महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-066

by वेदव्यासः

← भीष्मपर्व-065

महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-066 वेदव्यासः

भीष्मपर्व-067 →

महाभारतम्/भीष्मपर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103
104. 104
105. 105
106. 106
107. 107
108. 108
109. 109
110. 110
111. 111
112. 112
113. 113
114. 114
115. 115
116. 116
117. 117
118. 118
119. 119
120. 120
121. 121
122. 122

विश्वोपाख्यानम् ।। 1 ।।

भीष्म उवाच।	6-66-1x
ततः स भगवान्देवो लोकानामीश्वरेश्वरः। ब्रह्माणं प्रत्युवाचेदं स्रिग्धगम्भीरया गिरा ।।	6-66-1a 6-66-1b
विदितं तात योगान्मे सर्वमेतत्तवेप्सितम् । तथा तद्भवितेत्युक्त्वा तत्रैवान्तरधीयत ।।	6-66-2a 6-66-2b
ततो देवर्षिगन्धर्वा विस्मयं परमं गताः । कौतूहलपराः सर्वे पितामहमथाब्रुवन् ।।	6-66-3a 6-66-3b
कोन्वयं यो भगवता प्रणम्य विनयाद्विभो । वाग्भिः स्तुतो वरिष्ठाभिः श्रोतुमिच्छाम तं वयम् ।।	6-66-4a 6-66-4b
एवमुक्तस्तु भगवान्प्रत्युवाच पितामहः । देवब्रह्मर्षिगन्धर्वान्सर्वान्मधुरया गिरा ।।	6-66-5a 6-66-5b
यत्तत्परं भविष्यं च भवितव्यं च यत्परम् । भूतात्मा च प्रभुश्चैव ब्रह्म यच्च परं पदम् ।।	6-66-6a 6-66-6b
तेनास्मि कृतसंवादः प्रसन्नेन सुरर्षभाः । जगतोऽनुग्रहार्थाय याचितो मे जगत्पतिः ।	6-66-7a 6-66-7b
मानुषं लोकमातिष्ठ वासुदेव इति श्रुतः । अस्रुराणां वधार्थाय संभवस्व महीतले ।।	6-66-8a 6-66-8b
संग्रामे निहता ये ते दैत्यदानवराक्षसाः । त इमे नृषु संभूता घोररूपा महाबलाः ।।	6-66-9a 6-66-9b
तेषां वधार्थं भगवान्नरेण सहितो वशी । मानुषीं योनिमास्थाय चरिष्यति महीतले ।।	6-66-10a 6-66-10b
नरनारायणौ यौ तौ पुराणावृषिसत्तमौ । सहितो मानुषे लोके संभूतावमितद्युती ।।	6-66-11a 6-66-11b
अजेयौ समरे यत्तौ सहितैरमरैरपि । मूढास्त्वेतौ न जानन्ति नरनारायणावृषी ।।	6-66-12a 6-66-12b
तस्याहमग्रजः पुत्रः सर्वस्य जगतः प्रभुः । वासुदेवोऽर्चनीयो वः सर्वलोकमहेश्वरः ।।	6-66-13a 6-66-13b
तथा मनुष्योऽयमिति कदाचित्सुरसत्तमाः । नावज्ञेयो महावीर्यः शङ्खचक्रगदाधरः ।।	6-66-14a 6-66-14b
एतत्परमकं गुह्यमेतत्परमकं पदम् । एतत्परमकं ब्रह्म एतत्परमकं यशः ।।	6-66-15a 6-66-15b
एतदक्षरमव्यक्तमेतद्वै शाश्वतं महः । यत्तत्पुरुषसंज्ञं वै गीयते ज्ञायते न च ।।	6-66-16a 6-66-16b
एतत्परमकं तेज एतत्परमकं सुखम्। एतत्परमकं सत्यं कीर्तितं विश्वकर्मणा ।।	6-66-17a 6-66-17b
तस्मात्सेन्द्रैः सुरैः सर्वैर्लोकैश्चामितविक्रमःक । नावज्ञेयो वासुदेवो मानुषोऽयमिति प्रभुः ।।	6-66-18a 6-66-18b
यश्च मानुषमात्रोऽयमिति ब्रूयात्स मन्दधीः । हृषीकेशमवज्ञानात्तमाहुः पुरुषाधमम् ।।	6-66-19a 6-66-19b
योगिनं तं महात्मानं प्रविष्टं मानुषीं तनुम् । अवमन्येद्वासुदेवं तमाहुस्तमसं जनाः ।।	6-66-20a 6-66-20b
देवं चराचरात्मानं श्रीवत्साङ्कं सुवर्चसम्। पद्मनाभं न जानाति तमाहुस्तामसं बुधाः ।।	6-66-21a 6-66-21b
