महाभारतम्-14-आश्वमेधिकपर्व-015

विकिस्रोतः तः
नेविगेशन पर जाएँ खोज पर जाएँ
← आश्वमेधिकपर्व-014 महाभारतम्
चतुर्दशपर्व
महाभारतम्-14-आश्वमेधिकपर्व-015
वेदव्यासः
आश्वमेधिकपर्व-016 →
  1. 001
  2. 002
  3. 003
  4. 004
  5. 005
  6. 006
  7. 007
  8. 008
  9. 009
  10. 010
  11. 011
  12. 012
  13. 013
  14. 014
  15. 015
  16. 016
  17. 017
  18. 018
  19. 019
  20. 020
  21. 021
  22. 022
  23. 023
  24. 024
  25. 025
  26. 026
  27. 027
  28. 028
  29. 029
  30. 030
  31. 031
  32. 032
  33. 033
  34. 034
  35. 035
  36. 036
  37. 037
  38. 038
  39. 039
  40. 040
  41. 041
  42. 042
  43. 043
  44. 044
  45. 045
  46. 046
  47. 047
  48. 048
  49. 049
  50. 050
  51. 051
  52. 052
  53. 053
  54. 054
  55. 055
  56. 056
  57. 057
  58. 058
  59. 059
  60. 060
  61. 061
  62. 062
  63. 063
  64. 064
  65. 065
  66. 066
  67. 067
  68. 068
  69. 069
  70. 070
  71. 071
  72. 072
  73. 073
  74. 074
  75. 075
  76. 076
  77. 077
  78. 078
  79. 079
  80. 080
  81. 081
  82. 082
  83. 083
  84. 084
  85. 085
  86. 086
  87. 087
  88. 088
  89. 089
  90. 090
  91. 091
  92. 092
  93. 093
  94. 094
  95. 095
  96. 096
  97. 097
  98. 098
  99. 099
  100. 100
  101. 101
  102. 102
  103. 103
  104. 104
  105. 105
  106. 106
  107. 107
  108. 108
  109. 109
  110. 110
  111. 111
  112. 112
  113. 113
  114. 114
  115. 115
  116. 116
  117. 117
  118. 118

वैशंपायेन जनमेजयंप्रति युधिष्ठिरस्य प्रजापालनकाले प्रजादीनामभ्युदयप्रकारवर्णनम्।। 1 ।।

