महाभारतम्-07-द्रोणपर्व-139

विकिस्रोतः तः
नेविगेशन पर जाएँ खोज पर जाएँ
← द्रोणपर्व-138 महाभारतम्
सप्तमपर्व
महाभारतम्-07-द्रोणपर्व-139
वेदव्यासः
द्रोणपर्व-140 →
  1. 001
  2. 002
  3. 003
  4. 004
  5. 005
  6. 006
  7. 007
  8. 008
  9. 009
  10. 010
  11. 011
  12. 012
  13. 013
  14. 014
  15. 015
  16. 016
  17. 017
  18. 018
  19. 019
  20. 020
  21. 021
  22. 022
  23. 023
  24. 024
  25. 025
  26. 026
  27. 027
  28. 028
  29. 029
  30. 030
  31. 031
  32. 032
  33. 033
  34. 034
  35. 035
  36. 036
  37. 037
  38. 038
  39. 039
  40. 040
  41. 041
  42. 042
  43. 043
  44. 044
  45. 045
  46. 046
  47. 047
  48. 048
  49. 049
  50. 050
  51. 051
  52. 052
  53. 053
  54. 054
  55. 055
  56. 056
  57. 057
  58. 058
  59. 059
  60. 060
  61. 061
  62. 062
  63. 063
  64. 064
  65. 065
  66. 066
  67. 067
  68. 068
  69. 069
  70. 070
  71. 071
  72. 072
  73. 073
  74. 074
  75. 075
  76. 076
  77. 077
  78. 078
  79. 079
  80. 080
  81. 081
  82. 082
  83. 083
  84. 084
  85. 085
  86. 086
  87. 087
  88. 088
  89. 089
  90. 090
  91. 091
  92. 092
  93. 093
  94. 094
  95. 095
  96. 096
  97. 097
  98. 098
  99. 099
  100. 100
  101. 101
  102. 102
  103. 103
  104. 104
  105. 105
  106. 106
  107. 107
  108. 108
  109. 109
  110. 110
  111. 111
  112. 112
  113. 113
  114. 114
  115. 115
  116. 116
  117. 117
  118. 118
  119. 119
  120. 120
  121. 121
  122. 122
  123. 123
  124. 124
  125. 125
  126. 126
  127. 127
  128. 128
  129. 129
  130. 130
  131. 131
  132. 132
  133. 133
  134. 134
  135. 135
  136. 136
  137. 137
  138. 138
  139. 139
  140. 140
  141. 141
  142. 142
  143. 143
  144. 144
  145. 145
  146. 146
  147. 147
  148. 148
  149. 149
  150. 150
  151. 151
  152. 152
  153. 153
  154. 154
  155. 155
  156. 156
  157. 157
  158. 158
  159. 159
  160. 160
  161. 161
  162. 162
  163. 163
  164. 164
  165. 165
  166. 166
  167. 167
  168. 168
  169. 169
  170. 170
  171. 171
  172. 172
  173. 173
  174. 174
  175. 175
  176. 176
  177. 177
  178. 178
  179. 179
  180. 180
  181. 181
  182. 182
