महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-100

by वेदव्यासः

← भीष्मपर्व-099

महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-100 वेदव्यासः

भीष्मपर्व-101 →

महाभारतम्/भीष्मपर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103
104. 104
105. 105
106. 106
107. 107
108. 108
109. 109
110. 110
111. 111
112. 112
113. 113
114. 114
115. 115
116. 116
117. 117
118. 118
119. 119
120. 120
121. 121
122. 122

अलम्बुसस्य द्रौपदेयैः सह युद्धमभिमन्युना समागमश्च ।। 1 ।।

सञ्जय उवाच।	6-100-1x
अभिमन्यू रथोदारः पिशङ्गैस्तुरगोत्तमैः। अभिदुद्राव तेजस्वी दुर्योधनबलं महत् ।।	6-100-1a 6-100-1b
विकिरञ्शरवर्षाणि वारिधारा इवाम्बुदः। न शेकुः समरे क्रुद्धं सौभद्रमरिसूदनम् ।।	6-100-2a 6-100-2b
शस्त्रौघिणं गाहमानं सेनासागरमक्षयम्। निवारयितुमप्याजौ त्वदीयाः कुरुनन्दन ।।	6-100-3a 6-100-3b
तेन मुक्ता रणे राजञ्शराः शत्रुनिबर्हणाः। क्षत्रियाननयञ्शूरान्प्रेतराजनिवेशनम् ।।	6-100-4a 6-100-4b
यमदण्डोपमान्घोराञ्ज्वलिताशीविषोपमान् । सौभद्रः समरे क्रुद्धः प्रेषयामास सायकान् ।।	6-100-5a 6-100-5b
सरथान्रथिनस्तूर्णं हयांश्चैव ससादिनः । गजारोहांश्च सगजान्दारयामास फाल्गुनिः ।।	6-100-6a 6-100-6b
तस्य तत्कुर्वतः कर्म महत्सङ्ख्ये महीभृतः। पूजयांचक्रिरे हृष्टाः प्रशशंसुश्च फाल्गुनिम् ।।	6-100-7a 6-100-7b
तान्यनीकानि सौभद्रो द्रावयामास भारत। तूलराशीनिवाकाशे मारुतः सर्वतो दिशम् ।।	6-100-8a 6-100-8b
तेन विद्राव्यमाणानि तव सैन्यानि भारत । त्रतारं नाध्यगच्छन्त पङ्क्ते मग्ना इव द्वीपाः ।।	6-100-9a 6-100-9b
विद्राव्य सर्वसैन्यानि तावकानि नरोत्तम । अभिमन्युः स्थितो राजन्विधूमोऽग्निरिव ज्वलन् ।।	6-100-10a 6-100-10b
न चैनं तावका राजन्विषेहुररिघातिनम् । प्रदीप्तं पावकं यद्वत्पतङ्गाः कालचोदिताः ।।	6-100-11a 6-100-11b
प्रहरन्सर्वशत्रुभ्यः पाण्डवानां महारथः । अदृश्यत महेष्वासः सवज्र इव वासवः ।।	6-100-12a 6-100-12b
हेमपृष्ठं धनुश्चास्य ददृशे विचरद्दिशः । तोयदेषु यथा राजन्राजमाना शतह्रदा ।।	6-100-13a 6-100-13b
शराश्च निशिताः पीता निश्चरन्ति स्म संयुगे । वनात्फुल्लद्रुमाद्राजन्भ्रमराणामिव व्रजाः ।।	6-100-14a 6-100-14b
तथैव चरतस्तस्य सौभद्रस्य महात्मनः । रथेन काञ्चनाङ्गेन ददृशुर्नान्तरं जनाः ।।	6-100-15a 6-100-15b
मोहयित्वा कृपं द्रोणं द्रौणिं च सबृहद्बलम्। सैन्धवं च महेष्वासो व्यचरल्लघु सुष्ठु च ।।	6-100-16a 6-100-16b
