ऋग्वेदः सूक्तं ९.८५
| ← सूक्तं ९.८४ | ऋग्वेदः - मण्डल ९ सूक्तं ९.८५ वेनो भार्गवः। |
सूक्तं ९.८६ → |
| दे. पवमानः सोमः। जगती, ११-१२ त्रिष्टुप् । |
इन्द्राय सोम सुषुतः परि स्रवापामीवा भवतु रक्षसा सह ।
मा ते रसस्य मत्सत द्वयाविनो द्रविणस्वन्त इह सन्त्विन्दवः ॥१॥
अस्मान्समर्ये पवमान चोदय दक्षो देवानामसि हि प्रियो मदः ।
जहि शत्रूँरभ्या भन्दनायतः पिबेन्द्र सोममव नो मृधो जहि ॥२॥
अदब्ध इन्दो पवसे मदिन्तम आत्मेन्द्रस्य भवसि धासिरुत्तमः ।
अभि स्वरन्ति बहवो मनीषिणो राजानमस्य भुवनस्य निंसते ॥३॥
सहस्रणीथः शतधारो अद्भुत इन्द्रायेन्दुः पवते काम्यं मधु ।
जयन्क्षेत्रमभ्यर्षा जयन्नप उरुं नो गातुं कृणु सोम मीढ्वः ॥४॥
कनिक्रदत्कलशे गोभिरज्यसे व्यव्ययं समया वारमर्षसि ।
मर्मृज्यमानो अत्यो न सानसिरिन्द्रस्य सोम जठरे समक्षरः ॥५॥
स्वादुः पवस्व दिव्याय जन्मने स्वादुरिन्द्राय सुहवीतुनाम्ने ।
स्वादुर्मित्राय वरुणाय वायवे बृहस्पतये मधुमाँ अदाभ्यः ॥६॥
अत्यं मृजन्ति कलशे दश क्षिपः प्र विप्राणां मतयो वाच ईरते ।
पवमाना अभ्यर्षन्ति सुष्टुतिमेन्द्रं विशन्ति मदिरास इन्दवः ॥७॥
पवमानो अभ्यर्षा सुवीर्यमुर्वीं गव्यूतिं महि शर्म सप्रथः ।
माकिर्नो अस्य परिषूतिरीशतेन्दो जयेम त्वया धनंधनम् ॥८॥
अधि द्यामस्थाद्वृषभो विचक्षणोऽरूरुचद्वि दिवो रोचना कविः ।
राजा पवित्रमत्येति रोरुवद्दिवः पीयूषं दुहते नृचक्षसः ॥९॥
दिवो नाके मधुजिह्वा असश्चतो वेना दुहन्त्युक्षणं गिरिष्ठाम् ।
अप्सु द्रप्सं वावृधानं समुद्र आ सिन्धोरूर्मा मधुमन्तं पवित्र आ ॥१०॥
नाके सुपर्णमुपपप्तिवांसं गिरो वेनानामकृपन्त पूर्वीः ।
शिशुं रिहन्ति मतयः पनिप्नतं हिरण्ययं शकुनं क्षामणि स्थाम् ॥११॥
ऊर्ध्वो गन्धर्वो अधि नाके अस्थाद्विश्वा रूपा प्रतिचक्षाणो अस्य ।
भानुः शुक्रेण शोचिषा व्यद्यौत्प्रारूरुचद्रोदसी मातरा शुचिः ॥१२॥
सायणभाष्यम्
‘ इन्द्राय' इति द्वादशर्चमष्टादशं सूक्तं भृगुगोत्रस्य वेनस्यार्षं पवमानसोमदेवताकम् । एकादशीद्वादश्यौ त्रिष्टुभौ शिष्टा जगत्यः । तथा चानुक्रान्तम्-' इन्द्राय द्वादश वेनो भार्गवो द्वित्रिष्टुबन्तम्' इति । गतो विनियोगः ॥
इंद्रा॑य सोम॒ सुषु॑तः॒ परि॑ स्र॒वापामी॑वा भवतु॒ रक्ष॑सा स॒ह ।
मा ते॒ रस॑स्य मत्सत द्वया॒विनो॒ द्रवि॑णस्वंत इ॒ह सं॒त्विंद॑वः ॥१
