महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-060
दिखावट
← भीष्मपर्व-059 | महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-060 वेदव्यासः |
भीष्मपर्व-061 → |
|
भीष्मार्जुनयुद्धवर्णनम् ।। 1 ।।
सञ्जय उवाच। | 6-60-1x |
व्युष्टां निशां भारत भारताना- मनीकिनीनां प्रमुखे महात्मा। ययौ सपत्नान्प्रति जातकोपो वृतः समग्रेण बलेन भीष्मः ।। | 6-60-1a 6-60-1b 6-60-1c 6-60-1d |
तं द्रोणदुर्योधनबाह्लिकाश्च तथैव दुर्मर्षणचित्रसेनौ। जयद्रथश्चातिबलो बलौघै- र्नृपास्तथान्ये प्रययुः समन्तात् ।। | 6-60-2a 6-60-2b 6-60-2c 6-60-2d |
स तैर्महद्भिश्च महारथैश्च तेजस्विभिर्वीर्यवद्भिश्च राजन्। रराज राजा स तु राजमुख्यै- र्वृतः सदेवैरिव वज्रपाणिः ।। | 6-60-3a 6-60-3b 6-60-3c 6-60-3d |
तस्मिन्ननीकप्रमुखे विषक्ता दोधूयमानाश्च महापताकाः । सुरक्तपीतासितपाण्डुराभा महागजस्कन्धगता विरेजुः ।। | 6-60-4a 6-60-4b 6-60-4c 6-60-4d |
सा वाहिनी शान्तनवेन गुप्ता महारथैर्वारणवाजिभिश्च। बभौ सविद्युत्स्तनयित्नुकल्पा जलागमे द्यौरिव जातमेघा ।। | 6-60-5a 6-60-5b 6-60-5c 6-60-5d |
ततो रणायाभिमुखी प्रयाता प्रत्यर्जुनं शान्तनवाभिगुप्ता। सेनामहोग्ना सहसा कुरूणां वेगो यथा भीम इवापगायाः ।। | 6-60-6a 6-60-6b 6-60-6c 6-60-6d |
तं व्यालनानाविधगूढसारं गजाश्वपादातरथौघपक्षम्। व्यूहं महामेघसमं महात्मा ददर्श दूरात्कपिराजकेतुः ।। | 6-60-7a 6-60-7b 6-60-7c 6-60-7d |
विनिर्ययौ केतुमता रथेन नरर्षभः श्वेतहयेन काले। ` जये धृतः शत्रुवरूथिनीनां यथा सुरेन्द्रोऽसुरवाहिनीनाम् ।। | 6-60-8a 6-60-8b 6-60-8c 6-60-8d |
नारायणेनेन्द्र इवाभिगुप्तः शशीव सूर्येण समेयिवान्यथा । तथा महात्मा सह केशवेन वरीथिनीनां प्रमुखे रराज '।। | 6-60-9a 6-60-9b 6-60-9c 6-60-9d |
सोपस्करं सोत्तरबन्धुरेषं यत्तं यदूनामृषभेण सङ्ख्ये। कपिध्वजं प्रेक्ष्य रथं विषेदुः सहैव पुत्रैस्तव कौरवेयाः ।। | 6-60-10a 6-60-10b 6-60-10c 6-60-10d |
प्रकल्पितं गुप्तमुदायुधेन किरीटिना लोकमहारथेन । तं व्यूहराजं ददृशुस्त्वदीया- श्चतुश्चतुर्व्यालसहस्रकीर्णम् ।। | 6-60-11a 6-60-11b 6-60-11c 6-60-11d |
यथैव पूर्वेऽहनि धर्मराज्ञा व्यूहः कृतः कौरवसत्तमेन। यथा न भूतो भुवि मानुषेषु न दृष्टपूर्वो न च संश्रुतश्च ।। | 6-60-12a 6-60-12b 6-60-12c 6-60-12d |
ततो यथादेशमुपेत्य तस्थुः पाञ्चालमुख्याः सह चेदिमुख्यैः। ततः समादेशसमाहतानि भेरीसहस्राणि विनेदुराजौ ।। | 6-60-13a 6-60-13b 6-60-13c 6-60-13d |
शङ्खस्वनास्तूर्यरवाः प्रणेदुः सर्वेष्वनीकेषु ससिंहनादाः। ततः सबाणानि महास्वनानि विस्फार्यमाणानि धनूंषि वीरैः ।। | 6-60-14a 6-60-14b 6-60-14c 6-60-14d |
क्षणेन भेरीपणवप्रणादा- नन्तर्दधुः शङ्खमहास्वनांश्च। तच्छङ्खशब्दावृतमन्तरिक्ष- मुद्धूतभौमद्रुतरेणुजालम् ।। | 6-60-15a 6-60-15b 6-60-15c 6-60-15d |