किरीटकौस्तुभधरं मित्राणामभयंकरम्। अवजानन्महात्मानं घोरे तमसि मञ्जति ।।	6-66-22a 6-66-22b
एवं विदित्वा तत्त्वार्थं लोकानामीश्वरेश्वरः । वासुदेवो नमस्कार्यः सर्वलोकैः सुरोत्तमाः । तस्यामहात्माजो ब्रह्मा सर्वस्य जगतः पतिः ।।	6-66-23a 6-66-23b 6-66-23c
भीष्म उवाच।	6-66-24x
एवमुक्त्वा स भगवान्देवान्सर्षिगकणान्पुरा। विसृज्य सर्वभूतानि जगाम भवनं स्वकम् ।।	6-66-24a 6-66-24b
ततो देवाः सगन्धर्वा मुनयोऽप्सरसोऽपि च। कथां तां ब्रह्मणा गीतां श्रुत्वा प्रीता दिवं ययुः ।।	6-66-25a 6-66-25b
एतच्छ्रुतं मया तात ऋषीणां भावितात्मनाम्। वासुदेवं कथयतां समवाये पुरातनम् ।।	6-66-26a 6-66-26b
रामस्य जामदग्न्यस्य मार्कण्डेयस्य धीमतः । व्यासनारदयोश्चापि सकाशाद्भरतर्षभ ।।	6-66-27a 6-66-27b
एतमर्थं च विज्ञाय श्रुत्वा च प्रभुमव्ययम् । वासुदेवं महात्मानं लोकानामीश्वरेश्वरम् ।।	6-66-28a 6-66-28b
यस्य चैवात्मजो ब्रह्मा सर्वस्य जगतः पिता । कथं न वासुदेवोऽयमर्च्यश्चेज्यश्च मानवैः ।।	6-66-29a 6-66-29b
वारितोऽसि मया तात मुनिर्भिर्वेदपारगैः । मा गच्छ संयुगं तेन वासुदेवेन धन्विना ।।	6-66-30a 6-66-30b
मा पाण्डवैः सार्धमिति तत्त्वं मोहान्न बुध्यसे। मन्ये त्वां राक्षसं क्रूरं तथा चासि तमोवृतः ।।	6-66-31a 6-66-31b
यस्माद्द्विषसि गोविन्दं पाण्डवं तं धनञ्जयम् । नरनारायणौ देवी कोऽन्यो द्विष्याद्धि मानवः ।।	6-66-32a 6-66-32b
तस्माद्ब्रवीमि ते राजन्नेष वै शाश्वतोऽव्ययः । सर्कवलोकमयो नित्यः शास्ता धाता धरो ध्रुवः ।।	6-66-33a 6-66-33b
यो धारयति लोकांस्त्रींश्चराचरगुरुः प्रभुः । योद्धा जयश्च जेता च सर्वप्रकृतिरीश्वरः ।।	6-66-34a 6-66-34b
राजन्सर्वमयो ह्येष तमोरागविवर्जितः । यतः कृष्णस्ततो धर्मो यतो धर्मस्ततो जयः ।।	6-66-35a 6-66-35b
तस्य माहात्म्ययोगेन योगेनात्ममयेन च । धृताः पाण्डुसुता राजञ्जयश्चैषां भविष्यति ।।	6-66-36a 6-66-36b
श्रेयोयुक्तां सदा बुद्धिं पाण्‍डवानां दधाति यः। बलं चैव रणे नित्यं भयेभ्यश्चैव रक्षति ।।	6-66-37a 6-66-37b
स एष शाश्वतो देवाः सर्वगुह्यमयः शिवः । वासुदेव इति ज्ञेयो यन्मां पृच्छसि भारत ।।	6-66-38a 6-66-38b
ब्राह्मणैः क्षत्रिकयैर्वैश्यैः शूद्रैश्च कृतलक्षणैः । सेव्यतेऽभ्यर्च्यते चैव नित्ययुक्तैः स्वकर्मभिःक ।।	6-66-39a 6-66-39b
द्वापरस्य युगस्यान्ते आदौ कलियुगस्य च। सात्वतं विधिमास्थाय गीतः संकर्षणेन वै ।।	6-66-40a 6-66-40b
स एष सर्वं सुरमर्त्यलोकं समुद्रकक्ष्यान्तरितां पुरीं च। युगेयुगे मानुषं चैव वासं पुनःपुनः सृजते वासुदेवाःक ।।	6-66-41a 6-66-41b 6-66-41c 6-66-41d
।। इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि षट्षष्टितमोऽध्यायः ।।

6-66-39 कृतलक्षणैः स्वस्वगुणप्रख्यातैः ।। 6-66-40 सात्वताः पञ्चरात्रागमविधिना पूजकास्तदीयं सात्वतम् ।। 6-66-41 कक्ष्या काञ्ची। पुरीं द्वारकाम् ।।

भीष्मपर्व-065

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

भीष्मपर्व-067