इन्द्रा॑य । सो॒म॒ । सुऽसु॑तः । परि॑ । स्र॒व॒ । अप॑ । अमी॑वा । भ॒व॒तु॒ । रक्ष॑सा । स॒ह ।
मा । ते॒ । रस॑स्य । म॒त्स॒त॒ । द्व॒या॒विनः॑ । द्रवि॑णस्वन्तः । इ॒ह । स॒न्तु॒ । इन्द॑वः ॥१
इन्द्राय । सोम । सुऽसुतः । परि । स्रव । अप । अमीवा । भवतु । रक्षसा । सह ।
मा । ते । रसस्य । मत्सत । द्वयाविनः । द्रविणस्वन्तः । इह । सन्तु । इन्दवः ॥१
हे "सोम त्वं "सुषुतः सुष्ठु अभिषुतः सन् इन्द्रार्थं "परि “स्रव परितः स्रव । गच्छ । रसं मुञ्च । "अमीवा रोगः "रक्षसा “सह “अप "भवतु अपगतो वियुक्तो भवतु । "ते तव "रसस्य स्वांशं रसं पीत्वा "मा "मत्सत मा माद्यन्तु । के। “द्वयाविनः । द्वयं सत्यानृतम् । तेन युक्ताः । पापिन इत्यर्थः । किंच “इन्दवः ते रसाः "इह अस्मिन् यज्ञे "द्रविणस्वन्तः धनवन्तः सन्तु भवन्तु ॥
अ॒स्मान्स॑म॒र्ये प॑वमान चोदय॒ दक्षो॑ दे॒वाना॒मसि॒ हि प्रि॒यो मदः॑ ।
ज॒हि शत्रूँ॑र॒भ्या भं॑दनाय॒तः पिबें॑द्र॒ सोम॒मव॑ नो॒ मृधो॑ जहि ॥२
अ॒स्मान् । स॒ऽम॒र्ये । प॒व॒मा॒न॒ । चो॒द॒य॒ । दक्षः॑ । दे॒वाना॑म् । असि॑ । हि । प्रि॒यः । मदः॑ ।
ज॒हि । शत्रू॑न् । अ॒भि । आ । भ॒न्द॒ना॒ऽय॒तः । पिब॑ । इ॒न्द्र॒ । सोम॑म् । अव॑ । नः॒ । मृधः॑ । ज॒हि॒ ॥२
अस्मान् । सऽमर्ये । पवमान । चोदय । दक्षः । देवानाम् । असि । हि । प्रियः । मदः ।
जहि । शत्रून् । अभि । आ । भन्दनाऽयतः । पिब । इन्द्र । सोमम् । अव । नः । मृधः । जहि ॥२
हे "पवमान सोम “अस्मान् समर्ये संग्रामे “चोदय प्रेरय। "दक्षः “हि “असि समर्थः खलु भवसि “देवानां मध्ये । यद्वा । देवानां प्रीणनाय दक्षोऽसि । यद्वा । दक्षस्त्वं देवानां "प्रियः प्रियकरो "मदः मादयितासि हि । "जहि च “शत्रून् अस्माकम् । “अभ्या गच्छ चास्मान् प्रति “भन्दनायतः । भन्दनाः स्तुतयः । भन्दतेः स्तुतिकर्मणः । ता इच्छतः । "पिब च “इन्द्र "सोमम् “अव "जहि च "नः अस्माकं "मृधः संग्रामात् ॥
अद॑ब्ध इंदो पवसे म॒दिंत॑म आ॒त्मेंद्र॑स्य भवसि धा॒सिरु॑त्त॒मः ।
अ॒भि स्व॑रंति ब॒हवो॑ मनी॒षिणो॒ राजा॑नम॒स्य भुव॑नस्य निंसते ॥३
अद॑ब्धः । इ॒न्दो॒ इति॑ । प॒व॒से॒ । म॒दिन्ऽत॑मः । आ॒त्मा । इन्द्र॑स्य । भ॒व॒सि॒ । धा॒सिः । उ॒त्ऽत॒मः ।
अ॒भि । स्व॒र॒न्ति॒ । ब॒हवः॑ । म॒नी॒षिणः॑ । राजा॑नम् । अ॒स्य । भुव॑नस्य । निं॒स॒ते॒ ॥३
अदब्धः । इन्दो इति । पवसे । मदिन्ऽतमः । आत्मा । इन्द्रस्य । भवसि । धासिः । उत्ऽतमः ।