  183. 183
  184. 184
  185. 185
  186. 186
  187. 187
  188. 188
  189. 189
  190. 190
  191. 191
  192. 192
  193. 193
  194. 194
  195. 195
  196. 196
  197. 197
  198. 198
  199. 199
  200. 200
  201. 201
  202. 202
  203. 203

भीमकर्णयुद्धवर्णनम्।। 1 ।।

सञ्जय उवाच। 5-139-1x
ततः कर्णो महाराज भीमं विद्धा त्रिभिः शूरैः।
`पुनश्च षड्‌भिस्तीक्ष्णाग्रैरविध्यत्कङ्कपत्रिभिः'।
मुमोच शरवर्षाणि विचित्राणि बहूनि च।।
5-139-1a
5-139-1b
5-139-1c
वध्यमानो महाबाहुः सूतपुत्रेण पाण्डवः।
न विव्यथे भीमसेनो भिद्यमान इवाचलः।।
5-139-2a
5-139-2b
स कर्णं कर्णिना कर्णे पीतेन निशितेन च।
विव्याध सुभृशं सङ्ख्ये तैलधौतेन मारिष।।
5-139-3a
5-139-3b
स कुण्डलं महच्चारु कर्णस्यापातयद्भुवि।
तपनीयं महाराज दीप्तं ज्योतिरिवाम्बरात्।।
5-139-4a
5-139-4b
अथापरेण भल्लेन सूतपुत्रं स्तनान्तरे।
आजघान भृशं क्रुद्धो हसन्निव वृकोदरः।।
5-139-5a
5-139-5b
पुनरस्य त्वरन्भीपो नाराचान्दश भारत।
रणे प्रैषीन्महाबाहुर्निर्मुक्ताशीविषोपमान्।।
5-139-6a
5-139-6b
ते ललाटं विनिर्भिद्य सूतपुत्रस्य भारत।
विविशुश्चोदितास्तेन वल्मीकमिव पन्नगाः।।
5-139-7a
5-139-7b
ललाटस्थैस्ततो बाणैः सूतपुत्रो व्यरोचत।
नीलोत्पलमयीं मालां धारयन्वै यथा पुरा।।
5-139-8a
5-139-8b
सोऽतिविद्धो भृशं कर्णः पाण्डवेन तरस्विना।
रथकूबरमालम्ब्य न्यमीलयत लोचने।।
5-139-9a
5-139-9b
स मुहूर्तात्पुनः संज्ञां लेभे कर्णः परन्तपः।
रुधिरोक्षितसर्वाङ्गः क्रोधमाहारयत्परम्।।
5-139-10a
5-139-10b
ततः क्रुद्धो रणे कर्णः पीडितो दृढधन्वना।
वेगं चक्रे महावेगो भीमसेनरथं प्रति।।
5-139-11a
5-139-11b
तस्मै कर्णः शतं राजन्निषूणां गार्ध्रवाससाम्।
अमर्षी बलवान्क्रुद्धः प्रेषयामास भारत।।
5-139-12a
5-139-12b
ततः प्रासृजदुग्राणि शरवर्षाणि पाण्डवः।
समरे तमनादृत्य तस्य वीर्यमचिन्तयन्।।
5-139-13a
5-139-13b
कर्णस्ततो महाराज पाण्डवं नवभिः शरैः।
आजघानोऽसि क्रुद्धः क्रुद्धरूपं परन्तप।।
5-139-14a
5-139-14b
तावुभौ नरशार्दूलौ शार्दूलाविव दंष्ट्रिणौ।
`शरदंष्ट्रौ समासाद्य ततक्षतुररिन्दमौ'।
जिमूताविव चान्योन्यं प्रववर्षतुराहवे।।
5-139-15a
5-139-15b
5-139-15c
तलशब्दरवैश्चैव त्रासयेतां परस्परम्।
शरजालैश्च विविधैस्त्रासयामासतुर्मृधे।।
5-139-16a
5-139-16b
अन्योन्यं समरे क्रुद्धौ कृतप्रतिकृतैषिणौ।
ततो भीमो महाबाहुः सूतपुत्रस्य भारत।।
5-139-17a
5-139-17b
