महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-113
दिखावट
← भीष्मपर्व-112 | महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-113 वेदव्यासः |
भीष्मपर्व-114 → |
|
भीमसेनपराक्रमवर्णनम् ।। 1 ।।
सञ्जय उवाच। | 6-113-1x |
भगदत्तः कृपः शल्यः कृतवर्ता तथैव च। विन्दानुविन्दावावन्त्यौ सैन्धवश्च जयद्रथः ।। | 6-113-1a 6-113-1b |
चित्रसेनो विकर्णश्च तथा दुर्मर्षणो युवा। दशैते तावका योधा भीमसेनमयोधयन् ।। | 6-113-2a 6-113-2b |
महत्या सेनया युक्ता नानादेशसमुत्थया । भीष्मस्य समरे राजन्प्रार्थयाना महद्यशः ।। | 6-113-3a 6-113-3b |
शल्यस्तु नवभिर्बाणैर्भीमसेनमताडयत् । कृतवर्मा त्रिभिर्भाणैः कृपश्च नवभिः शरैः ।। | 6-113-4a 6-113-4b |
चित्रसेनो विकर्णश्च भगदत्तश्च मारिष । दशभिर्दशभिर्बाणैर्भीमसेनमताडयन् ।। | 6-113-5a 6-113-5b |
सैन्धवश्च त्रिभिर्बाणैर्भीमसेनमडायत् । विन्दानुविन्दावावन्त्यौ पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः ।। | 6-113-6a 6-113-6b |
दुर्मर्षणस्तु विंशत्या पाण्डवं निशितैः शरैः। स तान्सर्वान्महाराज राजमानान्पृथक्पृथक् ।। | 6-113-7a 6-113-7b |
प्रवीरान्सर्वलोकस्य धार्तराष्ट्रान्महारथान् । जघान समरे वीरः पाण्डवः परवीरहा ।। | 6-113-8a 6-113-8b |
सप्तभिः शल्यमाविध्यत्कृतवर्माणमष्टभिः । कृपस्य सशरं चापं मध्ये चिच्छेद भारत ।। | 6-113-9a 6-113-9b |
अथैनं च्छिन्नधन्वानं पुनर्विव्याध सप्तभिः । विन्दानुविन्दौ च तथा त्रिभिस्त्रिभिरताडयत् ।। | 6-113-10a 6-113-10b |
दुर्मर्षणं च विंशत्या चित्रसेनं च पञ्चभिः । विकर्णं दशभिर्बाणैः पञ्चभिश्च जयद्रथम् ।। | 6-113-11a 6-113-11b |
विद्ध्वा भीमोऽनदद्धृष्टः सैन्धवं च पुनस्त्रिभिः । अथान्यद्धनुरादाय गौतमो रथिनां वरः ।। | 6-113-12a 6-113-12b |
भीमं विव्याध संरब्धो दशभिर्निशितैः शरैः। स विद्धो दशभिर्बाणैस्तोत्रैरिव महाद्विपः ।। | 6-113-13a 6-113-13b |
ततः क्रुद्धो महाराज भीमसेनः प्रतापवान् । गौतमं ताडयामास शरैर्बहुभिराहवे ।। | 6-113-14a 6-113-14b |
सैन्धवस्य तथाऽश्वांश्च सारथिं च त्रिभिः शरैः । प्राहिणोन्मृत्युलोकाय कालान्तकसमद्युतिः ।। | 6-113-15a 6-113-15b |
हताश्वात्तु रथात्तूर्णमवप्लुत्य महारथः । शरांश्चिक्षेप निशितान्भीमसेनस्य संयुगे ।। | 6-113-16a 6-113-16b |
तस्य भीमो धनुर्मध्ये द्वाभ्यां चिच्छेद मारिष । भल्लाभ्यां भरतश्रेष्ठ सैन्धवस्य महात्मनः ।। | 6-113-17a 6-113-17b |