अभि । स्वरन्ति । बहवः । मनीषिणः । राजानम् । अस्य । भुवनस्य । निंसते ॥३
हे “इन्दो क्लिद्यमान सोम “अदब्धः अहिंसितः “मदिन्तमः मादयितृतमस्त्वं “पवसे पूयसे । “आत्मा स्वयमेव “उत्तमः त्वम् "इन्द्रस्य “धासिः अन्नं "भवसि । "अस्य “भुवनस्य "राजानं सोमं "बहवो "मनीषिणः स्तोतारः "अभि स्वरन्ति अभिष्टुवन्ति । “निंसते गच्छन्ति च ॥
स॒हस्र॑णीथः श॒तधा॑रो॒ अद्भु॑त॒ इंद्रा॒येंदुः॑ पवते॒ काम्यं॒ मधु॑ ।
जय॒न्क्षेत्र॑म॒भ्य॑र्षा॒ जय॑न्न॒प उ॒रुं नो॑ गा॒तुं कृ॑णु सोम मीढ्वः ॥४
स॒हस्र॑ऽनीथः । श॒तऽधा॑रः । अद्भु॑तः । इन्द्रा॑य । इन्दुः॑ । प॒व॒ते॒ । काम्य॑म् । मधु॑ ।
जय॑न् । क्षेत्र॑म् । अ॒भि । अ॒र्ष॒ । जय॑न् । अ॒पः । उ॒रुम् । नः॒ । गा॒तुम् । कृ॒णु॒ । सो॒म॒ । मी॒ढ्वः॒ ॥४
सहस्रऽनीथः । शतऽधारः । अद्भुतः । इन्द्राय । इन्दुः । पवते । काम्यम् । मधु ।
जयन् । क्षेत्रम् । अभि । अर्ष । जयन् । अपः । उरुम् । नः । गातुम् । कृणु । सोम । मीढ्वः ॥४
“सहस्रनीथः बहुप्रकारनयनः "शतधारः अपरिमितधारोपेतः “अद्भुतः आश्चर्यकरो महान् “इन्दुः "इन्द्राय "काम्यं "मधु “पवते । किंच "क्षेत्रम् अस्मभ्यम् "अपः च "जयन् “अभ्यर्ष अभिगच्छ पवित्रम् । हे "सोम “मीढ्वः सेक्तः “गातुं मार्गं “नः अस्माकम् "उरुं विस्तीर्णं "कृणु कुरु ॥
कनि॑क्रदत्क॒लशे॒ गोभि॑रज्यसे॒ व्य१॒॑व्ययं॑ स॒मया॒ वार॑मर्षसि ।
म॒र्मृ॒ज्यमा॑नो॒ अत्यो॒ न सा॑न॒सिरिंद्र॑स्य सोम ज॒ठरे॒ सम॑क्षरः ॥५
कनि॑क्रदत् । क॒लशे॑ । गोभिः॑ । अ॒ज्य॒से॒ । वि । अ॒व्यय॑म् । स॒मया॑ । वार॑म् । अ॒र्ष॒सि॒ ।
म॒र्मृ॒ज्यमा॑नः । अत्यः॑ । न । सा॒न॒सिः । इन्द्र॑स्य । सो॒म॒ । ज॒ठरे॑ । सम् । अ॒क्ष॒रः॒ ॥५
कनिक्रदत् । कलशे । गोभिः । अज्यसे । वि । अव्ययम् । समया । वारम् । अर्षसि ।
मर्मृज्यमानः । अत्यः । न । सानसिः । इन्द्रस्य । सोम । जठरे । सम् । अक्षरः ॥५
हे सोम “कनिक्रदत् शब्दं कुर्वन् "कलशे वर्तमानः "गोभिः पयोभिः "अज्यसे सिक्तो भवसि । “अव्ययम् अविमयं "वारं वालं दशापवित्रं "समया तत्समीपे “वि “अर्षसि विविधं गच्छसि । "मर्मृज्यमानः शोध्यमानः "अत्यो “न अश्व इव “सानसिः संभजनशीलस्त्वं हे "सोम “इन्द्रस्य "जठरे “समक्षरः सम्यक् क्षरसि ॥
स्वा॒दुः प॑वस्व दि॒व्याय॒ जन्म॑ने स्वा॒दुरिंद्रा॑य सु॒हवी॑तुनाम्ने ।
स्वा॒दुर्मि॒त्राय॒ वरु॑णाय वा॒यवे॒ बृह॒स्पत॑ये॒ मधु॑माँ॒ अदा॑भ्यः ॥६
