महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-102

by वेदव्यासः

← भीष्मपर्व-101

महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-102 वेदव्यासः

भीष्मपर्व-103 →

महाभारतम्/भीष्मपर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103
104. 104
105. 105
106. 106
107. 107
108. 108
109. 109
110. 110
111. 111
112. 112
113. 113
114. 114
115. 115
116. 116
117. 117
118. 118
119. 119
120. 120
121. 121
122. 122

द्रोणार्जुनयुद्धं भीमसेनपराक्रमश्च ।। 1 ।।

धृतराष्ट्र उवाच।	6-102-1x
कथं द्रोणो महेष्वासः पाण्डवश्च धनञ्जयः । समीयतू रणे यत्तौ तावुभौ पुरुषर्षभौ ।।	6-102-1a 6-102-1b
प्रियो हि पाण्डवो नित्यं भारद्वाजस्य धीमतः । आचार्यश्च रणे नित्यं प्रियः पार्थस्य सञ्जय ।।	6-102-2a 6-102-2b
तावुभौ रथिनो सङ्ख्ये हृष्टौ सिंहाविवोत्कटौ । कथं समीयतुर्यत्तौ भारद्वाजधनञ्जयौ ।।	6-102-3a 6-102-3b
सञ्जय उवाच।	6-102-4x
न द्रोणः समरे पार्थं जानीते प्रियमात्मनः । क्षत्रधर्मं पुरस्कृत्य पार्थो वा गुरुमाहवे ।।	6-102-4a 6-102-4b
न क्षत्रिया रणे राजन्वर्जयन्ति परस्परम् । निर्मर्यादं हि युध्यन्ते पितृभिर्भ्रातृभिः सह ।।	6-102-5a 6-102-5b
रणे भारत पार्थेन द्रोणो विद्धस्त्रिभिः शरैः । नाचिन्तयच्च तान्बाणान्पार्थचापच्युतान्युधि ।।	6-102-6a 6-102-6b
शरवृष्ट्या पुनः पार्थश्छादयामास तं रणे । स प्रजज्वाल रोषेण गहनेऽग्निरिवोर्जितः ।।	6-102-7a 6-102-7b
ततोऽर्जुनं रणे द्रोणः शरैः सन्नतपर्वभिः । छादयामास राजेन्द्र नचिरादेव भारत ।।	6-102-8a 6-102-8b
ततो दुर्योधनो राजा सुशर्माणमचोदयत् । द्रोणस्य समरे राजन्पार्ष्णिग्रहणकारणात् ।।	6-102-9a 6-102-9b
त्रिगर्तराडपि क्रुद्धो भृशमायम्य कार्मुकम् । छादयामास समरे पार्थं बाणैरयोमुखैः ।।	6-102-10a 6-102-10b
ताभ्यां मुक्ताः शरा राजन्नन्तरिक्षे विरेजिरे । हंसा इव महाराज शरत्काले नभस्तले ।।	6-102-11a 6-102-11b
ते शराः प्राप्य कौन्तेयं समन्ताद्विविशुः प्रभो । फलभारनतं यद्वत्स्वादुवृक्षं विहंगमाः ।।	6-102-12a 6-102-12b
अर्जुनस्तु रणे नादं विनद्य रथिनां वरः। त्रिगर्तराजं समरे सपुत्रं विव्यधे शरैः ।।	6-102-13a 6-102-13b
ते वध्यमानाः पार्थेन कालेनेव युगक्षये । पार्थमेवाभ्यवर्तन्त मरणे कृतनिश्चयाः । मुमुचुः शरवृष्टिं च पाण्डवस्य रथं प्रति ।।	6-102-14a 6-102-14b 6-102-14c
शरवृष्टिं ततस्तां तु शरवर्षैः समन्ततः । प्रतिजग्राह राजेन्द्र तोयवृष्टिमिवाचलः।।	6-102-15a 6-102-15b
तत्राद्भुतमपश्याम बीभत्सोर्हस्तलाघवम् । विमुक्तां बहुभिर्योधैः शस्त्रवृष्टिं दुरासदाम् ।।	6-102-16a 6-102-16b
यदेको वारयामास मारुतोऽभ्रगणानिव । कर्मणा तेन पार्थस्य तुतुषुर्देवदानवाः ।।	6-102-17a 6-102-17b
अथ क्रुद्धो रणे पार्थस्त्रिगर्तान्प्रति भारत। मुमोचास्त्रं महाराज वायव्यं पृतनामुखे ।।	6-102-18a 6-102-18b
