महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-107
पठन सेटिंग्स
← भीष्मपर्व-106 | महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-107 वेदव्यासः |
भीष्मपर्व-108 → |
|
युधिष्ठिरेण कृष्णेनसह संमन्त्र्य रात्रौ भीष्ममेत्य तद्वधोपायकथनप्रार्थना ।। 1 ।। तंप्रति भीष्मेण तत्कथनम् ।। 2 ।।
सञ्जय उवाच। | 6-107-1x |
युध्यतामेव तेषां तु भास्करेऽस्तमुपागते। सन्ध्या समभवद्धोरा नापश्याम ततो रणम् ।। | 6-107-1a 6-107-1b |
ततो युधिष्ठिरो राजा सन्ध्यां संदृश्य भारत। वध्यमानं च भीष्मेण त्यक्तास्त्रं भयविह्वलम् ।। | 6-107-2a 6-107-2b |
स्वसैन्यं च परावृत्तं पलायनपरायणम्। भीष्मं च युधि संरब्धं पीडयन्तं महारथम् ।। | 6-107-3a 6-107-3b |
सोमकांश्च जितान्दृष्ट्वा निरुत्साहान्महारथान्। ` निशामुखं च संप्रेक्ष्य घोररूपं भयानकम्।' चिन्तयित्वा ततो राज्ञामपहारमकारयत् ।। | 6-107-4a 6-107-4b 6-107-4c |
ततोऽपहारं सैन्यानां चक्रे राजा युधिष्ठिरः । तथैव तव सैन्यानामपहारे ह्यभूत्तदा ।। | 6-107-5a 6-107-5b |
ततोऽपहारं सैन्यानां कृत्वा तत्र महारथाः । न्यविशन्त कुरुश्रेष्ठ संग्रामे क्षतविक्षताः ।। | 6-107-6a 6-107-6b |
भीष्मस्य समरे कर्म चिन्तयानास्तु पाण्डवाः । नालभन्त तदा शान्तिं भीष्मबाणप्रपीडिताः ।। | 6-107-7a 6-107-7b |
भीष्मोऽपि समरे जित्वा पाण्डवान्सह सृञ्जयान्। पूज्यमानस्तव सुतैर्वन्द्यमानश्च भारत ।। | 6-107-8a 6-107-8b |
न्यविशत्कुरुभिः सार्धं हृष्टरूपैः समन्ततः । ततो रात्रिः समभवत्सर्वभूतप्रमोहिनी ।। | 6-107-9a 6-107-9b |
तस्मिन्रात्रिमुखे घोरे पाण्डवा वृष्णिभिः सह । सृञ्जयाश्च दुराधर्षा मन्त्राय समुपाविशन् ।। | 6-107-10a 6-107-10b |
आत्मनिःश्रेयसं सर्वे प्राप्तकालं महाबलाः। मन्त्रयामासुरव्यग्रा मन्त्रनिश्चयकोविदाः ।। | 6-107-11a 6-107-11b |
ततो युधिष्ठिरो राजा मन्त्रयित्वा चिरं नृप । वासुदेवं समुद्वीक्ष्य वचनं चेदमाददे ।। | 6-107-12a 6-107-12b |
कृष्ण पश्य माहात्मानं भीष्मं भीमपराक्रमम् । गजं नलवनानीव विमृद्गन्तं बलं मम ।। | 6-107-13a 6-107-13b |
न चैवैनं महात्मानमुत्सहामो निरीक्षितुम् । लेलिह्यमानं सैन्येषु प्रवृद्धमिव पावकम् ।। | 6-107-14a 6-107-14b |
यथा घोरो महानागस्तक्षको वै विषोल्बणः। तथा भीष्मो रणे क्रुद्धस्तीक्ष्णशस्त्रः प्रतापवान् ।। | 6-107-15a 6-107-15b |
गृहीतचापः समरे प्रमुञ्चन्निशिताञ्छरान्। शक्यो जेतुं यमः क्रुद्धो वज्रपाणिश्च देवराट् ।। | 6-107-16a 6-107-16b |
वरुणः पाशभृच्चापि सगदो वा धनेश्वरः । न तु भीष्मः सुसंक्रुद्धः शक्यो जेतुं महाहवे ।। | 6-107-17a 6-107-17b |
