नारदपुराणम्- पूर्वार्धः/अध्यायः १२५
सूत उवाच ।।
इत्येवमुक्त्वा मुनिना हि पृष्टास्ते वै कुमाराः किल नारदेन ।।
संपूजिताः शास्त्रविदां वरिष्ठाः कृताह्निका जग्मुरुमेशलोकम् ।। १२५-१ ।।
तत्रेशमग्र्यर्कनिभैर्मुनींद्रैः श्रीवामदेवादिभिरर्चितांघ्रिम् ।।
सुरासुरेन्द्रैरभिवंद्यमुग्रं नत्वाज्ञया तस्य निषेदुरुर्व्याम् ।। १२५-२ ।।
श्रुत्वाथ तत्राखिलशास्त्रसारं शिवागमं ते पशुपाशमोक्षणम् ।।
जग्मुस्ततो ज्ञानघनस्वरूपा नत्वा पुरारिं स्वपितुर्निकाशम् ।। १२५-३ ।।
तत्पादपद्मे प्रणतिं विधाय पित्रापि सत्कृत्य सभाजितास्ते ।।
लब्ध्वाशिषोऽद्यापि चरन्ति शश्वल्लोकेषु तीर्थानि च तीर्थभूताः ।। १२५-४ ।।
जग्मुस्ततो वै बदरीवनान्ते सुरेन्द्रवर्गैरुपसेव्यमानम् ।।
दध्युश्चिरं विष्णुपदाब्जमव्ययं ध्यायन्ति यद्यतयो वीतरागाः ।। १२५-५ ।।
नारदोऽपि ततो विप्रा कुमारेभ्यः समीहितम् ।।
लब्ध्वा ज्ञानं सविज्ञानं भृशं प्रीतमना ह्यभूत् ।। १२५-६ ।।
स तस्मात्स्वर्णदीतीरादागत्य पितुरन्तिके ।।
प्रणम्य सत्कृतः पित्रा ब्रह्मणा निषसाद च ।। १२५-७ ।।
कुमारेभ्यः श्रुतं यच्च ज्ञानं विज्ञानसंयुतम् ।।
वर्णयामास तत्त्वेन सोऽपि श्रुत्वा मुमोद च ।। १२५-८ ।।
अथ प्रणम्य शिरसा लब्धाशीर्मुनिसत्तमः ।।
आजगाम च कैलासं मुनिसिद्धनिषेवितम् ।। १२५-९ ।।
नानाश्चर्यमयं शश्वत्सर्वर्त्तुकुसुमद्रुमैः ।।
मंदारैः पारिजातैश्च चंपकाशोकवंजुलैः ।। १२५-१० ।।
अन्यैश्च विविधैर्वृक्षैर्नानापक्षिगणावृतैः ।।
वातोद्धूतशिखैः पांथानाह्वयद्भिरिवावृतम् ।। १२५-११ ।।
नानामृगगणाकीर्णं सिद्धकिन्नरसंकुलम् ।।
सरोभिः स्वच्छसलिलैर्लसत्कांचनपंकजैः ।। १२५-१२ ।।
शोभितं सारसैर्हंसैश्चक्राह्वाद्यैर्निनादितम् ।।
स्वर्द्धनीपातनि र्घृष्टं क्रीडद्भिश्चाप्सरोगणैः ।। १२५-१३ ।।
सलिलेऽलकनंदायाः कुचकुंकुमपिंगले ।।
आमोदमुदितैर्नागैः सलिलैः पुष्करोद्धृतैः ।। १२५-१४ ।।
स्नापयद्भिः करेणूश्च कलभांश्च समाकुले ।।
अथ श्वेताभ्रसदृशे श्रृंगे तस्य च भूभृतः ।। १२५-१५ ।।
वटं कालाभ्रसदृशं ददर्श शतयोजनम् ।।
तस्याधस्तात्समासीनं योगिमण्डलमध्यगम् ।। १२५-१६ ।।
