महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-075

by वेदव्यासः

← भीष्मपर्व-074

महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-075 वेदव्यासः

भीष्मपर्व-076 →

महाभारतम्/भीष्मपर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103
104. 104
105. 105
106. 106
107. 107
108. 108
109. 109
110. 110
111. 111
112. 112
113. 113
114. 114
115. 115
116. 116
117. 117
118. 118
119. 119
120. 120
121. 121
122. 122

कुरुपाण्डवयोः क्रौञ्चमकरव्यूहरचनापूर्वकमायोधनम् ।। 1 ।।

सञ्जय उवाच।	6-75-1x
विहृत्य तु ततो राजन्सहिताः कुरुपाण्डवाः । व्यतीतायां तु शर्वर्यां पुनर्युद्धाय निर्ययुः ।।	6-75-1a 6-75-1b
ततः शब्दो महानासीत्तव तेषां च भारत । युज्यतां रथमुख्यानां कल्प्यतां चैव दन्तिनाम् ।।	6-75-2a 6-75-2b
संनह्यतां पदातीनां हयानां चैव भारत। शङ्खदुन्दुभिनादश्च तुमुलः सर्वतोऽभवत् ।।	6-75-3a 6-75-3b
ततो युधिष्ठिरो राजा धृष्टद्युम्नमभाषत। व्यूहं व्यूहस्व पाञ्चाल मकरं शत्रुनाशनम् ।।	6-75-4a 6-75-4b
एवमुक्तस्तु पार्थेन धृष्टद्युम्नो महारथः। व्यादिदेश यथान्यायं रथिनो रथिनां वरः ।।	6-75-5a 6-75-5b
शिरोऽभूद्द्रुपदस्तस्य पाण्डवश्च धनञ्जयः। चक्षुषी सहदेवश्च नकुलश्च महारथः ।।	6-75-6a 6-75-6b
तुण्डमासीन्महाराज भीमसेनो महाबलः । सौभद्रो द्रौपदेयाश्च राक्षसश्च घटोत्कचः ।।	6-75-7a 6-75-7b
सात्यकिर्धर्मराजश्च व्यूहग्रीवां समास्थिताः । पृष्ठमासीन्महाराज विराटो वाहिनीपतिः ।। ृष्टद्युम्नो महाराज महत्या सेनया वृतः । केकया भ्रातरः पञ्च वामपार्श्वं समाश्रिताः ।।	6-75-8a 6-75-8b 6-75-9aध 6-75-9b
धृष्टकेतुर्नरव्याघ्रश्चेकितानश्च वीर्यवान्। दक्षिणं पक्षमाश्रित्य स्थितौ व्यूहस्य रक्षणे ।।	6-75-10a 6-75-10b
पादयोस्तु महाराज स्थितः श्रीमान्महारथः। कुन्तिभोजः शतानीको महत्या सेनया वृतः ।।	6-75-11a 6-75-11b
शिखण्डी तु महेष्वासः सोमकैः संवृतो बली । इरावांश्च ततः पुच्छे मकरस्य व्यवस्थितौ ।।	6-75-12a 6-75-12b
एवमेतं महाव्यूहं व्यूह्य भारत पाण्‍डवाः । सूर्योदये महाराज पुनर्युद्धाय दंशिताःक ।।	6-75-13a 6-75-13b
कौरवानभ्ययुस्तूर्णं हस्त्यश्वरथपत्तिभिः । समुच्छ्रितैर्ध्वजैश्छत्रैः शस्त्रैश्च विमलैः शितैः ।।	6-75-14a 6-75-14b
व्यूढं दृष्ट्वा तु तत्सैन्यं पिता देवव्रतस्तव । कौञ्चेन महता राजन्प्रत्यव्यूहत वाहिनीम् ।।	6-75-15a 6-75-15b
तस्य तुण्डे महेष्वासो भारद्वाजो व्यरोचत। अश्वत्थामा कृपश्चैव चक्षुरास्तां जनेश्वर ।।	6-75-16a 6-75-16b
कृतवर्मा तु सहितः काम्भोजैरथ बाह्लिकैः । शिरस्यासीन्नरश्रेष्ठः श्रेष्ठः सर्वधनुष्मताम् ।।	6-75-17a 6-75-17b