सोऽहमेवं गते कृष्ण निमग्नः शोकसागरे। आत्मनो बुद्धिदौर्बल्याद्भीष्ममासाद्य संयुगे ।। | 6-107-18a 6-107-18b |
वनं यास्यामि दुर्धर्ष श्रेयो वै तत्र मे गतम् । न युद्धं रोचते कृष्ण हन्ति भीष्मो हि नः सदा ।। | 6-107-19a 6-107-19b |
यथा प्रज्वलितं वह्निं पतङ्गः समभिद्रवन्। एकतो मृत्युमभ्येति तथाऽहं भीष्ममेयिवान् ।। | 6-107-20a 6-107-20b |
क्षयं नीतोऽस्मि वार्ष्णेय राज्यहेतोः पराक्रमी । भ्रातरश्चैव मे शुराः सायकैर्भृशपीडिताः ।। | 6-107-21a 6-107-21b |
मत्कृते भ्रातृसौहार्दाद्राज्यभ्रष्टा वनं गताः। परिक्लिष्टा तथा कृष्णा मत्कृते मधुसूदन ।। | 6-107-22a 6-107-22b |
जीवितं बहु मन्येऽहं जीवितं ह्यद्य दुर्लभम्। जीवितस्याद्य शेषेण चरिष्ये धर्ममुत्तमम् ।। | 6-107-23a 6-107-23b |
यदि तेऽहमनुग्राह्यो भ्रातृभिः स केशव । स्वधर्मस्याविरोधेन हितं व्याहर केशव ।। | 6-107-24a 6-107-24b |
सञ्जय उवाच। | 6-107-25x |
एवं श्रुत्वा वचस्तस्य कारुण्याद्बहुविस्तरम्। प्रत्युवाच ततः कृष्णः सान्त्वयानो युधिष्ठिरम् ।। | 6-107-25a 6-107-25b |
श्रीभगवानुवाच । | 6-107-26x |
धर्मपुत्र विषादं त्वं मा कृथाः सत्यसंगर । यस्य ते भ्रातरः शूरा दुर्जयाः सत्रुसूदनाः ।। | 6-107-26a 6-107-26b |
अर्जुनो भीमसेनश्च वाय्वग्निसमतेजसौ। माद्रीपुत्रौ च विक्रान्तौ त्रिदशानामिविश्वरौ ।। | 6-107-27a 6-107-27b |
मां वा नियुङ्क्ष्व सौहार्दाद्योत्स्ये भीष्मेण पाण्डव । त्वप्रयुक्तो महाराज किं न कुर्यां महाहवे ।। | 6-107-28a 6-107-28b |
हनिष्यामि रणे भीष्ममाहूय पुरुषर्षभम् । पश्यतां धार्तराष्ट्राणां यदि नेच्छति फल्गुनः ।। | 6-107-29a 6-107-29b |
यदि भीष्मे हते वीरे जयं पश्यसि पण्डव। हन्तास्म्येकरथेनाद्य कुरुवृद्धं पितामहम् ।। | 6-107-30a 6-107-30b |
पश्य मे विक्रमं राजन्महेन्द्रस्येव संयुगे। विमुञ्चन्तं महास्त्रामि पातयिष्यामि तं रथात् ।। | 6-107-31a 6-107-31b |
यः शत्रुः पाण्डुपुत्राणां मच्छत्रुः स न संशयः। मदर्था भवदर्था ये ये मदीयास्तवैव ते ।। | 6-107-32a 6-107-32b |
तव भ्राता मम सखा संबन्धी शिष्य एव च । मांसान्युत्कृत्य दास्यामि फल्गुनार्थे महीपते ।। | 6-107-33a 6-107-33b |
एष चापि नरव्याघ्रो मत्कृते जीवितं त्यजेत्। एष नः समयस्तात तारयेम परस्परम् ।। | 6-107-34a 6-107-34b |
स मां नियुङ्क्ष्व राजेन्द्र यावत्सज्जो भवाम्यहम् । प्रतिज्ञातमुपप्लाव्ये यत्तत्पार्थेन पूर्वतः ।। | 6-107-35a 6-107-35b |
पातयिष्यामि गाङ्गेयमित्युलूकस्य संनिधौ। परिरक्ष्यमिदं तावद्वचः पार्थस्य धीमतः ।। | 6-107-36a 6-107-36b |
अनुज्ञातेन पार्थेन मया कार्यं न संशयः। अथवा फल्गुनस्यैष भारः परिमितो रणे ।। | 6-107-37a 6-107-37b |