स्वा॒दुः । प॒व॒स्व॒ । दि॒व्याय॑ । जन्म॑ने । स्वा॒दुः । इन्द्रा॑य । सु॒हवी॑तुऽनाम्ने ।
स्वा॒दुः । मि॒त्राय॑ । वरु॑णाय । वा॒यवे॑ । बृह॒स्पत॑ये । मधु॑ऽमान् । अदा॑भ्यः ॥६
स्वादुः । पवस्व । दिव्याय । जन्मने । स्वादुः । इन्द्राय । सुहवीतुऽनाम्ने ।
स्वादुः । मित्राय । वरुणाय । वायवे । बृहस्पतये । मधुऽमान् । अदाभ्यः ॥६
हे सोम "स्वादुः त्वं "दिव्याय "जन्मने देवगणाय "पवस्व । तथा "सुहवीतुनाम्ने शोभनाह्वाननामधेयाय “इन्द्राय “स्वादुः त्वं पवस्व । "मित्राय “वरुणाय “वायवे “बृहस्पतये च पवस्व “मधुमान् मधुररसः "अदाभ्यः अन्यैरहिंस्यस्त्वम् ॥ ॥ १० ॥
अत्यं॑ मृजंति क॒लशे॒ दश॒ क्षिपः॒ प्र विप्रा॑णां म॒तयो॒ वाच॑ ईरते ।
पव॑माना अ॒भ्य॑र्षंति सुष्टु॒तिमेंद्रं॑ विशंति मदि॒रास॒ इंद॑वः ॥७
अत्य॑म् । मृ॒ज॒न्ति॒ । क॒लशे॑ । दश॑ । क्षिपः॑ । प्र । विप्रा॑णाम् । म॒तयः॑ । वाचः॑ । ई॒र॒ते॒ ।
पव॑मानाः । अ॒भि । अ॒र्ष॒न्ति॒ । सु॒ऽस्तु॒तिम् । आ । इन्द्र॑म् । वि॒श॒न्ति॒ । म॒दि॒रासः॑ । इन्द॑वः ॥७
अत्यम् । मृजन्ति । कलशे । दश । क्षिपः । प्र । विप्राणाम् । मतयः । वाचः । ईरते ।
पवमानाः । अभि । अर्षन्ति । सुऽस्तुतिम् । आ । इन्द्रम् । विशन्ति । मदिरासः । इन्दवः ॥७
“अत्यम् अतनवन्तमश्वस्थानीयं वा सोमं "कलशे "दश “क्षिपः दशाङ्गुलयोऽध्वर्युसंबन्धिन्यः "मृजन्ति शोधयन्ति । तथा “विप्राणां मध्ये "मतयः स्तोतारः “वाचः स्तुतीः “ईरते प्रेरयन्ति । “पवमानाः सोमाः “अभ्यर्षन्ति अभिगच्छन्ति "सुष्टुतिं शोभनस्तुतिम् । "इन्द्रं "मदिरासः मदकराः "इन्दवः सोमाः “आ “विशन्ति प्रविशन्ति ॥
पव॑मानो अ॒भ्य॑र्षा सु॒वीर्य॑मु॒र्वीं गव्यू॑तिं॒ महि॒ शर्म॑ स॒प्रथः॑ ।
माकि॑र्नो अ॒स्य परि॑षूतिरीश॒तेंदो॒ जये॑म॒ त्वया॒ धनं॑धनं ॥८
पव॑मानः । अ॒भि । अ॒र्ष॒ । सु॒ऽवीर्य॑म् । उ॒र्वीम् । गव्यू॑तिम् । महि॑ । शर्म॑ । स॒ऽप्रथः॑ ।
माकिः॑ । नः॒ । अ॒स्य । परि॑ऽसूतिः । ई॒श॒त॒ । इन्दो॒ इति॑ । जये॑म । त्वया॑ । धन॑म्ऽधनम् ॥८
पवमानः । अभि । अर्ष । सुऽवीर्यम् । उर्वीम् । गव्यूतिम् । महि । शर्म । सऽप्रथः ।
माकिः । नः । अस्य । परिऽसूतिः । ईशत । इन्दो इति । जयेम । त्वया । धनम्ऽधनम् ॥८
हे सोम "पवमानः पूयमानस्त्वं “सुवीर्यमुर्वीं महतीं "गव्यूतिं गोमार्गं च "महि महत् “सप्रथः सर्वतः पृथु “शर्म गृहं सुखं वा “अभ्यर्ष अभिगमय । "नः अस्माकम् "अस्य कर्मणः “परिषूतिः हिंसायाः परिप्रेरको द्वेषी "माकिः "ईशत मेश्वरो भवतु । हे “इन्दो सोम “त्वया साधनेन “धनंधनं सर्वमपि धनं "जयेम ॥