मण्डलीकृतमेवास्य धनुः पश्याम भारत। सूर्यमण्डलसंकाशं दहतस्तव वाहिनीम् ।।	6-100-17a 6-100-17b
तं दृष्ट्वा क्षत्रियाः शुराः प्रतपन्तं तरस्विनम् । द्विफल्गुनमिमं लोकं मेनिरे तस्य कर्मभिः ।।	6-100-18a 6-100-18b
तेनार्दिता महाराज भारती सा महाचमूः । व्यभ्रमत्तत्रतत्रैव योषिन्मदवशादिव ।।	6-100-19a 6-100-19b
द्रावयित्वा महासैन्यं कम्पयित्वा महारथान् । नन्दयामास सुहृदो मयं जित्वेव वासवः ।।	6-100-20a 6-100-20b
तेन निद्राव्यमाणानि तव सैन्यानि संयुगे। चक्रुरार्तस्वनं घोरं पर्जन्यनिनदोपमम् ।।	6-100-21a 6-100-21b
तं श्रुत्वा निनदं घोरं तव सैन्यस्य भारत। मारुतोद्धूतवेगस्य सागरस्येव पर्वणि ।।	6-100-22a 6-100-22b
दुर्योधनस्तदा राजन्नार्श्यशृङ्गिमभाषत। एष कार्ष्णिर्महाबाहो द्वितीय इव फल्गुनः ।।	6-100-23a 6-100-23b
चमूं द्रावयते क्रोधाद्वृत्रो देवचमूमिव । तस्य चान्यत्र पश्यामि संयुगे भेषजं महत् ।।	6-100-24a 6-100-24b
ऋते त्वां राक्षसश्रेष्ठं सर्वविद्यासु पारगम् । स गत्वा त्वरितं वीरं जहि सौभद्रमाहवे ।।	6-100-25a 6-100-25b
वयं पार्थं हनिष्यामो भीष्मद्रोणपुरोगमाः । स एवमुक्तो बलवान्राक्षसेन्द्रः प्रतापवान् ।।	6-100-26a 6-100-26b
प्रययौ समरे तूर्णं तव पुत्रस्य शासनात्। नर्दमानो महानादं प्रावृषीव बलाहकः ।।	6-100-27a 6-100-27b
तस्य शब्देन महता पाण्डवानां बलं महत् । प्राचलत्सर्वतो राजन्वातोद्धूत इवार्णवः ।।	6-100-28a 6-100-28b
बहवश्च महाराज तस्य नादेन भीषिताः। प्रियान्प्राणान्परित्यज्य निपेतुर्धरणीतले ।।	6-100-29a 6-100-29b
कार्ष्णिश्चापि मुदा युक्तः प्रगृह्य सशरं धनुः । नृत्यन्निव रथोपस्थे तद्रक्षः समुपाद्रवत् ।।	6-100-30a 6-100-30b
ततः स राक्षसः क्रुद्धः संप्राप्यैवार्जुनं रणे। नातिदूरे स्थितां तस्य द्रावयामास वै चमूम् ।।	6-100-31a 6-100-31b
तां वध्यमानां च तथा पाण्डवानां महाचमूम्। प्रत्यद्ययौ रणे रक्षो देवसेनां यथा बलः ।।	6-100-32a 6-100-32b
विमर्दः सुमहानासीत्तस्य सैन्यस्य मारिष । रक्षसा घोररूपेण वध्यमानस्य संयुगे।।	6-100-33a 6-100-33b
ततः शरसहस्त्रैस्तां पाण्डवानां महाचमूम्। व्यद्रावयद्रणे रक्षो दर्शयतत्स्वपराक्रमम् ।।	6-100-34a 6-100-34b
सा वध्यमाना च तथा पाण्डवानामनीकिनी । रक्षसा घोररूपेण प्रदुद्राव रणे भयात् ।।	6-100-35a 6-100-35b
प्रमृद्य च रणे सेनां पद्मिनीं वारणो यथा। ततोऽभिद्रद्राव रणे द्रौपदेयान्महाबलान् ।।	6-100-36a 6-100-36b
ते तु क्रुद्धा महेष्वासा द्रौपदेयाः प्रहारिणः। राक्षसं दुद्रुवुः सङ्ख्ये ग्रहाः पञ्च रविं यथा ।।	6-100-37a 6-100-37b