`वैशम्पायन उवाच। 14-15-1x
स समाश्वास्य पितरं प्रज्ञाचक्षुषमीश्वरम्।
अन्वशासत धर्मात्मा पृथिवीं भ्रातृभिः सह।।
14-15-1a
14-15-1b
यथा मनुर्महाराजो रामो दाशरथिर्यथा।
तथा भरतसिंहोऽपि पालयामास मेदिनीम्।।
14-15-2a
14-15-2b
नाधर्म्यमभवत्तत्र सर्वो धर्मरुचिर्जनः।
बभूव नरशार्दूल यथा कृतयुगे तथा।।
14-15-3a
14-15-3b
कलिमासन्नमाविष्टं निवार्य नृपनन्दनः।
भ्रातृभिः सहितो धीमान्बभौ धर्मबलोद्धतः।।
14-15-4a
14-15-4b
ववर्ष भगवान्देवः काले देशे यथेप्सितम्।
निरामयं जगदभूत्क्षुत्पिपासे न किञ्चन।।
14-15-5a
14-15-5b
आधिर्नास्ति मनुष्याणां व्यसने नाभवन्मतिः।
ब्राह्म्णप्रमुखा वर्णास्ते स्वधर्मोत्तराः शुभाः।।
14-15-6a
14-15-6b
धर्मसत्यप्रधानाश्च सत्यं सद्विषयान्वितम्।
धर्मासनस्थः सद्भिः स स्त्रीबालातुरवृद्धकान्।
वर्णक्रमान्पूर्णभृतान्साकल्याद्रक्षणोद्यतः।।
14-15-7a
14-15-7b
14-15-7c
अवृत्तिवृत्तिदानाद्यैर्यज्ञाद्यैर्व्याधितैरपि।
आमुष्मिकं भयं नास्ति लौकिकं कृतमेव।।
14-15-8a
14-15-8b
स्वर्गलोकोपमो लोकस्तदा तस्मिन्प्रशासति।
बभूव सुखमेवाग्रं तद्विशिष्टतरं परम्।।
14-15-9a
14-15-9b
नार्यः पतिव्रताः सर्वा रूपवत्यः स्वलंकृताः।
यथोक्तवृत्ताः स्वगुणैर्बभूवुः प्रीतिहेतवः।।
14-15-10a
14-15-10b
पुमांसः पुण्यशीलाढ्याः स्वंस्वं धर्ममनुव्रताः।
सुखिनः सूक्ष्ममप्येनो न कुर्वन्ति कदाचन।।
14-15-11a
14-15-11b
सर्वे नरांश्च नार्यश्च सततं प्रियवादिनः।
अजिह्ममनसः शुक्ला बभूवुः श्रमवर्जिताः।।
14-15-12a
14-15-12b
भूषिताः कुण्डलैर्हारैः कटकैः कटिसूत्रकैः।
सुवाससः सुगन्धाढ्याः प्रायशः पृथिवीतले।।
14-15-13a
14-15-13b
सर्वे ब्रह्मविदो विप्राः सर्वत्र परिनिष्ठिताः।
वलीपलितहीनास्तु सुखिनो दीर्घदर्शिनः।।
14-15-14a
14-15-14b
इच्छा न जायतेऽन्यत्र वर्णेषु न च सङ्करः।
मनुष्याणां महाराज मर्यादा सुव्यवस्थिता।।
14-15-15a
14-15-15b
तस्मिञ्शासति राजेन्द्रे मृगव्यालसरीसृपाः।
अन्योन्यमपि चान्येषु न बाधन्ते कदाचन।।
14-15-16a
14-15-16b
गावः सुक्षीरभूयिष्ठाः सुस्ववालमुखोदराः।
अपीडिताः कर्षकाद्यैर्हृतव्याधिकवत्सकाः।।
14-15-17a
14-15-17b
अवन्ध्यकाला मनुजाः पुरुषार्थेषु च क्रमात्।
विषयेष्वनिषिद्धेषु वेदशास्त्रेषु चोद्यताः।।
14-15-18a
14-15-18b
सुवृत्ता वृषभाः पुष्टा रसनाभाः सुखोदयाः।। 14-15-19a
अतीव मधुरः शब्दः स्पर्शश्चातिसुखं रसम्।
करूपं दृष्टिक्षमं रम्यं मनोज्ञं गन्धवद्बभौ।।
14-15-20a
14-15-20b
धर्मार्थकामसंयुक्तं मोक्षाभ्युदयसाधनम्।
प्रह्लादजननं पुण्यं सम्बभूवाथ मानसम्।।
14-15-21a
14-15-21b
स्थावरा बहुपुष्पाढ्याः फलच्छायावहास्तथा।
सुस्पर्शा विषहीनाश्च सुपत्रत्वक्प्ररोहिणः।।
14-15-22a
14-15-22b
मनोनुकूलाः सर्वेषां चेष्टाभूतापवर्जिताः।
तथा बभूव राजर्षिस्तद्वृत्तमभवद्भुवि।।
14-15-23a
14-15-23b
सर्वलक्षणसम्पन्नाः पाण्डवा धर्मचारिणः।
ज्येष्ठानुवर्तिनः सर्वे बभूवुः प्रियदर्शनाः।।
14-15-24a
14-15-24b
सिंहोरस्का जितक्रोधास्तेजोबलसमन्विताः।
आजानुबाहवः सर्वे दानशीला जितेन्द्रियाः।।
14-15-25a
14-15-25b
तेषु शासत्सु धरणीमृतवः स्वगुणैर्बभुः।
सुखोदयाय वर्तन्ते ग्रहास्तारागणैः सह।।
14-15-26a
14-15-26b
मही च सस्यबहुला सर्वरत्नगुणोदया।
कामधुग्धेनुवद्भोगान्फलन्ति स्म सहस्रधा।।
14-15-27a
14-15-27b
मन्वादिभिः कृताः पूर्वं मर्यादा मानवेषु याः।
अनतिक्रम्य ताः सर्वाः कुलेषु समयानि च।
अन्वशासत राजानो धर्मपुत्रप्रियंकराः।।
14-15-28a
14-15-28b
14-15-28c
महाकुलानि धर्मिष्ठा वर्धयन्तो विशेषतः।
मनुप्रणीतया वृत्त्या तेऽन्वशासनसुन्धराम्।।
14-15-29a
14-15-29b
राजवृत्तिर्हि सा शश्वद्धर्मिष्ठाऽभून्महीतले।
प्रायो लोकमतिस्तान राजवृत्तानुगामिनी।।
14-15-30a
14-15-30b
एवं भारतवर्षं स्वं राजा स्वर्गं सुरेन्द्रवत्।
शशास जिष्णुना सार्धं गोत्रां गाण्डीवधन्वन'।।
14-15-31a
14-15-31b
।। इति श्रीमन्महाभारते आश्वमेधिकपर्वणि
अश्वमेधपर्वणि पञ्चदशोऽध्यायः।। 15 ।।

[सम्पाद्यताम्]

14-15-31 शशास विष्णुना सार्धं गुप्तो गाण्डीवधन्वनेति थ.पाठः।।

आश्वमेधिकपर्व-014 पुटाग्रे अल्लिखितम्। आश्वमेधिकपर्व-016