महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-061

by वेदव्यासः

← भीष्मपर्व-060

महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-061 वेदव्यासः

भीष्मपर्व-062 →

महाभारतम्/भीष्मपर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103
104. 104
105. 105
106. 106
107. 107
108. 108
109. 109
110. 110
111. 111
112. 112
113. 113
114. 114
115. 115
116. 116
117. 117
118. 118
119. 119
120. 120
121. 121
122. 122

धृष्टद्युन्मेन शलपुत्रवधः ।। 1 ।।

सञ्जय उवाच।	6-61-1x
द्रौणिर्भूरिश्रवाः शत्यश्चित्रसेनश्च मारिषः। पुत्रः सांयमनेश्चैव सौभद्रं पर्यवारयन् ।।	6-61-1a 6-61-1b
संसक्तमतितेजोभिस्तमेकं ददृशुर्जनाः। पञ्चभिर्मनुजव्याघ्रैर्गजैः सिंहशिशुं यथा ।।	6-61-2a 6-61-2b
नातिलक्ष्यतया कश्चिन्न शौर्ये न पराक्रमे । बभूव सदृशः कार्ष्णेर्नास्त्रे नापि च लाघवे ।।	6-61-3a 6-61-3b
तथा तमात्मजं युद्धे विक्रमन्तमरिन्दमम्। दृष्ट्वा पार्थः सुसंयत्तं सिंहनादमथानदत् ।।	6-61-4a 6-61-4b
पीडयानं तु तत्सैन्यं पौत्रं तव विशांपते। दृष्ट्वा त्वदीया राजेन्द्र समन्तात्पर्यवारयन् ।।	6-61-5a 6-61-5b
ध्वजिनीं धार्तराष्ट्राणां दीनशत्रुरदीनवत् । प्रत्युद्ययौ स सौभद्रस्तेजसा च बलेन च ।।	6-61-6a 6-61-6b
तस्य लाघवमार्गस्थमादित्यसदृशप्रभम् । व्यदृश्यत महच्चापं समरे युध्यतः परैः ।	6-61-7a 6-61-7b
स द्रौणिमिषुणैकेन विद्ध्वा शल्यं च पञ्चभिः । ध्वजं सांयमनेश्वैव सोऽष्टाभिश्चिच्छिदे ततः ।।	6-61-8a 6-61-8b
रुक्मदण्डां महाशक्तिं प्रेषितां सौमदत्तिन । शितेनोरगसंकाशां पत्रिणाभिजघान ताम् ।।	6-61-9a 6-61-9b
शल्यस्य च महावेगानस्यतः समरे शरान्। `धनुश्चिच्छेद भल्लेन तीव्रवेगन फाल्गुनिः' जघानार्जुनदायादश्चतुर्भिश्चतुरो हयान् ।।	6-61-10a 6-61-10b 6-61-10c
भूरिश्रवाश्च शल्यश्च द्रौणिः सांयमनिः शलः। नाभ्यवर्तन्तं संरब्धाः कार्ष्णेर्बाहुबलोदयात् ।।	6-61-11a 6-61-11b
ततस्त्रिगर्ता राजेन्द्र मद्राश्च सह केकयैः । पञ्चविंशतिसाहस्रास्तव पुत्रेण चोदिताः ।।	6-61-12a 6-61-12b
धनुर्वेदविदो मुख्या अजेयाः शत्रुभिर्युधि। सह पुत्रं जिघांसन्तं परिवव्रुः किरीटिनम् ।।	6-61-13a 6-61-13b
तौ तु तत्र पितापुत्रौ परिक्षिप्तौ महारथौ । ददर्श राजन्पाञ्चल्यः सेनापतिररिन्दम ।।	6-61-14a 6-61-14b
स वारणरथोघानां सहस्रैर्बहुभिर्वृतः। वाजिभिः पत्तिभिश्चैव वृतः शतसहस्रशः ।।	6-61-15a 6-61-15b
`पारावताश्वः स रथमास्थाय परवीरहा' धनुर्विष्फार्य संक्रुद्धो नोदयित्वा च वाहिनीम् । ययौ तं मद्रकानीकं केकयांश्च परंतप ।।	6-61-16a 6-61-16b 6-61-16c
