महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-078
दिखावट
← भीष्मपर्व-077 | महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-078 वेदव्यासः |
भीष्मपर्व-079 → |
|
संकुलयुद्धवर्णनम् ।। 1 ।।
सञ्जय उवाच। | 6-78-1x |
ततो दुर्योधनो राजा महोत्प्रत्यागतस्मृतिः । शरवर्षैः पुनर्भीमं प्रत्यवारयदच्युतम् ।। | 6-78-1a 6-78-1b |
एकीभूतास्ततश्चैव तव पुत्रा महारथाः । समेत्य समरे भीमं योधयामासुरुद्यताः ।। | 6-78-2a 6-78-2b |
भीमसेनोऽपि समरे संप्राप्य स्वरथं पुनः । समारुह्य महाबाहुर्ययौ येन तवात्मजः ।। | 6-78-3a 6-78-3b |
प्रगृह्य च महावेगं परासुकरणं दृढम् । सज्यं शरासनं सङ्ख्ये शरैर्विव्याध ते सुतम् ।। | 6-78-4a 6-78-4b |
ततो दुर्योधनो राजा भीमसेनं महाबलम् । नाराचेन सुतीक्ष्णेन भृशं मर्मण्यताडयत् ।। | 6-78-5a 6-78-5b |
सोऽतिविद्धो महेष्वासस्तव पुत्रेण धन्विना । क्रोधसंरक्तनयनो वेगेनाक्षिप्य कार्मुकम् ।। | 6-78-6a 6-78-6b |
दुर्योधनं त्रिभिर्बाणैर्बाह्वोरुरसि चार्पयत् । स तत्र शुशुभे राजा शिखरैर्गिरिराडिव ।। | 6-78-7a 6-78-7b |
तौ दष्ट्वा समरे क्रुद्धौ विनिघ्नन्तौ परस्परम् । दुर्योधनानुजाः सर्वे शूराः संत्यक्तजीविताः ।। | 6-78-8a 6-78-8b |
संस्मृत्य मन्त्रितं पूर्वं निग्रहे भीमकर्मणः । निश्चयं परमं कृत्वा निग्रहीतुं प्रचक्रमुः ।। | 6-78-9a 6-78-9b |
तानापतत एवाजौ भीमसेनो महाबलः । प्रत्युद्ययौ महाराज गजः प्रतिगजानिव ।। | 6-78-10a 6-78-10b |
भृशं क्रुद्धश्च तेजस्वी नाराचेन समार्पयत् । चित्रसेनं महाराज तव पुत्रं महायशाः ।। | 6-78-11a 6-78-11b |
तथेतरांस्तव सुतांस्ताडयामास भारत । शरैर्बहुविधैः सङ्ख्ये रुक्मपुङ्खैः सुतेजनैः ।। | 6-78-12a 6-78-12b |
ततः संप्रेक्ष्य पुत्रैस्ते भीमसेनं समावृतम् । अभिमन्युप्रभृतयस्ते द्वदश महारथाः ।। | 6-78-13a 6-78-13b |
प्रेषिता धर्मराजेन भीमसेनपदानुगाः । प्रतिजग्मुर्महाराज तव पुत्रान्महाबलान् ।। | 6-78-14a 6-78-14b |
दृष्ट्वा रथस्थांस्ताञ्शूरान्सूर्याग्निसमतेजसः । सर्वानेव महेष्वासान्भ्राजमानाञ्श्रिया वृतान् ।। | 6-78-15a 6-78-15b |
महाहवे दीष्यमानान्सुवर्णमकुटोञ्ज्वलान्। तत्यजुः समरे भीमं तव पुत्रा महाबलाः ।। | 6-78-16a 6-78-16b |
तान्नामृष्यत कौन्तेयो जीवमाना गता इति । अन्वीय च पुनः सर्वांस्तव पुत्रानपीडयत् ।। | 6-78-17a 6-78-17b |
अथाभिमन्युः समरे भीमसेनेन संगतः । पार्षतेन च ते सर्वे कैकया द्रौपदीसुताः ।। | 6-78-18a 6-78-18b |