ग्रीवायां शूरसेनश्च तव पुत्रश्च मारिष । दुर्योधनो महाराज राजभिर्बहुभिर्वृतः ।।	6-75-18a 6-75-18b
प्राग्जोतिषस्तु सहितो मद्रसौवीरकेकयैः । उरस्यभून्नरश्रेष्ठ महत्या सेनया वृतः ।।	6-75-19a 6-75-19b
पृष्ठे चास्तां महेष्वासावावन्त्यौ सपदानुगौः । स्वसेनया च सहितः शुशर्मा प्रस्थलाधिपः । वामं पक्षं समाश्रित्य दंशितः समवस्थितः ।।	6-75-20a 6-75-20b 6-75-20c
तुषारा यवनाश्चैव शकाश्च सह चूचुपैः । दक्षिणं पक्षमाश्रित्य स्थिता व्यूहस्त भारत ।।	6-75-21a 6-75-21b
श्रुतायुश्च शातायुश्च सौमदत्तिश्च मारिष । व्यूहस्य जघने तस्थू रक्षमाणाः परस्परम् ।।	6-75-22a 6-75-22b
ततो युद्धाय संजग्मुः पाण्डवाः कौरवैः सह। सूर्योदये महाराज प्रावर्तत जनक्षयः ।।	6-75-23a 6-75-23b
प्रतीयू रथिनो नामान्नागाश्च रथिनो ययुः । हयारोहान्रथारोहा रथिनश्चापि सादिनः ।।	6-75-24a 6-75-24b
सादिनश्च हयान्राजन्रथिनश्च महारणे । हस्त्यारोहान्हयारोहा रथिनः सादिनस्तथा ।।	6-75-25a 6-75-25b
रथिनः पत्तिभिः सार्धं सादिनश्चापि पत्तिभिः । अन्योन्यं समरे राजन्प्रत्यधावन्नमर्षिताः ।।	6-75-26a 6-75-26b
भीमसेनार्जुनयमैर्गुप्ता चान्यैर्महारथैः । शुशुभे पाण्डवी सेना नक्षत्रैरिव शर्वरी ।।	6-75-27a 6-75-27b
तथा भीष्मकृपद्रोणशल्यदुर्योधनादिभिः । तवापि च बभौ सेना ग्रहैर्द्यौरिव संवृताः ।।	6-75-28a 6-75-28b
भीमसेनस्तु कौन्तेयो द्रोणं दृष्ट्वा पराक्रमी । अभ्ययाञ्जवनैरश्वैर्भारद्वाजस्य वाहिनीम् ।।	6-75-29a 6-75-29b
द्रोणास्तु समरे क्रुद्धो भीमं नवभिरायसैः । विव्याध समरश्लाघी मर्माण्युद्दिष्य वीर्यवान् ।।	6-75-30a 6-75-30b
दृढाहतस्तो भीमो भारद्वाजस्य संयुगे। सारथिं प्रेषयामास यमस्य सदनं प्रति ।।	6-75-31a 6-75-31b
स संगृह्य स्कवयं वाहान्भारद्वाजः प्रतापवान् । व्यधमत्पाण्डवीं सेनां तूलराशिमिवानलः ।।	6-75-32a 6-75-32b
ते वद्यमाना द्रोणेन भीष्मेण च नरोत्तमाः । सृञ्जयाः तावकं सैन्यं भीमार्जुनपरिक्षतम् ।।	6-75-33a 6-75-33b
तथैव तावकं सैन्यं भीमार्जुनपरिक्षतम्। मुह्यते तत्रतत्रैव समदेव वराङ्गना।।	6-75-34a 6-75-34b
अभिद्येतां ततो व्यूहौ तस्मिन्वीरवरक्षये। आसीद्व्यतिकरो घोरस्तव तेषां च भारत ।।	6-75-35a 6-75-35b
तदद्भुतमपश्याम तावकानां परैः सह । एकायनगताः सर्वे यदयुध्यन्त भारत ।।	6-75-36a 6-75-36b
प्रतिसंवार्य चास्त्राणि तेऽन्योन्यस्य विशांपते । युयुधुः पाण्डवाश्चैव कौरवाश्च महाबलाः ।।	6-75-37a 6-75-37b
।। इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि षष्ठदिवसयुद्धे पञ्चसप्ततितमोऽध्यायः ।।

भीष्मपर्व-074

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

भीष्मपर्व-076