तेन कीर्तिमता गुप्तमनीकं दृढधन्वना। संरब्धरथनागाश्वं योत्स्यमानमशोभत ।।	6-61-17a 6-61-17b
सोऽर्जुनप्रमुखे यान्तं पाञ्चालकुलवर्धनः । त्रिभिः शारद्वतं बाणैर्जत्रदेशे समार्पयत् ।।	6-61-18a 6-61-18b
ततः स मद्रकान्हत्वा दशैव दशभिः शरैः । पृष्ठरक्षं जघानाशु भल्लेन कृतवर्मणः ।।	6-61-19a 6-61-19b
दमनं चापि दायादं पौरवस्य महात्मनः । जघान विमलाग्नेण नाराचेन परंतपः ।।	6-61-20a 6-61-20b
ततः सांयमनेः पुत्रः पाञ्चाल्यं युद्धदुर्मदम् । अविध्यत्रिंशता बाणैर्दशभिश्चास्य सारथिम् ।।	6-61-21a 6-61-21b
सोऽतिविद्धो महेष्वासः सृक्किणी परिसंलिहन्। भल्लेन भृशतीक्ष्णेन निचकर्तास्य कार्मुकम् ।।	6-61-22a 6-61-22b
अथैनं पञ्चविंशत्या क्षिप्रमेव समार्पयत् । अश्वांश्चास्यावधीद्राजन्नुभौ तौ पार्ष्णिसारथी ।।	6-61-23a 6-61-23b
स हताश्वे रते तिष्ठन्ददर्श भरतर्षभ । पुत्रः सांयमनेः पुत्रं पाञ्चाल्यस्य महात्मनः ।।	6-61-24a 6-61-24b
स प्रगृह्य महाघोरं निस्त्रिंशवरमायसम् । पदातिस्तूर्णमानर्च्छद्रथस्यं पुरुषर्षभः ।।	6-61-25a 6-61-25b
तं महौघमिवायान्तं स्वात्पतन्तमिवोरगम् । भ्रान्तावरणनिस्त्रिंशं कालोत्सृष्टमिवान्तकम् ।।	6-61-26a 6-61-26b
दीप्यमानमिवादित्यं मत्तवारणविक्रमम् । अपश्यन्पाण्डवास्तत्र धृष्टद्युम्नश्च पार्षतः ।।	6-61-27a 6-61-27b
तस्य पाञ्चालदायादः प्रतीपमभिधावतः। शितनिस्त्रिंशहस्तस्य शरावरणधारिणः ।।	6-61-28a 6-61-28b
बाणवेगमतीतस्य तथाभ्याशमुपेयुषः । त्वरन्सेनापतिः क्रुद्धो बिभेद गदया शिरः ।।	6-61-29a 6-61-29b
तस्य राजन्सनिस्त्रिंशं सुप्रभं च शरावरम् । हतस्य पततो हस्ताद्वेगेन न्यपतद्भुवि ।।	6-61-30a 6-61-30b
तं निहत्य गदाग्रेण स लेभे परमां मुदम्। पुत्रः पाञ्चालराजस्य महात्मा भीमविक्रमः ।।	6-61-31a 6-61-31b
तस्मिन्हते महेष्वासे शल्यपुत्रे महारथे । हाहाकारो महानासीत्तव सैन्यस्य मारिष ।।	6-61-32a 6-61-32b
ततः सांयमनिः क्रुद्धो दृष्ट्वा निहतामात्मजम् । अभिदुद्राव वेगेन पाञ्चाल्यं युद्धदुर्मदम् ।।	6-61-33a 6-61-33b
तौ तत्र समरे शूरौ समेतौ युद्धदुर्मदौ । ददृशुः सर्वराजानः कुरवः पाण्डवास्तथा ।।	6-61-34a 6-61-34b
ततः सांयमनिः क्रुद्धः पार्षतं परवीरहा। आजघान त्रिभिर्बाणैस्तोत्रैरिव महाद्विपम् ।।	6-61-35a 6-61-35b
तथैव पार्षतं शूरं शल्यः समितिशोभनः। आजघानोरसि क्रुद्धस्ततो युद्धमवर्तत ।।	6-61-36a 6-61-36b
।। इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि चतुर्थदिवसयुद्धे एकषष्टितमोऽध्यायः ।।

6-61-1 सांयमनेः शलस्य पुत्रः ।।

भीष्मपर्व-060

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

भीष्मपर्व-062