वीर्यवद्भिस्ततस्तैस्तु पीडितो राक्षसोत्तमः । यथा युगक्षये घोरे चन्द्रमाः पञ्चभिर्ग्रहैः ।।	6-100-38a 6-100-38b
प्रतिविन्ध्यस्ततो रक्षो बिभेद निशितैः शरैः । सर्वपारशवैस्तूर्णमकुण्ठाग्रैर्महाबलः ।।	6-100-39a 6-100-39b
स तैर्भिन्नतनुत्राणः शुशुभे राक्षसोत्तमः । मरीचिभिरिवार्कस्य संस्यूतो जलदो महान् ।।	6-100-40a 6-100-40b
विषक्तैः सशरैश्चापि तपनीयपरिच्छदैः । आर्श्यशृङ्गिर्बभौ राजन्दीप्तशृङ्ग इवाचलः ।।	6-100-41a 6-100-41b
ततस्ते भ्रातरः पञ्च राक्षसेन्द्रं महाहवे। विव्यधुर्निशितैर्बाणैस्तपनीयविभूषितैः ।	6-100-42a 6-100-42b
स निर्भिन्नः शरैर्घोरैर्भुजगैः कोपितैरिव । अलम्बुसो भृशं राजन्नागेन्द्र इव चुक्रुधे ।।	6-100-43a 6-100-43b
सोऽतिविद्धो महाराज मुहूर्तमथ मारिष । प्रविवेश तमो दीर्घं पीडितस्तैर्महारथैः ।।	6-100-44a 6-100-44b
प्रतिलभ्य ततः संज्ञां क्रोधेन द्विगुणीकृतः । चिच्छेद सायकैस्तेषां ध्वजांश्चैव धनूंषि च ।।	6-100-45a 6-100-45b
एकैकं पञ्चभिर्बाणैराजघान स्मयन्निव । अलम्बुसो रथोपस्थे नृत्यन्निव महारथः ।।	6-100-46a 6-100-46b
त्वरमाणः सुसंबद्धो हयांस्तेषां महात्मनाम् । जघान राक्षसः क्रुद्धः सारथींश्च सहस्रशः ।।	6-100-47a 6-100-47b
बिभेद च सुसंरब्धः पुनश्चैनान्सुतांशितैः। शरैर्बहुविधाकारैः शतशोऽथ सहस्रशः ।।	6-100-48a 6-100-48b
विरथांश्च महेष्वासान्कृत्वा तत्र स राक्षसः । अभिदुद्राव वेगेन हन्तुकामो निशाचरः ।।	6-100-49a 6-100-49b
तानर्दितान्रणे तेन राक्षसेन दुरात्मना । दृष्ट्वाऽर्जुनसुतः सङ्ख्ये राक्षसं समुपाद्रवत् ।।	6-100-50a 6-100-50b
तयोः समभवद्युद्धं वृत्रवासवयोरिव। ददृशुस्तावकाः सर्वे पाण्डवाश्च परस्परम् ।।	6-100-51a 6-100-51b
तौ समेतौ महायुद्धे क्रोधदीप्तौ परस्परम्। महाबलौ महाराज क्रोधसंरक्तलोचनौ ।।	6-100-52a 6-100-52b
परस्परमवेक्षेतां कालानलसमौ युधि। `आशीविषाविव क्रुद्धौ नेत्राभ्यामितरेतरम् ।' तयोः समागमो घोरो बभूव कटुकोदयः ।।	6-100-53a 6-100-53b 6-100-53c
यथा देवासुरे युद्धे शक्रशम्बरयोः पुरा ।।	6-100-54a
।। इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि नवमदिवसयुद्धे शततमोऽध्यायः ।।

6-100-16 लघु सुष्ठु च शीघ्रं शोभनं च यथा स्तात्तथा ।। 6-100-23 आर्ष्यशृङ्गिमलम्बुसम् ।। 6-100-39 सर्वपारशवैः सर्वलोहमयैः ।। 6-100-40 संस्यूतो ग्रथितः ।।

भीष्मपर्व-099

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

भीष्मपर्व-101