कपर्दिनं विरूपाक्ष व्याघ्रचर्मांबरावृतम् ।।
भूतिभूषितसर्वांगं नागभूषणभूषितम् ।। १२५-१७ ।।
रुद्राक्षमालया शश्वच्छोभितं चंद्रशेखरम् ।।
तं दृष्ट्वा नारदो विप्रा भक्तिनम्रात्मकंधरः ।। १२५-१८ ।।
ननाम् शिरसा तस्य पादयोर्जगदीशितुः ।।
ततः प्रसन्नमनसा स्तुत्वा वाग्भिर्वृषध्वजम् ।। १२५-१९ ।।
निषसादाज्ञया स्थाणोः सत्कृतो योगिभिस्तदा ।।
अथापृच्छच्च कुशलं नारदं जगतां गुरुः ।। १२५-२० ।।
स च प्राह प्रसादेन भवतः सर्वमस्ति मे ।।
सर्वेषां योगिवर्याणां श्रृण्वतां तत्र वाडवाः ।। १२५-२१ ।।
पप्रच्छ शांभवं ज्ञानं पशुपाशविमोक्षणम् ।।
स शिवः सादरं तस्य भक्त्या संतुष्टमानसः ।। १२५-२२ ।।
योगमष्टांगसंयुक्तं प्राह प्रणतवत्सलः ।।
स लब्ध्वा शांभवं ज्ञानं शंकराल्लोकशंकरात् ।। १२५-२३ ।।
सुप्रसन्नमना नत्वा ययौ नारायणांतिकम् ।।
तत्रापि नारदोऽभीक्ष्णं गतागतपरायणः ।। १२५-२४ ।।
सेवितं योगिभिः सिद्धैर्नारायणमतोषयत् ।।
एतद्वः कीर्तितं विप्रा नारदीयं महन्मया ।। १२५-२५ ।।
उपाख्यानं वेदसमं सर्वशास्त्रनिदर्शनम् ।।
चतुष्पादसमायुक्तं श्रृण्वतां ज्ञानवर्द्धनम् ।। १२५-२६ ।।
य एतत्कीर्तयेद्विप्रा नारदीयं शिवालये ।।
समाजे द्विजमुख्यानां तथा केशवमंदिरे ।। १२५-२७ ।।
मथुरायां प्रयागे च पुरुषोत्तमसन्निधौ ।।
सेतौ काञ्च्यां कुशस्थल्यां गंगाद्वारे कुशस्थले ।। १२५-२८ ।।
पुष्करेषु नदीतीरे यत्र कुत्रापि भक्तिमान् ।।
स लभेत्सर्वयज्ञानां तीर्थानां च फलं महत् ।। १२५-२९ ।।
दानानां चापि सर्वेषां तपसां वाप्यशेषतः ।।
उपवासपरो वापि हविष्याशी जितेंद्रियः ।। १२५-३० ।।
श्रोता चैव तथा वक्ता नारायणपरायणः ।।
शिवभक्तिरतो वापि श्रृण्वन् सिद्धिमवाप्नुयात् ।। १२५-३१ ।।
अस्निन्नशेषपुण्यानां सिद्धीनां च समुद्भवः ।।
कथितः सर्वपापघ्नः पठतां श्रृण्वतां सदा ।। १२५-३२ ।।
कलिदोषहरं पुंसां सर्वसंपत्तिवर्द्धनम् ।।
सर्वेषामीप्सितं चेदं सर्वज्ञानप्रकाशकम् ।। १२५-३३ ।।
शैवानां वैष्णवानां च शाक्तानां सूयसेविनाम् ।।
तथैव गाणपत्यानां वर्णाश्रमवतां द्विजाः ।। १२५-३४ ।।
तपसां च व्रतानां च फलानां संप्रकाशकम् ।।
मंत्राणां चैव यंत्राणां वेदांगानां विभागशः ।। १२५-३५ ।।