महानुभावाश्च ततः प्रकाश- नालोक्य वीराः सहसाऽभिपेतुः । रथी रथेनाभिहतः ससूतः पपात साश्वः सरथः सकेतुः ।। | 6-60-16a 6-60-16b 6-60-16c 6-60-16d |
गजो गजेनाभिहताः पपात पदातिना चाभिहतः पदातिः। आवर्तमानान्यभिवर्तमानै- र्घोरीकृतान्यद्भुतदर्शनानि ।। | 6-60-17a 6-60-17b 6-60-17c 6-60-17d |
प्रासैश्च खङ्गैश्च समाहतानि सदश्वबृन्दानि सदश्वबृन्दैः। सुवर्णतारागणभूषितानि सूर्यप्रभाभानि शरावराणि ।। | 6-60-18a 6-60-18b 6-60-18c 6-60-18d |
विदार्यमाणानि परश्वथैश्च प्रासैश्च स्वङ्गैश्च निपेतुरुर्व्याम्। गजैर्विषणापरगात्ररुग्णाः केचित्ससूता रथिनः प्रपेतुः ।। | 6-60-19a 6-60-19b 6-60-19c 6-60-19d |
गजर्षभाश्चापि जगर्षभेण निपातिता बाणहताः पृथिव्याम्। गजौघवेगोद्धतसादितानां श्रुत्वा विषेदुः सहसा मनुष्याः ।। | 6-60-20a 6-60-20b 6-60-20c 6-60-20d |
आर्तस्वनं सादिपदातियूनां विषाणगात्रावरताडितानाम् । संभ्रान्तनागाश्वरथे मुहूर्ते महाक्षये सादिपदातियूनाम् ।। | 6-60-21a 6-60-21b 6-60-21c 6-60-21d |
महारथैः संपरिवार्यमाणं संदृश्य दूरात्कपिराजकेतुम् । तं पञ्चतालोच्छ्रिततालकेतुः सदश्ववेगाद्भुतवीर्ययानः।। | 6-60-22a 6-60-22b 6-60-22c 6-60-22d |
महास्त्रबाणाशनिदीप्तमन्तं किरीटिनं शान्तनवोऽभ्यधावत्। तथैव शक्रप्रतिमप्रभाव- मिन्द्रात्मजं द्रोणमुखा विसस्नुः ।। | 6-60-23a 6-60-23b 6-60-23c 6-60-23d |
कृपश्च शल्यश्च विविंशतिश्च दुर्योधनः सौमदत्तिश्च राजन्। ततो रथानां प्रमुखादुपेत्य सर्वास्त्रिवित्काञ्चनचित्रवर्मा ।। | 6-60-24a 6-60-24b 6-60-24c 6-60-24d |
जवेन शूरोऽभिससार सर्वां- स्तानर्जुनस्यात्मभवोऽभिमन्युः। तेषां महास्त्राणि महारथाना- मसह्यकर्मा विनिहत्य कार्ष्णिः ।। | 6-60-25a 6-60-25b 6-60-25c 6-60-25d |
बभौ महामन्त्रहुतार्चिमाली सदोगतः सन्भगवानिवाग्निः । ततः स तूर्णं रुधिरोदफेनां कृत्वा नदीमाशु रणे रिपूणाम् ।। | 6-60-26a 6-60-26b 6-60-26c 6-60-26d |
जगाम सौभद्रमतीत्य भीष्मो महारथं पार्थमदीनसत्वः । ततः प्रहस्याद्भुतविक्रमेण गाण्डीवमुक्तेन शिलाशितेन ।। | 6-60-27a 6-60-27b 6-60-27c 6-60-27d |
विपाठजालेन महास्त्रजालं विनाशयामास किरीटमाली। तमुत्तमं सर्वधनुर्धराणा- मसक्तकर्मा कपिराजकेतुः ।। | 6-60-28a 6-60-28b 6-60-28c 6-60-28d |
भीष्मं महात्माऽभिववर्ष तूर्णं शरौघजालैर्विमलैश्च भल्लैः। तथैव भीष्माहतमन्तरिक्षे महास्त्रजालं कपिराजकेतोः ।। | 6-60-29a 6-60-29b 6-60-29c 6-60-29d |
तद्द्वैरथं भीष्मधनञ्जयाभ्याम् ।। | 6-60-30f |
।। इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि चतुर्थदिवसयुद्धे षष्टितमोऽध्यायः ।। |
6-60-1 व्युष्टां प्रभाताम् ।। 6-60-7 व्यालो व्यूहविशेषस्तेन नानाविधं गूढसारं च ।। 6-60-9 सोत्तरबन्धुरेषं उत्तरेणाच्छादनेन बन्धुरा रम्या ईषा तत्सहितम् ।। 6-60-18 शरावराणि कवचानि ।।
भीष्मपर्व-059 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | भीष्मपर्व-061 |