क्षुरप्रेण धनुश्छित्त्वा ननाद परवीरहा।
तदपास्य धनुश्छिन्नं सूतपुत्रो महारथः।।
5-139-18a
5-139-18b
अन्यत्कार्मुकमादत्त भारघ्नं वेगवत्तरम्।
तदप्यथ निमेषार्धाच्चिच्छेदास्य वृकोदरः।।
5-139-19a
5-139-19b
तृतीयं च चतुर्थं च पञ्चमं षष्ठमेव हि।
सप्तमं चाष्टमं चैव नवमं दशमं तथा।।
5-139-20a
5-139-20b
एकादशं द्वादशं च त्रयोधशमथापि च।
चतुर्दशं पञ्चदशं षोडशं च वृकोदरः।।
5-139-21a
5-139-21b
तथा सप्तदशं वेगादष्टादशमथापि वा।
बहूनि भीमश्चिच्छेद कर्णस्यैवं धनूंषि हि।
निमेषार्धात्ततः कर्णो धनुर्हस्तो व्यतिष्ठत।।
5-139-22a
5-139-22b
5-139-22c
दृष्ट्वा स कुरुसौवीरसिन्धुवीरबलक्षयम्।
स वर्मध्वजशस्त्रैश्च पतितैः संवृतां महीम्।।
5-139-23a
5-139-23b
`रथैर्विमथितैर्भल्लैरश्वैश्चान्यैः प्रवल्गितैः।
भ्रष्टश्रीकैर्नरवरैः पांसुकुण्ठितमूर्धजैः'।।
5-139-24a
5-139-24b
हस्त्यश्वरथदेहांश्च गतासून्प्रेक्ष्य सर्वशः।
सूतपुत्रस्य संरम्भाद्दीप्तं वपुरजायत।।
5-139-25a
5-139-25b
स विष्फार्य महच्चापं कार्तस्वरविभूषितम्।
भीमं प्रैक्षत राधेयो घोरं घोरेण चक्षुषा।।
5-139-26a
5-139-26b
ततः क्रुद्धः शरानस्यन्सूतपुत्रो व्यरो चत।
मध्यन्दिनगतोऽर्चिष्माञ्शरदीव दिवाकरः।।
5-139-27a
5-139-27b
मरीचिविकचस्येव राजन्भानुमतो वपुः।
आसीदाधिरथेर्घोरं वपुः शरशताचितम्।।
5-139-28a
5-139-28b
कराभ्यामाददानस्य सन्दधानस्य चाशुगान्।
कर्षतो मुञ्चतो बाणान्नान्तरं ददृशे रणे।।
5-139-29a
5-139-29b
अग्निचक्रोपमं घोरं मण्डलीकृतमायुधम्।
कर्णस्यासीन्महीपाल सव्यं दक्षिणमस्यतः।।
5-139-30a
5-139-30b
स्वर्णपुङ्खाः सुनिशिताः कर्मचापच्युताः शराः।
प्राच्छादयन्महाराज दिशः सूर्य इवांशुभिः।।
5-139-31a
5-139-31b
ततः कनकपुङ्खानां शराणां नतपर्वणाम्।
धनुश्च्युतानां वियति ददृशे बहुधा व्रजः।।
5-139-32a
5-139-32b
बाणासनादाधिरथेः प्रभवन्ति स्म सायकाः।
श्रेणीकृता व्यरोचन्त राजन्क्रौञ्चा इवाम्बरे।।
5-139-33a
5-139-33b
गार्ध्रपत्राञ्शिलाधौतान्कार्तस्वरविभूषितान्।
महावेगान्प्रदीप्ताग्रान्मुमोचाधिरथिः शरान्।।
5-139-34a
5-139-34b
ते तु चापबलोद्धूताः शातकुम्भविभूषिताः।
अजस्रमपतन्बाणा भीमसेनरथं प्रति।।
5-139-35a
5-139-35b
ते व्योम्नि रुक्मविकृता व्यकाशन्त सहस्रशः।
शलभानामिव व्राताः शराः कर्णसमीरिताः।।
5-139-36a
5-139-36b
चापादाधिरथेर्मुक्ताः प्रपतन्तश्चकाशिरे।
एको दीर्घ इवात्यर्थमाकाशे संस्थितः शरः।।
5-139-37a
5-139-37b
पर्वतं वारिधाराभिच्छादयन्निव तोयदः।