स हनिष्यति संग्रामे भीष्मं परपुरंजयम् । अशक्यमपि कुर्याद्धि रणे पार्थः समुद्यतः ।। | 6-107-38a 6-107-38b |
त्रिदशान्वा समुद्युक्तान्सहितान्दैत्यदानवैः । निहन्त्यादर्जुनः सङ्ख्ये किमु भीष्मं नराधिप ।। | 6-107-39a 6-107-39b |
विपरीतो महावीर्यो गतसत्वोऽल्पजीवनः । भीष्मः शान्तनवो नूनं कर्तव्यं नावबुध्यते ।। | 6-107-40a 6-107-40b |
युधिष्ठिर उवाच। | 6-107-41x |
एवमेतन्महाबाहो यथा वदसि माधव। सर्वे ह्येते न पर्याप्तास्तव वेगविधारणे ।। | 6-107-41a 6-107-41b |
नियतं समावाप्स्यामि सर्वमेतद्यथेप्सितम् । यस्य मे पुरुषव्याघ्र भवान्पक्षे व्यवस्थितः ।। | 6-107-42a 6-107-42b |
सेन्द्रानपि रणे देवाञ्जयेयं जयतां वर। त्वया नाथेन गोविन्द किमु भीष्मं महारथम् ।। | 6-107-43a 6-107-43b |
न तु त्वामनृतं कर्तुमुत्सहे स्वात्मगौरवात्। अयुध्यमानाः सहाय्यं यथोक्तं कुरु माधव ।। | 6-107-44a 6-107-44b |
समयस्तु कृतः कश्चिन्मम भीष्मेण संयुगे। मन्त्रयिष्ये तवार्थाय न तु योत्स्ये कथंचन ।। | 6-107-45a 6-107-45b |
दुर्योधनार्थं योत्स्यामि सत्यमेतदिति प्रभो। स हि राज्यस्य मे दाता मन्त्रस्यैव च माधव ।। | 6-107-46a 6-107-46b |
तस्माद्देवव्रतं भूयो वधोपायार्थमात्मनः । भवता सहिताः सर्वे प्रयाम मधुसूदन ।। | 6-107-47a 6-107-47b |
तद्वयं सहिता गत्वा भीष्ममाशु नरोत्तमम् । रुचिते तव पृच्छामि मन्त्रं वार्ष्णेय माचिरम् ।। | 6-107-48a 6-107-48b |
स वक्ष्यति हितं वाक्यं सत्यमस्माज्जनार्दन। यथा च वक्ष्यते कृष्ण तथा कर्तास्मि संयुगे ।। | 6-107-49a 6-107-49b |
स नो जयस्य दाता स्यान्मन्त्रस्य च दृढव्रतः । बालाः पित्रा विहीनाश्च तेन संवर्धिता वयम् ।। | 6-107-50a 6-107-50b |
तं चेत्पितामहं वृद्धं हन्तुमिच्छामि माधव। पितुः पितरमिष्टं च धिगस्तु क्षत्रजीविकाम् ।। | 6-107-51a 6-107-51b |
सञ्जय उवाच। | 6-107-52x |
ततोऽब्रवीन्महाराज वार्ष्णेयः कुरुनन्दनम् । रोचते मे महाप्राज्ञ राजेन्द्र तव भाषितम् ।। | 6-107-52a 6-107-52b |
देवव्रतः कृती भीष्मः प्रेक्षितेनापि निर्दहेत्। गम्यतां स्ववधोपायं प्रष्टुं सागरगासुतम् ।। | 6-107-53a 6-107-53b |
वक्तमर्हति सत्यं स त्वया पृष्टो विशेषतः । ते वयं तत्र गच्छामः प्रष्टुं कुरुपितामहम् ।। | 6-107-54a 6-107-54b |
गत्वा शान्तनवं वृद्धं मन्त्रं पृच्छाम भारत । स नो दास्यति मन्त्रं यं तेन योत्स्यामहे परान् ।। | 6-107-55a 6-107-55b |
सञ्जय उवाच। | 6-107-56x |
एवमामन्त्र्य ते वीराः पाण्डवाः पाण्डुपूर्वज। जग्मुस्ते सहिताः सर्वे वासुदेवश्च वीर्यवान् ।। | 6-107-56a 6-107-56b |