प्रादुरासीत्ततो वायुः क्षोभयाणो नभस्तलम् । पातयन्वै तरुगणान्विनिघ्नंश्चैव सैनिकान् ।।	6-102-19a 6-102-19b
ततो द्रोणोऽभिवीक्ष्यैव वायव्यास्त्रं सुदारुणम्। शैलमन्यन्महाराज घोरमस्त्रं मुमोच ह ।।	6-102-20a 6-102-20b
द्रोणेन युधि निर्मुक्ते तस्मिन्नस्त्रे नराधिप। प्रशशाम ततो वयुः प्रसन्नाश्च दिशो दश ।।	6-102-21a 6-102-21b
ततः पाण्डुसुतो वीरस्त्रिगर्तस्य रथव्रजान् । निरुत्साहान्रणे चक्रे विमुखान्विपराक्रमान् ।।	6-102-22a 6-102-22b
ततो दुर्योधनश्चैव कृपश्च रथिनां वरः। अश्वत्थामा तथा शल्यः काम्भोजश्च सुदक्षिणः ।।	6-102-23a 6-102-23b
विन्दानुविन्दावावन्त्यौ बाह्लिकः सह बाह्लिकैः । महता रथवंशेन पार्थस्यावारयन्दिशः ।।	6-102-24a 6-102-24b
तथैव भगदत्तश्च श्रतायुश्च महाबलः। गजानीकेन भीमस्य ताववारयतां दिशः ।।	6-102-25a 6-102-25b
भूरिश्रवाः शलश्चैव सौबलश्च विशांपते । शरौघैर्विमलैस्तीक्ष्णैर्माद्रीपुत्राववारयन् ।।	6-102-26a 6-102-26b
भीष्मस्तु संहतः सङ्ख्ये धार्तराष्ट्रैः ससैनिकैः । युधिष्ठिरं समासाद्य सर्वतः पर्यवारयत् ।।	6-102-27a 6-102-27b
आपतन्तं गजानीकं दृष्ट्वा पार्थो वृकोदरः। लोलिहन्सृक्किणी वीरो मृगराडिव कानने ।।	6-102-28a 6-102-28b
भीमस्तु रथिनां श्रेष्ठो गदां गृह्य महाहवे । अवप्लुत्य रथात्तूर्णं तव सैन्यान्यभीषयत् ।।	6-102-29a 6-102-29b
तमुद्वीक्ष्य गदाहस्तं ततस्ते गजसादिनः । परिवव्रू रणे यत्ता भीमसेनं समन्ततः ।।	6-102-30a 6-102-30b
गजमध्यमनुप्राप्तः पाण्डवः स व्यराजत। मेघजालस्य महतो यथा मध्यगतो रविः ।।	6-102-31a 6-102-31b
व्यधमत्स गजानीकं गदया पाण्डवर्षभः । महाभ्रजालमतुलं मातरिश्वेव सन्ततम् ।।	6-102-32a 6-102-32b
ते वध्यमाना बलिना भीमसेनेन दन्तिनः । आर्तनादं रणे चक्रुर्गर्जन्तो जलदा इव ।।	6-102-33a 6-102-33b
बहुधा दारितश्चैव विषाणैस्तत्र दन्तिभिः । फुल्लाशोकनिभः पार्थः शुशुभे रणमूर्धनि ।।	6-102-34a 6-102-34b
`सादिनां शस्त्रवृष्टिं च व्यधमद्गदया ततः।' वायुवेगसमायुक्तो व्यचरत्पाण्डवो युधि ।।	6-102-35a 6-102-35b
विषाणोल्लिखितैर्गात्रौर्विषाणाभिहतो भृशम्। विषाणे दन्तिनं गृह्य निर्विषाणमथाकरोत् ।।	6-102-36a 6-102-36b
विषाणेन च तेनैव कुम्भोऽभ्याहत्य दन्तिनम् । पातयामास समरे दण्डहस्त इवान्तकः ।।	6-102-37a 6-102-37b
शोणिताक्तां गदां बिभ्रन्मेदोभञ्जाकृतच्छविः । कृताभ्यङ्गः शोणितेन रुद्रवत्प्रत्यदृश्यत ।।	6-102-38a 6-102-38b
एवं के वध्यमानाश्च हतशेषा महागजाः । प्राद्रवन्त दिशो राजन्विमृद्गन्तः स्वकं बलम् ।।	6-102-39a 6-102-39b
द्रवद्भिस्तैर्महानागैः समन्ताद्भरतर्षभ। दुर्योधनबलं सर्वं पुनरासीत्पराङ्भुखम् ।।	6-102-40a 6-102-40b
इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि नवमदिवसयुद्धे द्व्यधिकशततमोऽध्यायः ।।

भीष्मपर्व-101

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

भीष्मपर्व-103