पद्मपुराणम्/खण्डः ६ (उत्तरखण्डः)/अध्यायः ००३
| ← अध्यायः ००२ | पद्मपुराणम् अध्यायः ००३ वेदव्यासः |
अध्यायः ००४ → |
| पद्मपुराणम्/खण्डः ६ |
|---|
सूत उवाच-
एकदा नारदो द्रष्टुं पांडवान्दुःखकर्शितान् ।
ययौ काम्यवनं विप्रः सत्कृतस्तैर्यथाविधि १।
अथ नत्वा मुनिश्रेष्ठं युधिष्ठिर उवाच ह ।
भगवन्कर्मणा केन दुःखाब्धौ पतिता वयम् २।
तमुवाच ऋषिर्दुःखं त्यज त्वं पांडुनंदन ।
सुखदुःखसमाहारे संसारे कः सुखी नरः ३।
ईश्वरोपि हि न स्थायी पीड्यते देहसंचयैः ।
न दुःखरहितः कश्चिद्देही दुःखसहो यतः ४।
शरीरं सवितुर्यस्माद्राहुस्तद्ग्रसते बली ।
राहोरपि शिरश्छिन्नं शौरिणामृतभोजने ५।
सोऽपि शार्ङ्गधरो देवः क्षिप्तः सागरगह्वरे ।
जालंधरेण वीरेण निहतः सोऽपि शंभुना ६।
युधिष्ठिर उवाच-।
कोऽसौ जालंधरो वीरः कस्य पुत्रः कुतो बली ।
कथं जालंधरं संख्ये हतवान्वृषभध्वजः ७।
एतत्सर्वं समाचक्ष्व विस्तरेण तपोधन ।
राज्ञा स एव मुक्तस्तु कथयामास नारदः ८।
नारद उवाच-।
शृणु भूप कथां दिव्यामशेषाघौघनाशिनीम् ।
ईशानसिंधुसून्वोश्च संग्रामं परमाद्भुतम् ९।
एकदा गिरिशं स्तोतुं प्रययौ पाकशासनः ।
अप्सरोगणसंकीर्णो देवैर्बहुभिरावृतः १०।
गंधर्वैरावृतो देवस्तंत्रीशिक्षासु कोविदैः ।
रंभा तिलोत्तमा रामा कर्पूराकदली तथा ११।
मदना भारती कामा सर्वाभरणभूषिताः ।
नर्तक्यश्च तथा चान्याः समाजग्मुः सुरांतिकम् १२।
गंधर्वयक्षसिद्धास्तु नारदस्तुंबुरुस्तथा ।
किन्नरा मुहुराजग्मुस्तथा किंनरयोषितः १३।
वायुश्च वरुणश्चैव कुबेरो धनदस्तथा ।
यमश्चाग्निर्निर्ऋतिश्च ये चान्ये देवतागणाः १४।
विमानसंस्थो मघवा विमानस्थाः सुरांगनाः ।
स्ववाहनगतादेवाः कैलासं प्रययुर्जवात् १५।
ददृशुस्ते ततो देवाः कैलासं पर्वतोत्तमम् ।
महीधराणां सर्वेषां पृथिव्या इव मंडनम् १६।
सर्वतः सुखदं शुद्धं सिद्धिराशिमिवस्थितम् ।
यत्र वृक्षाः कल्पवृक्षाः पाषाणाश्चिंतितप्रदाः १७।
पुन्नागैर्नागचंपैश्च तिलकैर्देवदारुभिः ।
अशोकैः पाटलैश्चूतैर्मंदारैः शोभितो गिरिः १८।
पर्यंतकवनामोदवाहका यत्र वायवः ।
पंगुत्वं बहुचारेण यांति ते मलयानिलाः १९।
वाप्यः स्फटिकसोपाना ह्यगाध विमलोदकाः ।
वैडूर्यनालसंसक्तसौवर्णनिभ पंकजाः २०।
कुमुदानां द्युतिर्यत्र राजते सर्वतोदिशम् ।
कह्लारैः शौभितावाप्यः पिनद्धाः पद्मरागवत् २१।
हरिन्मणिनिबद्धाश्च गोमेदैः सर्वतो वृताः ।
पद्मरागशिलाबद्धा नानाधातुविचित्रिताः २२।
ददृशुः सुंदरतरं नाकाधिकविनिर्मितम् ।
कैलासं पर्वतश्रेष्ठं दृष्ट्वा ते विस्मयंगताः २३।
विमानादवतीर्णाश्च मघवा देवताश्च ताः ।
द्वारपालमथागम्य नंदिनं वाक्यमब्रुवन् २४।
भो भो गणवरश्रेष्ठ शृणु मे वाक्यमुत्तमम् ।
समाज्ञापय शीघ्रं त्वं नृत्यार्थमिहमागतम् २५।
ईश्वरं प्रतिदेवेशं सर्वदेवैः समावृतम् ।
इंद्रस्य वचनं श्रुत्वा गिरिशं नंदिरब्रवीत् २६।
प्रभोऽयमागतः सर्वैर्देवराजः पुरंदरः ।
नृत्यार्थमथ तं प्राहानय शीघ्रं शचीपतिम् २७।