विमुक्तशस्त्रकवचा भीष्मस्य सदनं प्रति। प्रविश्य च तदा भीष्मं शिरोभिः प्रणिपेदिरे ।। | 6-107-57a 6-107-57b |
पूजयन्तो महाराज पाण्डवा भरतर्षभम् । प्रणम्य शिरसा चैनं भीष्मं शरणमभ्ययुः ।। | 6-107-58a 6-107-58b |
तानुवाच महाबाहुर्भीष्मः कुरुपितामहः । स्वागतं तव वार्ष्णेय स्वागतं ते धनञ्जय ।। | 6-107-59a 6-107-59b |
स्वागतं धर्मपुत्राय भीमाय यमयोस्तथा। किं वा कार्यं करोम्यद्य युष्माकं प्रीतिवर्धनं ।। | 6-107-60a 6-107-60b |
`युद्धादन्यत्र हे वत्साः प्रीयन्तां मा विशङ्कथ ।' सर्वात्मनापि कर्तास्मि यदपि स्यात्सदुष्करम् । तथा ब्रुवाणं गाङ्गेयं प्रीतियुक्तं पुनःपुनः ।। | 6-107-61a 6-107-61b 6-107-61c |
उवाच राजा दीनात्मा प्रीतियुक्तमिदं वचः। कथं जयेम सर्वज्ञ कथं राज्यं लभेमहि ।। | 6-107-62a 6-107-62b |
प्रजानां संशयो न स्यात्कथं तन्मे बद प्रभो । भवान्हि नो वधोपायं ब्रवीतु स्वयमात्मनः ।। | 6-107-63a 6-107-63b |
भवन्तं समरे वीर विषहेम कथं वयम्। न हि ते सूक्ष्ममप्यस्ति रन्ध्रं कुरुपितामह ।। | 6-107-64a 6-107-64b |
मण्डलेनैव धनुषा दृश्यसे संयुगे सदा। आददानं संदधानं विकर्षन्तं धनुर्न च ।। | 6-107-65a 6-107-65b |
पश्यामस्त्वां महाबाहो रथे सूर्यमिवापरम् । रथाश्वनरनागानां हन्तारं परवीरहन् ।। | 6-107-66a 6-107-66b |
कोऽथवोत्सहते जेतुं वां पुमान्भरतर्षभ । वर्षता शरवर्षाणि महान्ति पुरुषर्षभ ।। | 6-107-67a 6-107-67b |
क्षयं निता हि पृतना संयुगे महती मम। यथा युधि जयेम त्वां यथा राज्यं भृशं मम ।। | 6-107-68a 6-107-68b |
मम सैन्यस्य च क्षेमं तन्मे ब्रूहि पितामह । | 6-107-69a |
सञ्जय उवाच। | 6-107-69x |
ततोऽब्रवीच्छान्तनवः पाण्डवान्पाण्डुपूर्वज ।। | 6-107-69b |
न कथंचन कौन्तेय मयि जीवति संयुगे। जयो भवति सर्वज्ञ सत्यमेतद्ब्रवीमि ते ।। | 6-107-70a 6-107-70b |
निर्जिते मयि युद्धेन रणे जेष्यथ पाण्डवाः । क्षिप्रं मयि प्रहरत यदीच्छथ रणे जयम् ।। | 6-107-71a 6-107-71b |
अनुजानामि वः पार्थाः प्रहरध्वं यथासुखम् । एवं हि सुकृतं मन्ये भवतां विदितो ह्यहम् । हते मयि हतं सर्वं तस्मादेवं विधीयताम् ।। | 6-107-72a 6-107-72b 6-107-72c |
युधिष्ठिर उवाच। | 6-107-73x |
ब्रूहि तस्मादुपायं नो यथा युद्धे जयेमहि। भवन्तं समरे क्रुद्धं दण्डहस्तमिवान्तकम् ।। | 6-107-73a 6-107-73b |
शक्यो वज्रधरो जेतुं वरुणोऽथ यमस्तथा। न भवान्समरे शक्यः सेन्द्रैरपि सुरासुरैः ।। | 6-107-74a 6-107-74b |
भीष्म उवाच। | 6-107-75x |
सत्यमेतन्महाबाहो यथा वदसि पाण्डव ।। | 6-107-75a |
नाहं जेतुं रणे शक्यः सेन्द्रैरपि सुरासुरैः। आत्तशस्त्रो रणे यत्तो गृहीतवरकार्मुकः । ततो मां न्यस्तशस्त्रं तु एते हन्युर्महारथाः ।। | 6-107-76a 6-107-76b 6-107-76c |