तादृष्ट्वा समरे क्रुद्धांस्तव सैन्ये महारथाः। दुर्योधनप्रभृतयः प्रगृहीतशरासनाः। भृशमर्श्वैः प्रजवितैः प्रययुर्यत्र ते रथाः ।। | 6-78-19a 6-78-19b 6-78-19c |
अपराह्णे महाराज प्रावर्तत महारणः। तावकानां च बलिनां परेषां चैव भारत ।। | 6-78-20a 6-78-20b |
अभिमन्युर्विकर्णस्य हयान्हत्वा महाहवे। अथैनं पञ्चविंशत्या क्षुद्रकाणां समार्पयत् ।। | 6-78-21a 6-78-21b |
हताश्वं रथमुत्सृज्य विकर्णस्तु महारथः । आरुरोह रथं राजंश्चित्रसेनस्य भारत । योधयामास समरे तदद्भुतमिवाभवत् ।। | 6-78-22a 6-78-22b 6-78-22c |
स्थितावेकरथे तौ तु भ्रातरौ कुलवर्धनौ। आर्जिनिः शरजालेन च्छादयामास भारत ।। | 6-78-23a 6-78-23b |
चित्रसेनो विकर्णश्च कार्ष्णिं पञ्चभिरायसैः । विव्यधाते न चाकम्पत्कार्ष्णिर्मेरुरिव स्थितः ।। | 6-78-24a 6-78-24b |
दुःशासनस्तु समरे केकयान्पञ्च मारिप । योधयामास राजेन्द्र तदद्भुतमिवाभवत् ।। | 6-78-25a 6-78-25b |
द्रौपदेया रणे क्रुद्धा दुर्योधनमवारयन् । शरैराशीविषाकारैः पुत्रं तव विशांपते ।। | 6-78-26a 6-78-26b |
पुत्रोऽपि तव दुर्धर्षो द्रौपद्यास्तनयान्रणे । सायकैर्निशितै राजन्नाजघान पृथक्पृथक् ।। | 6-78-27a 6-78-27b |
तैश्चापि विद्धः शुशुभे रुधिरेम समुक्षितः । गिरिः प्रस्रवणैर्यद्वद्गैरिकादिविमिश्रितैः ।। | 6-78-28a 6-78-28b |
भीष्मोऽपि समरे राजन्पाण्डवानामनीकिनीम् । कालयामास बलवान्पालः पशुगणानिव ।। | 6-78-29a 6-78-29b |
ततो गाण्डीवनिर्घोषः प्रादुरासीद्विशांपते । दक्षिणेन वरूथिन्याः पार्थस्यरीन्विनिघ्नतः ।। | 6-78-30a 6-78-30b |
उत्तस्थुः समरे तत्र कबन्धानि समन्ततः। कुरूणां चैव सैन्येषु पाण्डवानां च भारत ।। | 6-78-31a 6-78-31b |
शोणितोदं शरावर्तं गजद्वीपं हयोर्मिणम् । रथनौभिर्नरव्याघ्राः प्रतेरुः सैन्यसागरम् ।। | 6-78-32a 6-78-32b |
छिन्नहस्ता विकवचा विदेहाश्च नरोत्तमाः । दृश्यन्ते पतितास्तत्र शतशोऽथ सहस्रशः ।। | 6-78-33a 6-78-33b |
निहतैर्मत्तमातङ्गैः शोणितौघपरिप्लुतैः । भूर्भाति भरतश्रेष्ठ पर्वतैराचिता यथा ।। | 6-78-34a 6-78-34b |
तत्राद्भुतमपश्याम तव तेषां च भारत । न तत्रासीत्पुमान्कश्चिद्यो युद्धं नाभिकाङ्क्षति ।। | 6-78-35a 6-78-35b |
एवं युयुधिरे वीराः प्रार्थयाना महद्यशः। तावकाः पाण्डवैः सार्धमाकाङ्क्षन्तो जयं युधि ।। | 6-78-36a 6-78-36b |
।। इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि षष्ठदिवसयुद्धे अष्टसप्ततितमोऽध्यायः ।। |
भीष्मपर्व-077 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | भीष्मपर्व-079 |