अधि॒ द्याम॑स्थाद्वृष॒भो वि॑चक्ष॒णोऽरू॑रुच॒द्वि दि॒वो रो॑च॒ना क॒विः ।
राजा॑ प॒वित्र॒मत्ये॑ति॒ रोरु॑वद्दि॒वः पी॒यूषं॑ दुहते नृ॒चक्ष॑सः ॥९
अधि॑ । द्याम् । अ॒स्था॒त् । वृ॒ष॒भः । वि॒ऽच॒क्ष॒णः । अरू॑रुचत् । वि । दि॒वः । रो॒च॒ना । क॒विः ।
राजा॑ । प॒वित्र॑म् । अति॑ । ए॒ति॒ । रोरु॑वत् । दि॒वः । पी॒यूष॑म् । दु॒ह॒ते॒ । नृ॒ऽचक्ष॑सः ॥९
अधि । द्याम् । अस्थात् । वृषभः । विऽचक्षणः । अरूरुचत् । वि । दिवः । रोचना । कविः ।
राजा । पवित्रम् । अति । एति । रोरुवत् । दिवः । पीयूषम् । दुहते । नृऽचक्षसः ॥९
“अधि “अस्थात् "द्यां द्युलोकं “वृषभः वर्षिता “विचक्षणः विद्रष्टा अयं सोमः । तथा कृत्वा “दिवः द्युलोकसंबन्धीनि “रोचना रोचमानानि नक्षत्रादीनि “वि “अरूरुचत् विविधं रोचयति । “कविः क्रान्तप्रज्ञः सन् "राजा सोमः “पवित्रं दशापवित्रम् "अत्येति अतिक्रम्य गच्छति । "रोरुवत् शब्दं कुर्वन् । "दिवः द्युलोकस्य "पीयूषं सारं रसं "नृचक्षसः नृणां द्रष्टारः सोमाः "दुहते स्रवन्ति । स्वकीयं रसमान्तरिक्ष्यमुदकं वा दुहन्तीत्यर्थः ॥
दि॒वो नाके॒ मधु॑जिह्वा अस॒श्चतो॑ वे॒ना दु॑हंत्यु॒क्षणं॑ गिरि॒ष्ठां ।
अ॒प्सु द्र॒प्सं वा॑वृधा॒नं स॑मु॒द्र आ सिंधो॑रू॒र्मा मधु॑मंतं प॒वित्र॒ आ ॥१०
दि॒वः । नाके॑ । मधु॑ऽजिह्वाः । अ॒स॒श्चतः॑ । वे॒नाः । दु॒ह॒न्ति॒ । उ॒क्षण॑म् । गि॒रि॒ऽस्थाम् ।
अ॒प्ऽसु । द्र॒प्सम् । व॒वृ॒धा॒नम् । स॒मु॒द्रे । आ । सिन्धोः॑ । ऊ॒र्मा । मधु॑ऽमन्तम् । प॒वित्रे॑ । आ ॥१०
दिवः । नाके । मधुऽजिह्वाः । असश्चतः । वेनाः । दुहन्ति । उक्षणम् । गिरिऽस्थाम् ।
अप्ऽसु । द्रप्सम् । ववृधानम् । समुद्रे । आ । सिन्धोः । ऊर्मा । मधुऽमन्तम् । पवित्रे । आ ॥१०
"दिवः द्योतमानस्य यज्ञस्य संबन्धिनि "नाके दुःखरहिते हविर्धानाख्ये स्थाने "मधुजिह्वाः मधुरवाचः “असश्चतः असंसक्ता । पृथक्पृथगित्यर्थः । यद्वा चिरमकृत्वा शीघ्रमभिषुण्वन्तः "वेनाः एतन्नामका महर्षयः “दुहन्ति अभिषुण्वन्ति । यद्वा द्युलोक एव वेनाः कान्ता देवा दुहन्ति । तं सोमम् “उक्षणं सेक्तारं “गिरिष्ठां गिरावुन्नते देशे वर्तमानम् "अप्सु उदकेषु वसतीवरीष्वन्तः “ववृधानं वर्धमानं “द्रप्सं रसरूपं "समुद्रे समुद्रवत् प्रवृद्धे द्रोणकलशे “सिन्धोः उदकस्य “ऊर्मा ऊर्मौ पूरे “आ सिञ्चन्तीति शेषः । तदर्थं "मधुमन्तं माधुर्योपेतं रसं "पवित्रे दशापवित्रे “आ सिञ्चन्तीति शेषः ॥
