सामग्री पर जाएँ

महाभारतम्-05-उद्योगपर्व-019

विकिस्रोतः तः
← उद्योगपर्व-018 महाभारतम्
पञ्चमपर्व
महाभारतम्-05-उद्योगपर्व-019
वेदव्यासः
उद्योगपर्व-020 →
  1. 001
  2. 002
  3. 003
  4. 004
  5. 005
  6. 006
  7. 007
  8. 008
  9. 009
  10. 010
  11. 011
  12. 012
  13. 013
  14. 014
  15. 015
  16. 016
  17. 017
  18. 018
  19. 019
  20. 020
  21. 021
  22. 022
  23. 023
  24. 024
  25. 025
  26. 026
  27. 027
  28. 028
  29. 029
  30. 030
  31. 031
  32. 032
  33. 033
  34. 034
  35. 035
  36. 036
  37. 037
  38. 038
  39. 039
  40. 040
  41. 041
  42. 042
  43. 043
  44. 044
  45. 045
  46. 046
  47. 047
  48. 048
  49. 049
  50. 050
  51. 051
  52. 052
  53. 053
  54. 054
  55. 055
  56. 056
  57. 057
  58. 058
  59. 059
  60. 060
  61. 061
  62. 062
  63. 063
  64. 064
  65. 065
  66. 066
  67. 067
  68. 068
  69. 069
  70. 070
  71. 071
  72. 072
  73. 073
  74. 074
  75. 075
  76. 076
  77. 077
  78. 078
  79. 079
  80. 080
  81. 081
  82. 082
  83. 083
  84. 084
  85. 085
  86. 086
  87. 087
  88. 088
  89. 089
  90. 090
  91. 091
  92. 092
  93. 093
  94. 094
  95. 095
  96. 096
  97. 097
  98. 098
  99. 099
  100. 100
  101. 101
  102. 102
  103. 103
  104. 104
  105. 105
  106. 106
  107. 107
  108. 108
  109. 109
  110. 110
  111. 111
  112. 112
  113. 113
  114. 114
  115. 115
  116. 116
  117. 117
  118. 118
  119. 119
  120. 120
  121. 121
  122. 122
  123. 123
  124. 124
  125. 125
  126. 126
  127. 127
  128. 128
  129. 129
  130. 130
  131. 131
  132. 132
  133. 133
  134. 134
  135. 135
  136. 136
  137. 137
  138. 138
  139. 139
  140. 140
  141. 141
  142. 142
  143. 143
  144. 144
  145. 145
  146. 146
  147. 147
  148. 148
  149. 149
  150. 150
  151. 151
  152. 152
  153. 153
  154. 154
  155. 155
  156. 156
  157. 157
  158. 158
  159. 159
  160. 160
  161. 161
  162. 162
  163. 163
  164. 164
  165. 165
  166. 166
  167. 167
  168. 168
  169. 169
  170. 170
  171. 171
  172. 172
  173. 173
  174. 174
  175. 175
  176. 176
  177. 177
  178. 178
  179. 179
  180. 180
  181. 181
  182. 182
  183. 183
  184. 184
  185. 185
  186. 186
  187. 187
  188. 188
  189. 189
  190. 190
  191. 191
  192. 192
  193. 193
  194. 194
  195. 195
  196. 196

सात्यकिप्रमुखानां राज्ञां स्वस्वसेनाऽऽनयनपूर्वकं युधिष्ठिरं प्रत्यागमनम् ।। 1 ।। भगदत्तादीनां राज्ञां दुर्योधनसाहाय्यकरणाय आगमनम् ।। 2 ।।

वैशंपायन उवाच।

5-19-1x

युयुधानस्ततो वीरः सात्वतानां महारथः।
महता चतुरङ्गेण बलेनागाद्युधिष्ठिरम् ।।

5-19-1a
5-19-1b

तस्य योधा महावीर्या नानादेशसमागताः।
नानाप्रहरणा वीराः शोभयांचक्रिरे बलम् ।।

5-19-2a
5-19-2b

परश्वथैर्भिण्डिपालैः शूलतोमरमुद्गरैः ।
परिघैर्यष्टिभिः पाशैः करवालैश्च निर्मलैः ।।

5-19-3a
5-19-3b

खङ्गकार्मुकनिर्यूहैः शरैश्च विविधैरपि ।
तैलधौतैः प्रकाशद्भिस्तदशोभत वै बलम् ।।

5-19-4a
5-19-4b

तस्य मेघप्रकाशस्य सौवर्णौः शोभितस्य च।
बभूव रूपं सैन्यस्य मेघस्येव सविद्युतः ।।

5-19-5a
5-19-5b

अक्षौहिणी तु सा सेना तदा यौधिष्ठिरं बलम्।
प्रविश्यान्तर्दधे राजन्सागरं कुनदी यथा ।।

5-19-6a
5-19-6b

तथैवाक्षौहिणीं गृह्य चेदीनामृषभो बली ।
धृष्टकेतुरुपागच्चत्पाण्डवानमितौजसः ।।

5-19-7a
5-19-7b

मागधश्च जयत्सेनो जारासन्धिर्महाबलः ।
अक्षौहिण्यैव सैन्यस्य धर्मराजमुपागमत् ।।

5-19-8a
5-19-8b

तथैव पाण्ड्यो राजेन्द्र सागरानूपवासिभिः।
वृतो बहुविधैर्योधैर्युधिष्ठिरमुपागमत्।।

5-19-9a
5-19-9b

तस्य सैन्यमतीवासीत्तस्मिन्बलसमागमे।
प्रेक्षणीयतरं राजन्सुवेषं बलवत्तदा ।।

5-19-10a
5-19-10b

` केकयाश्च नरव्याघ्राः सोदराः पञ्च पार्थिवाः ।
संहर्षयन्तः कौन्तेयोनक्षौहिण्या समागताः ।।'