कर्णः प्राच्छादयत्क्रुद्धो भीमं सायकवृष्टिभिः।।
5-139-38a
5-139-38b
तत्र भारत भीमस्य बलं वीर्यं पराक्रमम्।
व्यवसायं च पुत्रास्ते ददृशुः सहसैनिकाः।।
5-139-39a
5-139-39b
तां समुद्रमिवोद्भूतां शरवृष्टिं समुत्थिताम्।
अचिन्तयित्वा भीमस्तु क्रुद्धः कर्णमुपाद्रवत्।।
5-139-40a
5-139-40b
रुक्मपृष्ठं महच्चापं भीमस्यासीद्विशाम्पते।
आकर्षान्मण्डलीभूतं शक्रचापमिवापरम्।
तस्माच्छराः प्रादुरासन्पूरयन्त इवाम्बरम्।।
5-139-41a
5-139-41b
5-139-41c
सुवर्णपुङ्खैर्भीमेन सायकैर्नतपर्वभिः।
गगने रचिता माला काञ्चनीव व्यरोचतं।।
5-139-42a
5-139-42b
ततो व्योम्नि विषक्तानि शरजालानि भागशः।
आहतानि व्यशीर्यन्त भीमसेनस्य पत्रिभिः।।
5-139-43a
5-139-43b
कर्णस्य शरजालौघैर्भीमसेनस्य चोभयोः।
अग्निस्फुलिङ्गसंस्पर्शैरञ्जोगतिभिराहवे।
तैस्तैः कनकपुङ्खानां द्यौरासीत्संवृता व्रजैः।।
5-139-44a
5-139-44b
5-139-44c
न स्म सूर्यस्तदा भाति न स्म वाति समीरणः।
शरजालावृते व्योम्नि न प्राज्ञायत किञ्चन।।
5-139-45a
5-139-45b
स भिमं छादयन्बाणैः सूतपुत्रः पृथग्विधैः।
उपारोहदनादृत्य तस्य वीर्यं महात्मनः।।
5-139-46a
5-139-46b
तयोर्विसृजतोस्तत्र शरजालानि मारिष।
वायुभूतान्यदृश्यन्त संसक्तानीतरेतरम्।।
5-139-47a
5-139-47b
अन्योन्यशरसंसम्पर्शात्तयोर्मनुजसिंहयोः।
आकाशे भरतश्रेष्ठ पावकः समजायत।।
5-139-48a
5-139-48b
तथा कर्णः शितान्बाणान्कर्मारपरिमार्जितान्।
सुवर्णविकृतान्क्रुद्धः प्राहिणोद्वधकाङ्क्षया।।
5-139-49a
5-139-49b
तानन्तरिक्षे विशिखैस्त्रिधैकैकमशातयत्।
विशेषयन्सूतपुत्रं भीमस्तिष्ठेति चाब्रवीत्।।
5-139-50a
5-139-50b
पुनश्चासृजदुग्राणि शरवर्षाणि पाण्डवः।
अमर्षी बलवान्क्रुद्धौ दिधक्षन्निव पावकः।।
5-139-51a
5-139-51b
ततश्चटचटाशब्दो गोधाघातादभूत्तयोः।। 5-139-52a
तलशब्दश्च सुभहान्सिंहनादश्च भैरवः।
रथनेमिनिनादश्च ज्याशब्दश्चैव दारुणः।।
5-139-53a
5-139-53b
योधा व्युपारमन्युद्धाद्दिदृक्षन्तः पराक्रमम्।
कर्णपाण्डवयो राजन्परस्परवधैषिणोः।।
5-139-54a
5-139-54b
देवर्षिसिद्धगन्धर्वाः साधुसाध्वित्यपूजयन्।
मुमुचुः पुष्पवर्षं च विद्याधरगणास्तथा।।
5-139-55a
5-139-55b
ततो भीमो महाबाहुः संरम्भी दृढविक्रमः।
अस्त्रैरस्त्राणि संवार्य शरैर्विव्याध सूतजम्।।
5-139-56a
5-139-56b
कर्णोऽपि भीमसेनस्य निवार्येषून्महाबलः।
प्राहिणोन्नव नाराचानाशीविषसमान्रणे।।
5-139-57a
5-139-57b
