महाभारतम्-05-उद्योगपर्व-147
| ← उद्योगपर्व-146 | महाभारतम् पञ्चमपर्व महाभारतम्-05-उद्योगपर्व-147 वेदव्यासः |
उद्योगपर्व-148 → |
| महाभारतस्य पर्वाणि |
|---|
कृष्णेन पाण्डवान्प्रति संक्षेपेण हास्तिननगरवृत्तान्तकथनम् ।। 1 ।।
पाण्डवैः कृष्णंप्रति विस्तरेण भीष्मादिवचनकथनप्रार्थना ।। 2 ।।
कृष्णेन शमविधायकभीष्मवचनानुवादः ।। 3 ।।
वैशंपायन उवाच। | 5-147-1x |
आगम्य हास्तिनपुरादुपप्लाव्यमरिन्दमः । | 5-147-1a 5-147-1b |
संभाष्य सुचिरं कालं मन्त्रयित्वा पुनः पुनः । | 5-147-2a 5-147-2b |
विसृज्य सर्वान्नृपतीन्विराटप्रमुखांस्तदा। | 5-147-3a 5-147-3b |
सन्ध्यामुपास्य ध्यायन्तस्तमेव गतमानसाः। | 5-147-4a 5-147-4b |
युधिष्ठिर उवाच। | 5-147-5x |
त्वया नागपुरं गत्वा सभायां धृतराष्ट्रजः। | 5-147-5a 5-147-5b |
वासुदेव उवाच। | 5-147-6x |
मया नागपुरं गत्वा सभायां धृतराष्ट्रजः। | 5-147-6a 5-147-6b |
युधिष्ठिर उवाच। | 5-147-7x |
तस्मिन्नुत्पथमापन्ने कुरुवृद्धः पितामहः। | 5-147-7a 5-147-7b |
आचार्यो वा महाभाग भारद्वाजः किमब्रवीत्। | 5-147-8a 5-147-8b |
पिता यवीयानस्माकं क्षत्ता धर्मविदां वरः। | 5-147-9a 5-147-9b |
किंच सर्वे नृपतयः सभायां ये समासते। | 5-147-10a 5-147-10b |
उक्तवान्हि भवान्सर्वं वचनं कुरुमुख्ययोः। | 5-147-11a 5-147-11b |
कामलोभाभिभूतस्य मन्दस्य प्राज्ञमानिनः । | 5-147-12a 5-147-12b |
तेषां वाक्यानि गोविन्द श्रोतुमिच्छाम्यहं विभो। | 5-147-13a 5-147-13b 5-147-13c |
वासुदेव उवाच। | 5-147-14x |
श्रृणु राजन्यथा वाक्यमुक्तो राजा सुयोधनः। | 5-147-14a 5-147-14b |
मया विश्राविते वाक्ये जहास धृतराष्ट्रजः । | 5-147-15a 5-147-15b |
दुर्योधन निबोधेदं कुलार्थे यद्ब्रवीमि ते। | 5-147-16a 5-147-16b |
मम तात पिता राजञ्शन्तनुर्लोकविश्रुतः। | 5-147-17a 5-147-17b |
तस्य बुद्धिः समुत्पन्ना द्वितीयः स्यात्कथं सुतः। | 5-147-18a 5-147-18b |
न चोच्छेदं कुलं यायाद्विस्तीर्येच्च कथं यशः। | 5-147-19a 5-147-19b |
प्रतिज्ञां दुष्करां कृत्वा पितुरर्थे कुलस्य च। | 5-147-20a 5-147-20b 5-147-20c |
तस्यां जज्ञे महाबाहुः श्रीमान्कुरुकुलोद्वहः । | 5-147-21a 5-147-21b |
स्वर्यातेऽहं पितरि तं स्वराज्ये सन्न्यवेशयम्। | 5-147-22a 5-147-22b |
तस्याहं सदृशान्दारान्राजेन्द्र समुपाहरम्। | 5-147-23a 5-147-23b |
ततो रामेण समरे द्वन्द्वयुद्धमुपागमम्। | 5-147-24a 5-147-24b |
दारेष्वप्यतिसक्तश्च यक्ष्माणं समपद्यत। | 5-147-25a 5-147-25b 5-147-25c |
प्रजा ऊचुः । | 5-147-26x |
उपक्षीणाः प्रजाः सर्वा राजा भव भवाय नः। | 5-147-26a 5-147-26b |
पीड्यन्ते ते प्रजाः सर्वा व्याधिभिर्भृशदारुणैः । | 5-147-27a 5-147-27b |
व्याधीन्प्रणुद्य वीर त्वं प्रजा धर्मेण पालय। | 5-147-28a 5-147-28b |
भीष्म उवाच। | 5-147-29x |
प्रजानां क्रोशतीनां वै नैवाक्षुभ्यत मे मनः । | 5-147-29a 5-147-29b 5-147-29c |
भृत्याः पुरोहिताचार्या ब्राह्मणाश्च बहुश्रुताः। | 5-147-30a 5-147-30b |
प्रतीपरक्षितं राष्ट्रं त्वां प्राप्य विनशिष्यति। | 5-147-31a 5-147-31b |
इत्युक्तः प्राञ्जलिर्भूत्वा दुःखितो भृशमातुरः । | 5-147-32a 5-147-32b |
ऊर्ध्वरेता ह्यराजा च कुलस्यार्थे पुनः पुनः । | 5-147-33a 5-147-33b |
ततोऽहं प्राञ्जलिर्भूत्वा मातरं संप्रसादयम्। | 5-147-34a 5-147-34b |
प्रतिज्ञां वितथां कुर्यामिति राजन्पुनः पुनः । | 5-147-35a 5-147-35b |
अहं प्रेष्यश्च दासश्च तवाद्य सुतवत्सले । | 5-147-36a 5-147-36b |
अयाचं भ्रतृदारेषु तदा व्यासं महामुनिम् । | 5-147-37a 5-147-37b |
अपत्यार्थं महाराज प्रसादं कृतवांश्च सः । | 5-147-38a 5-147-38b |
अन्धः करणहीनत्वान्न वै राजा पिता तव। | 5-147-39a 5-147-39b |
स राजा तस्य ते पुत्राः पितुर्दायाद्यहारिणः । | 5-147-40a 5-147-40b |
मयि जीवति राज्यं कः संप्रशासेत्पुमानिह। | 5-147-41a 5-147-41b |
न विशेषोऽस्ति मे पुत्र त्वयि तेषु च षार्थिव। | 5-147-42a 5-147-42b |
श्रोतव्यं खलु वृद्धानां नाभिशङ्कीर्वचो मम। | 5-147-43a 5-147-43b |
।। इति श्रीमन्महाभारते |
[सम्पाद्यताम्]
5-147-13 नाभिपद्येत नातिक्रामेत ।। 5-147-19 कालीं सत्यवतीम् ।। 5-147-20 प्रतीतः तुष्टः ।। 5-147-24 विप्रवासितः दूरेस्थापितः ।।
| उद्योगपर्व-146 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | उद्योगपर्व-148 |