तथागमानां सांख्यानां वेदानां चैव संग्रहम् ।।
य एतत्पठते भक्त्या श्रृणुयाद्वा समाहितः ।। १२५-३६ ।।
स लभेद्वांछितान्कामान्देवादिष्वपि दुर्लभान् ।।
श्रुत्वेदं नारदीयं तु पुराणं वेदसंमितम् ।। १२५-३७ ।।
वाचकं पूजयेद्भक्त्या धनरत्नांशुकादिभिः ।।
भूमिदानैर्गवां दानै रत्नदानैश्च संततम् ।। १२५-३८ ।।
हस्त्यश्वरथदानैश्च प्रीणयेत्सततं गुरुम् ।।
यस्तु व्याकुरुते विप्राः पुराणं धर्मसंग्रहम् ।। १२५-३९ ।।
चतुर्वर्गप्रदं नॄणां कोऽन्यस्तत्सदृशो गुरुः ।।
कायेन मनसा वाचा धनाद्यैरपि संततम् ।। १२५-४० ।।
प्रियं समाचरेत्तस्य गुरोर्द्धर्मोपदेशिनः ।।
श्रुत्वा पुराणं विधिवद्धोमं कृत्वा सुरार्चनम् ।। १२५-४१ ।।
ब्राह्मणान्भोजयेत्पश्चाच्छतं मिष्टान्नपायसैः ।।
दक्षिणां प्रददेच्छक्त्या भक्त्या प्रीयेत माधवः ।। १२५-४२ ।।
यथा श्रेष्ठा नदी गंगा पुष्करं च सरो यथा ।।
काशी पुरी नगो मेरुर्देवो नारायणो हरिः ।। १२५-४३ ।।
कृतं युगं सामवेदो धेनुर्विप्रोऽन्नमंबु च ।।
मार्गो मृगेंद्रः पुरुषोऽश्वत्थः प्रह्लाद आननम् ।। १२५-४४ ।।
उच्चैः श्रवा वसंतश्च जपः शेषोऽर्यमा धनुः ।।
पावको विष्णुरिंद्रश्च कपिलो वाक्पतिः कविः ।। १२५-४५ ।।
अर्जुनो हनुमान्दर्भश्चित्तं चित्ररथोंऽबुजम् ।।
उर्वशी कांचनं यद्वच्छ्रेष्टाश्चैते स्वजातिषु ।। १२५-४६ ।।
तथैव नारदीयं तु पुराणेषु प्रकीर्तितम् ।।
शांतिरस्तु शिवं चास्तु सर्वेषां वो द्विजोत्तमाः ।। १२५-४७ ।।
गमिष्यामि गुरोः पांर्श्वं व्यासस्यामिततेजसः ।।
इत्युक्त्वाभ्यर्चितः सूतः शौनकाद्यैर्महात्मभिः ।। १२५-४८ ।।
आज्ञप्तश्च पुनः सर्वैर्दर्शनार्थं गुरोर्ययौ ।।
तेऽपि सर्वे द्विजश्रेष्ठाः शौनकाद्याः समाहिताः ।।
श्रुतं सम्यगनुष्ठाय तत्र तस्थुश्च सत्रिणः ।। १२५-४९ ।।
कलिकल्मषविषनाशनं हरिं यो जपपूजनविधिभेषजोपसेवी ।।
स तु निर्विषमनसा समेत्य यागं लभते सतमभीप्सितं हि लोकम् ।। १२५-५० ।।
इति श्रीबृहन्नारदीयपुराणे बृहदुपाख्याने चतुर्थपादे पुराणमहिमावर्णनं नाम पंचविंशोत्तरशततमोऽध्यायः ।। १२५ ।।
।। समाप्तोयं बृहन्नारदीयपुराणस्य पूर्वभागः ।।
।। श्रीराधामदनमोहनो जयति तराम् ।।