ऋग्वेदः सूक्तं ७.१४
| ← सूक्तं ७.१३ | ऋग्वेदः - मण्डल ७ सूक्तं ७.१४ मैत्रावरुणिर्वसिष्ठः। |
सूक्तं ७.१५ → |
| दे. अग्निः। त्रिष्टुप्,१ बृहती। |
समिधा जातवेदसे देवाय देवहूतिभिः ।
हविर्भिः शुक्रशोचिषे नमस्विनो वयं दाशेमाग्नये ॥१॥
वयं ते अग्ने समिधा विधेम वयं दाशेम सुष्टुती यजत्र ।
वयं घृतेनाध्वरस्य होतर्वयं देव हविषा भद्रशोचे ॥२॥
आ नो देवेभिरुप देवहूतिमग्ने याहि वषट्कृतिं जुषाणः ।
तुभ्यं देवाय दाशतः स्याम यूयं पात स्वस्तिभिः सदा नः ॥३॥
सायणभाष्यम्
‘समिधा जातवेदसे' इति तृचं चतुर्दशं सूक्तं वसिष्ठस्यार्षमाग्नेयम् । आद्या बृहती द्वितीयातृतीये त्रिष्टुभौ । तथा चानुक्रम्यते - ‘समिधा बृहत्यादि' इति । विनियोगो लैङ्गिकः ॥
स॒मिधा॑ जा॒तवे॑दसे दे॒वाय॑ दे॒वहू॑तिभिः ।
ह॒विर्भिः॑ शु॒क्रशो॑चिषे नम॒स्विनो॑ व॒यं दा॑शेमा॒ग्नये॑ ॥१
स॒म्ऽइधा॑ । जा॒तऽवे॑दसे । दे॒वाय॑ । दे॒वहू॑तिऽभिः ।
ह॒विःऽभिः॑ । शु॒क्रऽशो॑चिषे । न॒म॒स्विनः॑ । व॒यम् । दा॒शे॒म॒ । अ॒ग्नये॑ ॥१
सम्ऽइधा । जातऽवेदसे । देवाय । देवहूतिऽभिः ।
हविःऽभिः । शुक्रऽशोचिषे । नमस्विनः । वयम् । दाशेम । अग्नये ॥१
“जातवेदसे जातवेदसं जातप्रज्ञम् "अग्नये अग्निं "समिधा “वयं वसिष्ठाः "दाशेम परिचरेम । “देवाय देवं स्तुत्यमग्निं “देवहूतिभिः देवस्तुतिभिः दाशेम । "शुक्रशोचिषे शुक्रशोचिषं शुभ्रदीप्तिं “नमस्विनः हविष्मन्तो वयं "हविर्भिः दाशेम । अत्र दाशतियोगात् कर्मणि चतुर्थी । प्रायेण सर्वत्र दाशतियोगे कर्मणि चतुर्थी दृश्यते ॥
व॒यं ते॑ अग्ने स॒मिधा॑ विधेम व॒यं दा॑शेम सुष्टु॒ती य॑जत्र ।
व॒यं घृ॒तेना॑ध्वरस्य होतर्व॒यं दे॑व ह॒विषा॑ भद्रशोचे ॥२
व॒यम् । ते॒ । अ॒ग्ने॒ । स॒म्ऽइधा॑ । वि॒धे॒म॒ । व॒यम् । दा॒शे॒म॒ । सु॒ऽस्तु॒ती । य॒ज॒त्र॒ ।
व॒यम् । घृ॒तेन॑ । अ॒ध्व॒र॒स्य॒ । हो॒तः॒ । व॒यम् । दे॒व॒ । ह॒विषा॑ । भ॒द्र॒ऽशो॒चे॒ ॥२
वयम् । ते । अग्ने । सम्ऽइधा । विधेम । वयम् । दाशेम । सुऽस्तुती । यजत्र ।
वयम् । घृतेन । अध्वरस्य । होतः । वयम् । देव । हविषा । भद्रऽशोचे ॥२
हे "अग्ने "ते त्वां “वयं वसिष्ठाः "समिधा “विधेम परिचरेम । हे "यजत्र यष्टव्याग्ने “वयं “सुष्टुती शोभनया स्तुत्या "दाशेम त्वां परिचरेम । "अध्वरस्य यज्ञस्य “होतः अग्ने "वयं “घृतेन आज्येन त्वां दाशेम । हे “भद्रशोचे कल्याणज्वाल “देव द्योतमानाग्ने त्वां "वयं "हविषा दाशेम ॥
आ नो॑ दे॒वेभि॒रुप॑ दे॒वहू॑ति॒मग्ने॑ या॒हि वष॑ट्कृतिं जुषा॒णः ।
तुभ्यं॑ दे॒वाय॒ दाश॑तः स्याम यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभिः॒ सदा॑ नः ॥३
आ । नः॒ । दे॒वेभिः॑ । उप॑ । दे॒वऽहू॑तिम् । अग्ने॑ । या॒हि । वष॑ट्ऽकृतिम् । जु॒षा॒णः ।
तुभ्य॑म् । दे॒वाय॑ । दाश॑तः । स्या॒म॒ । यू॒यम् । पा॒त॒ । स्व॒स्तिऽभिः॑ । सदा॑ । नः॒ ॥३
आ । नः । देवेभिः । उप । देवऽहूतिम् । अग्ने । याहि । वषट्ऽकृतिम् । जुषाणः ।
तुभ्यम् । देवाय । दाशतः । स्याम । यूयम् । पात । स्वस्तिऽभिः । सदा । नः ॥३
हे "अग्ने "नः अस्माकं "देवहूतिं स्तोत्रं यज्ञं वा “देवेभिः देवैः सार्धं "वषट्कृतिं हविः “जुषाणः सेवमानस्त्वम् "उप “आ “याहि । "देवाय द्योतमानाय “तुभ्यं वयं “दाशतः परिचरन्तः “स्याम भवेम । सिद्धमन्यत् ॥ ॥ १७ ॥
टिप्पणी
| मण्डल ७ | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|