नाके॑ सुप॒र्णमु॑पपप्ति॒वांसं॒ गिरो॑ वे॒नाना॑मकृपंत पू॒र्वीः ।
शिशुं॑ रिहंति म॒तयः॒ पनि॑प्नतं हिर॒ण्ययं॑ शकु॒नं क्षाम॑णि॒ स्थां ॥११
नाके॑ । सु॒ऽप॒र्णम् । उ॒प॒प॒प्ति॒ऽवांस॑म् । गिरः॑ । वे॒नाना॑म् । अ॒कृ॒प॒न्त॒ । पू॒र्वीः ।
शिशु॑म् । रि॒ह॒न्ति॒ । म॒तयः॑ । पनि॑प्नतम् । हि॒र॒ण्यय॑म् । श॒कु॒नम् । क्षाम॑णि । स्थाम् ॥११
नाके । सुऽपर्णम् । उपपप्तिऽवांसम् । गिरः । वेनानाम् । अकृपन्त । पूर्वीः ।
शिशुम् । रिहन्ति । मतयः । पनिप्नतम् । हिरण्ययम् । शकुनम् । क्षामणि । स्थाम् ॥११
“नाके द्युलोके वर्तमानं पश्चादुत्पतन्तं सोमं "वेनानाम् अस्माकं संबन्धिन्यः "पूर्वीः बह्व्यः “गिरः स्तुतयः "उप "अकृपन्त उपकल्पन्ते । अभिष्टुवन्तीत्यर्थः । तं "शिशुं शिशुवत् संस्कर्तव्यं सोमं “मतयः स्तुतयः “रिहन्ति लिहन्ति संस्पृशन्ति । प्राप्नुवन्तीत्यर्थः। कीदृशं शिशुम् । “पनिप्नतं शब्दायन्तम् । पनतेर्यङ्लुगन्तात् शतरि अभ्यासस्य निगागम उपधालोपश्च । “हिरण्ययं हिरण्मयं “शकुनं पक्षिणं “क्षामणि क्षमायां “स्थां हविर्धाने स्थां वर्तमानम् ॥
ऊ॒र्ध्वो गं॑ध॒र्वो अधि॒ नाके॑ अस्था॒द्विश्वा॑ रू॒पा प्र॑ति॒चक्षा॑णो अस्य ।
भा॒नुः शु॒क्रेण॑ शो॒चिषा॒ व्य॑द्यौ॒त्प्रारू॑रुच॒द्रोद॑सी मा॒तरा॒ शुचिः॑ ॥१२
ऊ॒र्ध्वः । ग॒न्ध॒र्वः । अधि॑ । नाके॑ । अ॒स्था॒त् । विश्वा॑ । रू॒पा । प्र॒ति॒ऽचक्षा॑णः । अ॒स्य॒ ।
भा॒नुः । शु॒क्रेण॑ । शो॒चिषा॑ । वि । अ॒द्यौ॒त् । प्र । अ॒रू॒रु॒च॒त् । रोद॑सी॒ इति॑ । मा॒तरा॑ । शुचिः॑ ॥१२
ऊर्ध्वः । गन्धर्वः । अधि । नाके । अस्थात् । विश्वा । रूपा । प्रतिऽचक्षाणः । अस्य ।
भानुः । शुक्रेण । शोचिषा । वि । अद्यौत् । प्र । अरूरुचत् । रोदसी इति । मातरा । शुचिः ॥१२
“ऊर्ध्वः उन्नतः "गन्धर्वः रश्मीनां धारकः सोमः “नाके आदित्ये "अधि "अस्थात् अधितिष्ठति ।। किं कुर्वन् । "अस्य आदित्यस्य "विश्वा विश्वानि रूपाणि “प्रतिचक्षाणः प्रतिपश्यन् । "भानु: आदित्यः सोमाधिष्ठितः सन् “शुक्रेण दीप्तेन “शोचिषा तेजसा “व्यद्यौत् विद्योतते । न केवलं स्वयमेव अपि तु “मातरा निर्मात्र्यौ "रोदसी द्यावापृथिव्यौ “प्रारूरुचत् प्ररोचयति। “शुचिः दीप्तः सूर्यः ॥११॥ ॥४॥
| मण्डल ९ | |||
|---|---|---|---|