निक्षिप्तशस्त्रे पतिते विमुक्तकवचध्वजे । द्रवमाणे च भीते च तवास्मीति च वादिनि ।। | 6-107-77a 6-107-77b |
`स्त्रीजिते स्त्रीप्रधाने च स्त्रीप्रधायिनि धर्मज' स्त्रियां स्त्रीनामधेये च विकले चैकपुत्रिणि । अप्रसूते च षण्डे च न युद्धं रोचते मम ।। | 6-107-78a 6-107-78b 6-107-78c |
इमं मे शृणु राजेन्द्र संकल्पं पूर्वचिन्तितम् । असंकल्पध्वजं दृष्ट्वा न युध्येयं कदाचन ।। | 6-107-79a 6-107-79b |
य एष द्रौपदो राजंस्तव सैन्ये महारथः । शिखण्डी समरामर्षी शूरश्च समितिंजयः ।। | 6-107-80a 6-107-80b |
यथाऽभवच्च स्त्रीपूर्वं पश्चात्पुंस्त्वं समागतः। जानन्ति च भवन्तोऽपि सर्वमेतद्यथातथम् ।। | 6-107-81a 6-107-81b |
अर्जुनः समरे शूरः पुरस्कृत्य शिखण्डीनम् । मामेव विशिखैस्तीक्ष्णैरभिद्रवतु दंशितः ।। | 6-107-82a 6-107-82b |
असंकल्पध्वजे तस्मिन्स्त्रीपूर्वे च विशेषतः । न प्रहर्तुमभीप्सामि गृहीतेषु कथंचन ।। | 6-107-83a 6-107-83b |
तदन्तरं समासाद्य पाण्डवो मां धनञ्जयः। शरैर्घातयतु क्षिप्रं समन्ताद्भरतर्षभ ।। | 6-107-84a 6-107-84b |
न तं पश्यामि लोकेष मां हन्याद्यः समुद्यतम्। ऋते कृष्णान्महाभागात्पाण्डवाद्वा धनञ्जयात् ।। | 6-107-85a 6-107-85b |
पार्षतं तु पुरोधाय क्लीबमद्य ममाग्रतः । आत्तशस्त्रो रणे यत्तो गृहीतवरकार्मुकः । मां पातयतु बीभत्सुरेवं तव जयो ध्रुवम् ।। | 6-107-86a 6-107-86b 6-107-86c |
एतत्कुरुष्व कौन्तेय यथोक्तं मम सुव्रत । ततो जेष्वसि संग्रामे धार्तराष्ट्रान्समागतान् ।। | 6-107-87a 6-107-87b |
सञ्जय उवाच। | 6-107-88x |
तेऽनुज्ञातास्ततः पार्था जग्मुः स्वशिबिरं प्रति। अभिवाद्य महात्मानं भीष्मं कुरुपितामहम् ।। | 6-107-88a 6-107-88b |
तथोक्तवति गाङ्गेये परलोकाय दीक्षिते। अर्जुनो दुःखसंतप्तः सव्रीडमिदमब्रवीत् ।। | 6-107-89a 6-107-89b |
गुरुणा कुरुवृद्धेन कृतप्रज्ञेन धीमता । पितामहेन संग्रामे कथं योद्धास्मि माधव ।। | 6-107-90a 6-107-90b |
क्रीडता हि मया बाल्ये वासुदेव महामनाः । पांसुरूषितगात्रेण महात्मा परुषीकृतः।। | 6-107-91a 6-107-91b |
यस्याहमधिरुह्याङ्कं वालः किल गदाग्रज । तातेत्यवोचं पितरं पितुः पाण्डोर्महात्मनः ।। | 6-107-92a 6-107-92b |
नाहं तातस्तव पितुस्तातोऽस्मि तव भारत । इति मामब्रवीद्बाल्ये यः स वध्यः कथं मया ।। | 6-107-93a 6-107-93b |
कामं वध्यतु सैन्यं मे नाहं योत्स्ये महात्मना । जयो वास्तु वधो वा मे कथं वा कृष्ण मन्यसे ।। | 6-107-94a 6-107-94b |
` कथमस्माद्विधः कृष्ण जानन्धर्मं सनातनम् । न्यस्तशस्त्रे च वृद्धे च प्रहरेद्धि पितामहे ।।' | 6-107-95a 6-107-95b |