स च्छिन्नधन्वा विरथो हताश्वो हतसारथिः । चित्रसेनरथं राजन्नारुरोह त्वरान्वितः ।। | 6-113-18a 6-113-18b |
अत्यद्भुतं रणे कर्म कृतवांस्तत्र पाण्डवः । महारथाञ्शरैर्विद्ध्वा वारयित्वा च मारिष ।। | 6-113-19a 6-113-19b |
विरथं सैन्धवं चक्रे सर्वलोकस्य पश्यतः । तदा न ममृषे शल्यो भीमसेस्य विक्रमम् ।। | 6-113-20a 6-113-20b |
स संधाय शरांस्तीक्ष्णान्करमारपरिमार्जितान् । भीमं विव्याध समरे तिष्ठितिष्ठेति चाब्रवीत् ।। | 6-113-21a 6-113-21b |
कृपश्च कृतवर्माच भगदत्तश्च वीर्यवान् । विन्दानुविन्दावावन्त्यौ चित्रसेनश्च संयुगे ।। | 6-113-22a 6-113-22b |
दुर्मर्षणो विकर्णश्च सिन्धुराजश्च वीर्यवान्। भीमं ते विव्यधुस्तूर्णं शल्यहेतोररिन्दमाः ।। | 6-113-23a 6-113-23b |
स च तान्प्रति विव्याध पञ्चभिः पञ्चभिः शरैःक । शल्यं विव्याध सप्तत्या पुनश्च दशभिः शरैः ।। | 6-113-24a 6-113-24b |
तं शल्यो नवभिर्भित्त्वा पुनर्विव्याध पञ्चभिः । सारथिं चास्य भल्लेन गाढं विव्याध मर्मणि ।। | 6-113-25a 6-113-25b |
विशोकं प्रेक्ष्य निर्भिन्नं भीमसेनः प्रतापवान् । मद्रराजं त्रिभिर्बाणैर्बाह्वोरुरुसि चार्पयत् ।। | 6-113-26a 6-113-26b |
तथेतरान्महेष्वासांस्त्रिभिस्त्रिभिरजिह्मगैः । ताजयामास समरे सिंहवाद्विननाद च ।। | 6-113-27a 6-113-27b |
ते हि यत्ता महेष्वासाः पाण्डवं युद्धकोविदम् । त्रिभिस्त्रिभिरकुण्ठाग्रैर्भृशं मर्मस्वताडयन् ।। | 6-113-28a 6-113-28b |
सोऽतिविद्धो महेष्वासो भीमसेनो न विव्यथे । पर्वतो वारिधाराभिर्वर्षमाणैरिवाम्बुदैः ।। | 6-113-29a 6-113-29b |
स तु क्रोधसमाविष्टः पाण्डवानां महारथः । मद्रेश्वरं त्रिभिर्बाणैर्भृशं विद्ध्वा महायशाः ।। | 6-113-30a 6-113-30b |
कृपं च नवभिर्बाणैर्भृशं विद्ध्वा समन्ततः । प्रग्ज्योतिषं शतैराजौ राजन्विव्याध सायकैः ।। | 6-113-31a 6-113-31b |
ततस्तु सशरं चापं सात्वतस्य महात्मनः । क्षुरप्रेण सुतीक्ष्णेन चिच्छेद कृतहस्तवत् ।। | 6-113-32a 6-113-32b |
तथान्यद्धनुरादाय कृतवर्मा वृकोदरम् । आजघान भ्रुवोर्मध्ये नाराचेन परंतपः ।। | 6-113-33a 6-113-33b |
भीमस्तु समरे विद्ध्वा शल्यं नवभिरायसैः । भगदत्तं त्रिभिश्चैव कृतवर्माणमष्टभिः ।। | 6-113-34a 6-113-34b |
द्वाभ्यां द्वाभ्यां तु विव्याध गौतमप्रभृतीन्रथान् । तेऽपि तं समरे राजन्विव्यधुर्निशितैः शरैः ।। | 6-113-35a 6-113-35b |
स तथा पीड्यमानोऽपि सर्वशस्त्रैर्महारथैः । मत्वा तृणेन तांस्तुल्यान्विचचार गतव्यथः ।। | 6-113-36a 6-113-36b |