तावद्भिरथ तान्भीमो व्योम्नि चिच्छेद पत्रिभिः।
नाराचान्सूत पुत्रस्य तिष्ठतिष्ठेति चाब्रवीत्।।
5-139-58a
5-139-58b
ततो भीमो महाबाहुः शरं क्रुद्धान्तकोपमम्।
मुमोचाधिरथेर्वीरो यमदण्डमिवापरम्।।
5-139-59a
5-139-59b
तमापतन्तं चिच्छेद राधेयः प्रहसन्निव।
त्रिभिः शरैः शरं राजन्पाण्डवस्य प्रतापवान्।।
5-139-60a
5-139-60b
पुनश्चासृजदुग्राणि शरवर्षाणि पाण्डवः।
तस्य तान्याददे कर्णः सर्वाण्यस्त्राण्यभीतवत्।
युध्यमानस्य भीमस्य सूतपुत्रोऽस्त्रमायया।।
5-139-61a
5-139-61b
5-139-61c
तस्येषुधी धनुर्ज्यां च बाणैः सन्नतपर्वभिः।
रश्मीन्योक्त्राणि चाश्वानां क्रुद्धः कर्णोऽच्छिनन्मृधे।
5-139-62a
5-139-62b
तस्याश्वांश्च पुनर्हत्वा सूतं विव्याध पञ्चभिः।
सोपसृत्य द्रुतं सूतो युधामन्यो रथं ययौ।।
5-139-63a
5-139-63b
विहसन्निव भीमस्य क्रुद्धः कालानलद्युतिः।
ध्वजं चिच्छेद राधेयः पताकां च व्यपातयत्।।
5-139-64a
5-139-64b
स विधन्वा महाबाहुरथ शक्तिं परामृशत्।
तां व्यवासृजदाविध्य क्रुद्धः कर्णरथं प्रति।।
5-139-65a
5-139-65b
तामाधिरथिरायस्तः शक्तिं काञ्चनभूषणाम्।
आपतन्तीं महोल्काभां चिच्छेद दशभिः शरैः।।
5-139-66a
5-139-66b
साऽपतद्दृशधा छिन्ना कर्णस्य निशितैः शरैः।
अस्यतः सूतपुत्रस्य मित्रार्थे चित्रयोधिनः।।
5-139-67a
5-139-67b
स चर्मादत्त कौन्तेयो जातरूपपरिष्कृतम्।
खङ्गं चान्यतरप्रेप्सुर्जयं मरणमेव वा।।
5-139-68a
5-139-68b
तदस्य तरसा क्रुद्धो व्यधमच्चर्म सुप्रभम्।
शरैर्बहुभिरत्युग्रैः प्रहसन्निव भारत।।
5-139-69a
5-139-69b
स विचर्मा महाराज विरथः क्रोधमूर्च्छितः।
असिं प्रासृजदाविध्य त्वरन्कर्णरथं प्रति।।
5-139-70a
5-139-70b
स धनुः सूतपुत्रस्य सज्यं छित्त्वा महानसिः।
पपात भुवि राजेन्द्र क्रुद्धः सर्प इवाम्बरात्।।
5-139-71a
5-139-71b
ततः प्रहस्याधिरथिरन्यदादाय कार्मुकम्।
शत्रुघ्नं समरे क्रुद्धो दृढज्यं वेगवत्तरम्।।
5-139-72a
5-139-72b
व्यायच्छत्स शरान्कर्णः कुन्तीपुत्रजिघांसया।
सहस्रशो महाराज रुक्मपुङ्खान्सुतेजनान्।।
5-139-73a
5-139-73b
स वध्यमानो बलवान्कर्णचापच्युतैः शरैः।
वैहायसं प्राक्रमद्धै कर्णस्य रथमाविशत्।।
5-139-74a
5-139-74b
स तस्य चरितं दृष्ट्वा सङ्ग्रामे विजयैषिणः।
ध्वजालयस्थो राधेयो भीमसेनमवञ्चयत्।।
5-139-75a
5-139-75b
तमदृष्ट्वा रथोपस्थे निलीनं व्यथितेन्द्रियम्।
ध्वजमस्य समारुह्य तस्मै भीमो महीतले।।
5-139-76a
5-139-76b
तदस्य कुरवः सर्वे चाणाश्चाभ्यपूजयन्।