श्रीवासुदेव उवाच। | 6-107-96x |
प्रतिज्ञाय वधं जिष्णो पुरा भीष्मस्य संयुगे। क्षत्रधर्मे स्थितः पार्थ कथं नैनं हनिष्यसि ।। | 6-107-96a 6-107-96b |
पातयैनं रथात्पार्थ क्षत्रियं युद्धदुर्मदम् । नाहत्वा युधि गाङ्गेयं विजयस्ते भविष्यति ।। | 6-107-97a 6-107-97b |
दृष्टमेतत्पुरा देवैर्भविष्यत्यवशस्य ते। यद्दृष्टं हि पुरा पार्थ तत्तथा न तदन्यथा ।। | 6-107-98a 6-107-98b |
न हि भीष्मं दुराधर्षं व्यात्ताननमिवान्तकम् । त्वदन्यः शक्नुयाद्योद्धुमपि वज्रधरः स्वयम् ।। | 6-107-99a 6-107-99b |
जहि भीष्मं स्थिरो भूत्वा शृणु चेदं वचो मम। यथोवाच पुरा शक्रं महाबुद्धिर्बृहस्पतिः ।। | 6-107-100a 6-107-100b |
ज्यायांसमपि चेद्वृद्धं गुणैरपि समन्वितम् । आततायिनमायान्तं हन्याद्धातकमात्मनः ।। | 6-107-101a 6-107-101b |
शाश्वतोऽयं स्थितो धर्मः क्षत्रियाणां धनञ्जय । योद्धव्यं रक्षितव्यं च यष्टव्यं चानसूयुभिः ।। | 6-107-102a 6-107-102b |
अर्जुन उवाच। | 6-107-103x |
शिखण्डी निधनं कृष्ण भीष्मस्य भविता ध्रुवम् । दृष्ट्वैव हि सदा भीष्मः पाञ्चाल्यं विनिवर्तते ।। | 6-107-103a 6-107-103b |
ते वयं प्रमुखे तस्य पुरस्कृत्य शिखण्डिनम्। गाङ्गेयं पातयिष्याम उपायेनेति मे मतिः ।। | 6-107-104a 6-107-104b |
अहमन्यान्महेष्वासान्वारयिष्यामि सायकैः । शिखण्ड्यपि युधां श्रेष्ठं भीष्ममेवाभियोधयेत् ।। | 6-107-105a 6-107-105b |
श्रुतं हि कुरुमुख्यस्य नाहं हन्यां शिखण्डिनम् । कन्या ह्येषा पुरा भूत्वा पुरुषः समपद्यत ।। | 6-107-106a 6-107-106b |
`अर्जुनस्य वचः श्रुत्वा भीष्मस्य वधसंयुतम्। जहृषुर्हृष्टरोमाणः सकृष्णाः पाण्डवास्तदा।।' | 6-107-107a 6-107-107b |
इत्येवं निश्चयं कृत्वा पाण्डवाः सहमाधवाः। अनुमान्य महात्मानं प्रययुर्हृष्टमानसाः। शयनानि यथा स्वानि भेजिरे पुरुषर्षभाः ।। | 6-107-108a 6-107-108b 6-107-108c |
।। इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि सप्ताधिकशततमोऽध्यायः ।। |
6-107-20 एकत इति द्वितीयान्तात्तसिः। एकं केवलं मृत्युमेवाभ्येतीत्यर्थः ।। 6-107-40 विपरीतः क्षुद्रेषु पराक्रमी । गतसत्वो गतबुद्धिः ।। 6-107-61 युद्धादन्यत्रेत्यर्धं कः पुस्तक एव दृश्यते ।। 6-107-91 परुषीकृतः रूक्षीकृतः ।। 6-107-97 युद्धदुर्मदं युद्धोत्सुकम् ।। 6-107-98 गमिष्याति यमक्षयं इति पाठे भीष्म इति शेषः ।। 6-107-101 आततायिनमित्यस्य घातकमिति विशेषणमन्येभ्य आततायिभ्यो व्यवच्छेदायोक्तम् ।। 6-107-103 निधनं निधनहेतुः ।।
भीष्मपर्व-106 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | भीष्मपर्व-108 |