5-19-11a
5-19-11b

द्रुपदस्याप्यभूत्सेना नानादेशसमागतैः।
शोभिता पुरुषैः शूरैः पुत्रैश्चास्य महारथैः ।।

5-19-12a
5-19-12b

तथैव राजा मत्स्यानां विराटो वाहिनीपतिः ।
पार्वतीयैर्महीपालैः सहितः पाण्डवानयात् ।।

5-19-13a
5-19-13b

इतश्चेतश्च पाण्डूनां समाजग्मुर्महात्मनाम् ।
अक्षौहिण्यस्तु सप्तैव विविधध्वजसङ्कुलाः ।।

5-19-14a
5-19-14b

युयुत्समानाः कुरुभिः पाण्डवान्समहर्षयन् ।
तथैव धार्तराष्ट्रस्य हर्षं समभिर्धयन् ।।

5-19-15a
5-19-15b

भगदत्तो महीपालः सेनामक्षौहिणीं ददौ।
तस्य चीनैः किरातैश्च काञ्चनैरिव संवृतम् ।।

5-19-16a
5-19-16b

बभौ बलमनाधृष्यं कर्णिकारवनं यथा।
तथा भूरिश्रवाः शूरः शल्यश्च कुरुनन्दन ।।

5-19-17a
5-19-17b

दुर्योधनमुपायातावक्षौहिण्या पृथक्पृथक् ।
कृतवर्मा च हार्दिक्यो भोजान्धकुकुरैः सह ।।

5-19-18a
5-19-18b

अक्षौहिण्यैव सेनाया दुर्योधनमुपागमत्।
तस्य तैः पुरुषव्याघ्रैर्वनमालाधरैर्बलम् ।।

5-19-19a
5-19-19b

अशोभत यथा मत्तैर्वनं प्रक्रीडितैर्गजैः ।
जयद्रथमुखाश्चान्ये सिन्धुसौवीरवासिनः ।।

5-19-20a
5-19-20b

आजग्मुः पृथिवीपालाः कम्पयन्त इवाचलान्।
तेषामक्षौहिणी सेना बहुला विबभौ तदा।।

5-19-21a
5-19-21b

विधूयमानो वातेन बहुरूप इवाम्बुदः।
सुदक्षिणश्च काम्भोजो यवनैश्च शकैस्तथा ।।

5-19-22a
5-19-22b

उपाजगाम कौरव्यमक्षौहिण्या विशांपते ।
तस्य सेनासमावायः शलभानामिवाबभौ ।।

5-19-23a
5-19-23b

स च संप्राप्य कौरव्यं तत्रैवान्तर्दधे तदा।
तथा महिष्मतीवासी नीलो नीलायुधैः सह ।।

5-19-24a
5-19-24b

महीपालो महावीर्यैर्दक्षिणापथवासिभिः ।
आवन्त्यौ च महीपालौ महाबलसुसंवृतौ ।।

5-19-25a
5-19-25b

पृथगक्षौहिणीभ्यां तावभियातौ सुयोधनम् ।
ततस्ततस्तु सर्वेषां भूमिपानां महात्मनाम् ।।

5-19-26a
5-19-26b

तिस्रोऽन्याः समवर्तन्त वाहिन्यो भरतर्षभ ।
एवमेकादशावृत्ताः सेना दुर्योधनस्य ताः ।।

5-19-27a
5-19-27b

युयुत्समानाः कौन्तेयान्नानाध्वजसमाकुलाः ।
न हास्तिनपुरे राजन्नवकाशोऽभवत्तदा ।।

5-19-28a
5-19-28b

राज्ञां स्वबलमुख्यानां प्राधान्येनापि भारत ।
ततः प़ञ्चनदं चैव कृत्स्नं च कुरुजाङ्गलम् ।।

5-19-29a
5-19-29b

तथा रोहितकारण्यं मरुभूमिश्च केवला।
अहिच्छत्रं कालकूटं गङ्गाकूलं च भारत ।।

5-19-30a
5-19-30b

वारणं वाटधानं च यामुनश्चैव पर्वतः।
एष देशः सुविस्तीर्णः प्रभूतधनधान्यवान् ।।

5-19-31a
5-19-31b

बभूव कौरवेयाणां बलेनातीव संवृतः।
तत्र सैन्यं तथा युक्तं ददर्श स पुरोहितः ।।

5-19-32a
5-19-32b

यः स पाञ्चालराजेन प्रेषितः कौरवान्प्रति ।।

5-19-33a

।। इति श्रीमन्महाभारते उद्योगपर्वणि
सेनोद्योगपर्वणि एकोनविंशोऽध्यायः ।।

5-19-1 युयुधानः सात्यकिः ।। 5-19-19 वनमाला आपादलम्बिनी माला 5-19-23 समावायः समूहः ।। 5-19-30 अहिच्छत्रादयः प्रदेशविशेषाः ।।

उद्योगपर्व-018 पुटाग्रे अल्लिखितम्। उद्योगपर्व-020