यदियेष रथात्कर्णं हर्तुं तार्क्ष्य इवोरगम्।।
5-139-77a
5-139-77b
स च्छिन्नधन्वा विरथः स्वधर्ममनुपालयन्।
स्वरथं पृष्ठतः कृत्वा युद्धायैव व्यवस्थितः।।
5-139-78a
5-139-78b
तद्विचिन्त्य स राधेयस्तत एनं समभ्ययात्।
संरम्भात्पाण्डवं सङ्ख्ये युद्धाय समुपस्थितम्।।
5-139-79a
5-139-79b
तौ समेतौ महाराज स्पर्धमानौ महाबलौ।
जीमूताविव घर्मान्ते गर्जमानौ नरर्षभौ।।
5-139-80a
5-139-80b
तयोरासीत्संप्रहारः क्रुद्धयोर्नरसिंहयोः।
अमृष्यमाणयोः सङ्ख्ये देवदानवयोरिव।।
5-139-81a
5-139-81b
क्षीणशस्त्रस्तु कौन्तेयः कर्णेन समभिद्रुतः।
दृष्ट्वाऽर्जुनहतान्नागान्पतितान्पर्वतोपमान्।
रथमार्गविघातार्थं व्यायुधः प्रविवेश ह।।
5-139-82a
5-139-82b
5-139-82c
हस्तिनां व्रजमासाद्य रथदुर्गं प्रविश्य च।
पाण्डवो जीविताकाङ्क्षी राधेयं नाभ्यवर्तत।।
5-139-83a
5-139-83b
व्यवस्थानमथाकाङ्क्षन्धनञ्जयशरैर्हतम्।
उद्यम्य कुञ्जरं पार्थस्तस्थौ परपुरञ्जयः।।
5-139-84a
5-139-84b
महौषधिसमायुक्तं हनूमानिव पर्वतम्।
तमस्य विशिखैः कर्णो व्यधमत्कुञ्जरं पुनः।।
5-139-85a
5-139-85b
हस्त्यङ्गान्यथ कर्णाय प्राहिणोत्पाण्डुनन्दनः।
चक्राण्यश्चांस्तथा चान्यद्यद्यत्पश्यति भूतले।।
5-139-86a
5-139-86b
तत्तदादाय चिक्षेप क्रुद्धः कर्णाय पाण्डवः।
तदस्य सर्वं चिच्छेद क्षिप्तंक्षिप्तं शितैः शरैः।।
5-139-87a
5-139-87b
भीमोऽपि मुष्टिमुद्यम्य वज्रगर्भं सुदारुणम्।
हन्तुमैच्छत्सूतपुत्रं संस्परन्नर्जुनं क्षणात्।।
5-139-88a
5-139-88b
शक्तोऽपि नावधीत्कर्णं समर्थः पाण्डुनन्दनः।
रक्षमाणः प्रतिज्ञां तां या कृता सव्यसाचिना।।
5-139-89a
5-139-89b
तमेवं व्याकुलं भीमं भूयोभूयः शितैः शरैः।
मूर्च्छयाभिपरीताङ्गमकरोत्सूतनन्दनः।।
5-139-90a
5-139-90b
व्यायुधं नावधीच्चैनं कर्णः कुन्त्या वचः स्मरन्।
धनुषोग्रेण तं कर्णः सोऽभिद्रुत्य परामृशत्।।
5-139-91a
5-139-91b
धनुषा स्पृष्टमात्रेण क्रुद्धः सर्प इव श्वसन्।
आच्छिद्य स धनुस्तस्य कर्णं मूर्धन्यताडयत्।।
5-139-92a
5-139-92b
ताडितो भीमसेनेन क्रोधादारक्तलोचनः।
विहसन्निव राधेयो वाक्यमेतदुवाच ह।।
5-139-93a
5-139-93b
पुनः पुनस्तूबरक मूढ औदरिकेति च।
अकृतास्त्रक मा योत्सीर्बाल सङ्ग्रामकातर।।
5-139-94a
5-139-94b
यत्र भोज्यं बहुविधं भक्ष्यं पेयं च पाण्डव।
तत्र त्वं दुर्मते योग्यो न युद्धेषु कदाचन।।
5-139-95a
5-139-95b
मूलपुष्पफलाहारो व्रतेषु नियमेषु च।
उचितस्त्वं वने भीम न त्वं युद्धविशारदः।।
5-139-96a
5-139-96b