ते चापि रथिनां श्रेष्ठा भीमाय निशिताञ्शरान् । प्रेषयामासुरव्याग्राः शतशोऽथ सहस्रशः ।। | 6-113-37a 6-113-37b |
तस्य शक्तिं महावेगां भगदत्तो महारथः। चिक्षेप समरे वीरः स्वर्णदण्डां महमते ।। | 6-113-38a 6-113-38b |
तोमरं सैन्धवो राजा पट्टसं च महाभुजः । शतघ्नीं च कृपो राजञ्छरं शल्यश्च संयुगे ।। | 6-113-39a 6-113-39b |
अथेतरे महेष्वासाः पञ्च पञ्च शिलीमुखान् । भीमसेनं समुद्दिश्य प्रेषयमासुरोजसा ।। | 6-113-40a 6-113-40b |
तोमरं च द्विधा चक्रे क्षुरप्रेणानिलात्मजः । पट्टसं च त्रिभिर्बाणैश्चिच्छेद तिलकाण्डवत् ।। | 6-113-41a 6-113-41b |
स बिभेद शतघ्नीं च नवभिः कङ्कपत्रिभिः । मद्रराजप्रयुक्तं च शरं छित्त्वा महारथः ।। | 6-113-42a 6-113-42b |
शक्तिं चिच्छेद सहसा भगदत्तेरितां रणे। तथेतराञ्शरान्घोराञ्शरैः सन्नतपर्वभिः ।। | 6-113-43a 6-113-43b |
भीमसेनो रणश्लाघी त्रिधैकैकं समाच्छिनत्। तांश्च सर्वान्महेष्वासांस्त्रिभिस्त्रिभिरताडयत् ।। | 6-113-44a 6-113-44b |
ततो धनञ्जयस्तत्र वर्तमाने महारणे । आजगाम रथेनाजौ भीमं दृष्ट्वा महारथम् ।। | 6-113-45a 6-113-45b |
निघ्नन्तं समरे शत्रून्योधयानं च सायकैः । तौ तु तत्र महात्मानौ समेतौ वीक्ष्य पाण्डवौ ।। | 6-113-46a 6-113-46b |
न शशंसुर्जयं तत्र तावकाः पुरुषर्षभाः । अथार्जुनो रणे भीमं योधयन्तं महारथान् ।। | 6-113-47a 6-113-47b |
भीष्मस्य निधनाकाङ्क्षी पुरस्कृत्य शिखण्डिनम्। आससाद रणे वीरांस्तावकान्दश भारत ।। | 6-113-48a 6-113-48b |
ये स्म भीमं रणे राजन्योधयन्तो व्यवस्थिताः। बीभत्सुस्तानथाविध्यद्भीमस्य प्रियकाम्यया ।। | 6-113-49a 6-113-49b |
ततो दुर्योधनो राजा सुशर्माणमचोदयत् । अर्जुनस्य वधार्थाय भीमसेनस्य चोभयोः ।। | 6-113-50a 6-113-50b |
सुशर्मन्गच्छ शीघ्रं त्वं बलौघैः परिवारितः । जहि पाण्डुसुतावेतौ धनञ्जयवृकोदरौ ।। | 6-113-51a 6-113-51b |
तच्छ्रुत्वा वचनं तस्य त्रैगर्तः प्रस्थलाधिपः । अभिद्रुत्य रणे भीममर्जुनं चैव धन्विनौ ।। | 6-113-52a 6-113-52b |
रथैरनेकसाहस्रैः समन्तात्पर्यवारयत् । ततः प्रववृते युद्धमर्जुनस्य परैः सह ।। | 6-113-53a 6-113-53b |
।। इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि दशमदिवसयुद्धे त्रयोदशाधिकशततमोऽध्यायः ।। |
6-113-21 कर्मारं शस्त्रोल्लेखनयन्त्रम् ।। 6-113-32 सात्वतस्य कृतवर्मणः ।।
भीष्मपर्व-112 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | भीष्मपर्व-114 |