प्रवेशयामास तदा नंदी तैः सह वासवम् ।
स दृष्ट्वा गिरिशं देवं तुष्टाव वृषभध्वजम् २८।
रंभाद्यास्तास्तदा सर्वा नर्त्तक्यो हरसन्निधौ ।
मृदंगवीणावादित्रैः मुदा नाट्यं प्रचक्रिरे २९।
कांस्यवाद्यान्प्रगृह्यान्या वंशतालान्सकाहलान् ।
चक्रुस्ता नृत्यसंरंभं स्वयंदेवः पुरंदरः ३०।
अतीवनर्तनं चक्रे सुंदरं देवदुर्ल्लभम् ।
ईश्वरस्तोषमापन्नो वासवं वाक्यमब्रवीत् ३१।
प्रसन्नोऽहं सुरश्रेष्ठ जातस्ते व्रियतां वरः ।
इत्युक्तवति देवेशे स्वबाहुबलगर्वितः ३२।
प्रत्युवाच हरं वाक्यं संग्रामः सवृतो मया ।
यत्र त्वत्सदृशो योद्धा तद्युद्धं देहि मे प्रभो ३३।
इत्युक्त्वा निर्गतो जिष्णुर्लब्ध्वा शंभोर्वरं प्रभोः ।
तस्मिन्गते तदा शक्रे गिरिशो वाक्यमब्रवीत् ३४।
गणा मे श्रूयतां वाक्यं देवराजोऽतिगर्वितः ।
इत्युक्त्वा क्रोधसंयुक्तो बभूव च ततो हरः ३५।
आविरासीत्ततः क्रोधो मूर्त्तिमान्पुरतः स्थितः ।
घनान्धकारसदृशो मृडं क्रोधस्ततोऽब्रवीत् ३६।
देहि मे त्वं हि सन्देशं किं करोमि तव प्रभो ।
उमापतिस्तदोवाच गच्छ त्वं वासवं जय ३७।
स्वर्गसिंधुं समासाद्य सागरस्य च वीर्यवान् ।
इत्युक्तोंतर्दधे क्रोधो गणास्ते विस्मयं ययुः ३८।
ईशानकल्पे जाते तु कामेनार्णवसंगमे ।
नाकसिंधुस्तदा मत्ता स्वयौवनभरोष्मणा ३९।
तां दृष्ट्वा सिंधुराजश्च जलकल्लोलवानभूत् ।
तदा बभूव राजेंद्र गंगासागरसंगमः ४०।
महानदी तदा प्राप्य रेमे चात्मबलेन च ।
अत्रांतरे समुद्रस्य बभूव सुभटस्ततः ४१।
सूनुस्तस्यां महानद्यां समुद्रादभवद्बली ।
महार्णवतनूजेन जातमात्रेण पार्थिव ४२।
रुदतोत्कंपिता पृथ्वी त्रिलोकी नादिताभवत् ।
समाधिबद्धमुद्रां च संतत्याज चतुर्मुखः ४३।
अत्रांतरे परित्रस्तां तां संवीक्ष्य जगत्त्रयीम् ।
धाता सुरेंद्रवाक्येन प्रजगाम महार्णवम् ४४।
आश्चर्यमिति संचिंत्य हंसारूढो जवाद्ययौ ।
ब्रह्माणमागतं वीक्ष्य सपर्यां विदधेऽर्णवः ।
तमुवाच ततो ब्रह्मा किं गर्जसि वृथांबुधे ४५।
समुद्र उवाच-।
नाहं गर्जामि देवेश मत्सुतो बलवान्प्रभो ।
शिशोर्वै कुरु रक्षां च दुर्ल्लभं तव दर्शनम् ४६।
संदृश्यतां च तनयो भार्यां प्राहातिशोभनाम् ।
ययौ सा भर्तुरादेशात्सपुत्रा ब्रह्मणोंतिके ४७।
उत्संगदेशे चतुराननस्य विधाय पुत्रं चरणौ ननाम ।
तदा समुद्रात्मजमद्भुतं तं दृष्ट्वा विधातुः किल विस्मयोऽभूत् ४८।
गृहीतकूर्चस्य शिशोः करं च यदा विरिंचिर्न शशाक मोचितुम् ।
तदा समुद्रः प्रहसन्प्रयातः कूर्चं प्रगृह्यार्भकरं विमोचयन् ४९।
तादृशं तस्य बालस्य दृष्ट्वा विक्रममात्मभूः ।
प्रीत्या जालंधरेत्याह नाम्ना जालंधरोऽभवत् 6.3.५०।
वरं ददावथो तस्य प्रणयेन प्रजापतिः ।
अयं जालंधरो देवैरजेयश्च भविष्यति ५१।
पातालसहितं नाकं मत्प्रसादेन भोक्ष्यति ।
इत्युक्त्वांतर्दधे ब्रह्मा हंसमारुह्य सत्वरः ५२।
इति श्रीपाद्मे महापुराणे पंचपंचाशत्सहस्रसंहितायां युधिष्ठिरनारदसंवादे उत्तर।
खंडे जालंधरोत्पत्ति ब्रह्मागमोनाम तृतीयोऽध्यायः ३।