क्व युद्वं क्व मुनित्वं च वनं गच्छ वृकोदर।
न त्वं युद्धोचितस्तात वनवासरतिर्भवान्।।
5-139-97a
5-139-97b
सूदान्भृत्यजनान्दासांस्त्वं गृहे त्वरयन्भृशम्।
योग्यस्ताडयितुं क्रोधाद्भोजनार्थं वृकोदर।।
5-139-98a
5-139-98b
मुनिर्भूत्वाऽथवा भीम फलान्यादत्स्व दुर्मते।
वनाय व्रज कौन्तेय न त्वं युद्धविशारदः।।
5-139-99a
5-139-99b
फलमूलाशने शक्तस्त्वं तथाऽतिथिपूजने।
न त्वां शस्त्रसमुद्योगे योग्यं मन्ये वृकोदर।।
5-139-100a
5-139-100b
`सञ्जय उवाच। 5-139-101x
एवं तं विरथं दृष्ट्वा स्मृत्वा कर्णोऽब्रवीद्वचः'।। 5-139-101a
कौमारे यानि वृत्तानि विप्रियाणि विशाम्पते।
तानि सर्वाणि चाप्येव रूक्षाण्यश्रावयद्भृशम्।।
5-139-102a
5-139-102b
अथैनं तत्र संलीनमस्पृशद्धनुषा पुनः।
प्रहसंश्च पुनर्वाक्यं भीममाह वृषस्तदा।।
5-139-103a
5-139-103b
योद्धव्यं मारिषान्यत्र न योद्धव्यं च मादृशैः।
मादृशैर्युध्यमानानामेतच्चान्यच्च विद्यते।।
5-139-104a
5-139-104b
गच्छ वा यत्र तौ कृष्णौ तौ त्वां रक्षिष्यतो रणे।
गृहं वा गच्छ कौन्तेय किं ते युद्धेन बालक।।
5-139-105a
5-139-105b
सञ्जय उवाच। 5-139-106x
कर्णस्य वचनं श्रुत्वा भीमसेनोऽतिदारुणम्।
उवाच कर्णं प्रहसन्सर्वेषां शृण्वतां वचः।।
5-139-106a
5-139-106b
जितस्त्वमसकृद्दुष्ट कत्थसे किं वृथात्मना।
जयाजयौ महेन्द्रस्य लोके दृष्टौ पुरातनैः।।
5-139-107a
5-139-107b
मल्लयुद्धं मया सार्धं कुरु दुष्कुलसम्भव।
महाबलो महाभोगी कीचको निहतो यथा।
तथा त्वां घातयिष्यामि पश्यत्सु सर्वराजसु।।
5-139-108a
5-139-108b
5-139-108c
भीमस्य मतमाज्ञाय कर्णो बुद्धिमतां वरः।
विरराम रणात्तस्मात्पश्यतां सर्वधन्विनाम्।।
5-139-109a
5-139-109b
एवं तं विरथं कृत्वा कर्णो राजन्व्यकत्थयत्।
प्रसुखे वृष्णिसिंहस्य पार्थस्य च महात्मनः।।
5-139-110a
5-139-110b
तं ब्रुवाणं तु भीमः स काङ्क्षन्भीमपराक्रमः।
न चाकार्षीन्मृतं स्मृत्वा ह्यर्जुनस्य महाबलम्।।
5-139-111a
5-139-111b
तस्य कार्मुकमारुज्य बभञ्जाशुपराक्रमी।। 5-139-112a
ततो दृष्ट्वा महाराज वासुदेवो महाद्युतिः।
अर्जुनार्जुन पश्येमं भीमं कर्णेन बाधितम्।।
5-139-113a
5-139-113b
सञ्जय उवाच। 5-139-114x
एवमुक्तस्तदा पार्थः केशवेन महात्मना।
भीमसेनं तथाभूतं क्रोधसंरक्तलोचनः।
अमर्षवशमापन्नो निर्दहन्निव चक्षुषा'।।
5-139-114a
5-139-114b
5-139-114c
ततो राजञ्शिलाधौताञ्शराञ्शाखामृगध्वजः।
प्राहिणोत्सूतपुत्राय केशवेन प्रचोदितः।।
5-139-115a
5-139-115b
ततः पार्थभुजोत्सृष्टाः शराः कनकभूषणाः।
गाण्डीवप्रभवाः कर्णं हंसाः क्रौञ्चमिवाविशन्।।
5-139-116a
5-139-116b
स भुजङ्गैरिवाविष्टैर्गाण्डीवप्रेषितैः शरैः।
भीमसेनादपासेधत्सूतपुत्रं धनञ्जयः।।
5-139-117a
5-139-117b
स च्छिन्नधन्वा भीमेन धनञ्जयशराहतः।
कर्णो भीमादपायासीद्रथेन महता द्रुतम्।।
5-139-118a
5-139-118b
भीमोऽपि सात्यकेर्वाहं समारुह्य नरर्षभः।
अन्वयाद्धातरं सङ्ख्ये पाण्डवं सव्यसाचिनम्।।
5-139-119a
5-139-119b
ततः कर्णं समुद्दिश्य त्वरमाणो धनञ्चयः।
नाराचं क्रोधताम्राक्षः प्रैषीन्मृत्युमिवान्तकः।।
5-139-120a
5-139-120b
स गरुत्मानिवाकशे प्रार्थयन्भुजगोत्तमम्।
नाराचोऽभ्यपतत्कर्णं तूर्णं गाण्डीवचोदितः।।
5-139-121a
5-139-121b
तमन्तरिक्षे नाराचं द्रौणिश्चिच्छेद पत्रिणा।
धनञ्जयभयात्कर्णमुज्जिहीर्षन्महारथः।।
5-139-122a
5-139-122b
ततो द्रौणिं चतुःषष्ट्या विव्याध कुपितोऽर्जुनः।
शिलीमुखैर्महाराज मागास्तिष्ठेति चाब्रवीत्।।
5-139-123a
5-139-123b
स तु मत्तगजाकीर्णमनीकं रथसङ्कुलम्।
तूर्णमभ्याविशद्द्रौणिर्धनञ्जयशरार्दितः।।
5-139-124a
5-139-124b
ततः सुवर्णपृष्ठानां चापानां कूजतां रणे।
शब्दं गाण्डीवघोषेण कौन्तेयोऽभ्यभवद्बली।।
5-139-125a
5-139-125b
धनञ्जयस्तथाऽऽयान्तं पृष्ठतो द्रौणिमभ्यगात्।
नातिदीर्घमिवाध्वानं शरैः सन्त्रासयन्बलम्।।
5-139-126a
5-139-126b
विदार्य देहान्नाराचैर्नरवारणवाजिनाम्।
कङ्कबर्हिणवासोभिर्बलं व्यधमदर्जुनः।।
5-139-127a
5-139-127b
तद्बलं भरतश्रेष्ठ सवाजिद्विपमानवम्।
पाकशासनिरायत्तः पार्थः स निजघान ह।।
5-139-128a
5-139-128b
।। इति श्रीमन्महाभारते द्रोणपर्वणि जयद्रथवधपर्वणि
चतुर्दशदिवसयुद्धे एकोनचत्वारिंशदधिकशततमोऽध्यायः।। 139 ।।

[सम्पाद्यताम्]

5-139-46 उपारोहत्सन्निकर्षमगात्।। 5-139-47 वायुभूतानि वातोद्भूतान्यतिवेगवन्ति वा।। 5-139-74 वैहायसमाकाशम्।। 5-139-75 लयमङ्गसङ्कोचम्।। 5-139-87 तद्रथादिसाधनम्।। 5-139-88 वज्रगर्भमन्तर्विहिताङ्गुष्ठम्।। 5-139-89 समर्थः समीचीनार्थो धर्मापेक्षीति यावत्।। 5-139-94 तूबरकः पुंश्चिह्नरहितः षण्ड इतियावत्। तूबरोऽश्मश्रुपुरुषे इत्युपक्रम्य पुरुषव्यञ्जनत्यक्तो इति मेदिनी। औदरिको बह्वाशी।। 5-139-96 व्रतेषु नियमेषु आगन्तुकेषु।। 5-139-103 संलीनं सङ्कुचिताङ्गम्।। 5-139-110 व्यकत्थयत् भर्त्सितवान्।। 5-139-139 एकोनचत्वारिंशदधिकशततमोऽध्यायः।।

द्रोणपर्व-138 पुटाग्रे अल्लिखितम्। द्रोणपर्व-140