नारदपुराणम्- उत्तरार्धः/अध्यायः ६५
मोहिन्युवाच ।।
वनानि कानि विप्रेंद्र तत्र संति शुभावहाः ।।
सरितश्च क्रमाद्यात्रां वद मे सर्वसिद्धिदाम् ।। ६५-१ ।।
यानि तीर्थानि संत्यत्र कुरुक्षेत्रे सुपुण्यदे ।।
तानि सर्वाणि मे ब्रूहि गतिदस्त्वं गुरुंर्यतः ।। ६५-२ ।।
वसुरुवाच ।।
श्रृणु मोहिनि वक्ष्यामि कुरुक्षेत्रस्य पुण्यदम् ।।
यात्राविधानं यत्कृत्वा लभते गतिमुत्तमाम् ।। ६५-३ ।।
वनानि सप्त संतीह कुरुक्षेत्रस्य मध्यतः ।।
तेषां नामानि वक्ष्यामि पुण्यदानां नृणामिह ।। ६५-४ ।।
काम्यकं च वनं पुण्यं तथादितिवनं महत् ।।
व्यासस्य च वनं पुण्यं फलकीवनमेव च ।। ६५-५ ।।
तथा सूर्यवनं चात्र पुण्यं मधुवनं च वै ।।
सीतावनं तथा ख्यातं नृणां कल्मषनाशनम् ।। ६५-६ ।।
वनान्येतानि सप्तात्र तेषु तीर्थान्यनेकशः ।।
सरस्वती नदी पुण्या तथा वैतरणी नदी ।। ६५-७ ।।
गंगा मंदाकिनी पुण्या तथैवान्या मधुस्रवा ।।
दृषद्वती कौशिकी च पुण्या हैरण्वती नदी ।। ६५-८ ।।
वर्षकालवहाश्चैता वर्जयित्वा सरस्वतीम् ।।
एतासामुदकं पुण्यं स्पर्शे पाने समाप्नुतौ ।। ६५-९ ।।
रजस्वलात्वं नैतासां पुण्यक्षेत्रप्रभावतः ।।
रंतुकं तु पुरासाद्य द्वारपालं महाबलम् ।। ६५-१० ।।
यक्षं समभिवाद्याथ तत्र यात्रां समारभेत् ।।
ततो गच्छेन्नरः पुण्यं भद्रेऽदिति वनं महत् ।। ६५-११ ।।
अदित्या तत्र पुत्रार्थं सम्यक् चीर्णं महत्तपः ।।
तत्र स्नात्वा समभ्यर्च्य देवमातरमंगना ।। ६५-१२ ।।
सूते पुत्रं महाशूरं सर्वलक्षण संयुतम् ।।
ततो गच्छेद्वरारोहे विष्णोः स्थानमनुत्तमम् ।। ६५-१३ ।।
विमलं नाम विख्यातं यत्र सन्निहितो हरिः ।।
विमले तु नरः स्नात्वा दृष्ट्वा च विमलेश्वरम् ।। ६५-१४ ।।
विमलः स लभेल्लोकं देवदेवस्य चक्रिणः ।।
हरिं च बलदेवं च दृष्ट्वैकासनमास्थितौ ।। ६५-१५ ।।
मुच्यते किल्बिषात्सद्यो मोहिन्यत्र न संशयः ।।
ततः पारिप्लवं गच्छेत्तीर्थं लोकेषु विश्रुतम् ।। ६५-१६ ।।
तत्र स्नात्वा च पीत्वा यो ब्राह्मणं वेदपारगम् ।।
संतोष्यदक्षिणाद्येन ब्राह्मयज्ञफलं लभेत् ।। ६५-१७ ।।
यत्रास्ति संगमो भद्रे कौशिक्याः पापनाशनः ।।
तत्र स्नात्वा नरो भक्त्या प्राप्नोति प्रियसंगमम् ।। ६५-१८ ।।
ततस्तु पृथिवीतीर्थमासाद्य क्षांतिमान्नरः ।।
स्नातो भक्त्या महाभागे प्राप्नोति गतिमुत्तमाम् ।। ६५-१९ ।।
धरम्यामपराधा ये कृताः स्युः पुरुषेण वै ।।
तान्सर्वान्क्षमते देवी तत्र स्नातस्य देहिनः ।। ६५-२० ।।
ततो दक्षाश्रमे पुण्ये दृष्ट्वा दक्षेश्वरं शिवम् ।।
अश्वमेधस्य यज्ञस्य फलं प्राप्नोति मानवः ।। ६५-२१ ।।
ततः शालकिनीं गच्छेत्तत्र स्नात्वा समर्चयेत् ।।
हरिं हरेण संयुक्तं वांछितार्थस्य लब्धये ।। ६५-२२ ।।
नागतीर्थं ततः प्राप्य स्नात्वा तत्र विधानवित् ।।
सर्पिश्चास्य दधि प्राश्य नागेभ्यो ह्यभयं लभेत् ।। ६५-२३ ।।
ततः सायमुपावृत्य रंतुकं द्वारपालकम् ।।
एकरात्रोषितस्तत्र पूजयेत्तं परेऽहनि ।। ६५-२४ ।।
गंधाद्यैरुपचारैस्तु ब्राह्मणं प्रार्च्य भोजयेत् ।।
ततः पंचनदं गच्छेत्तीर्थं त्रैलोक्यविश्रुतम् ।। ६५-२५ ।।
पंच नादाः कृता यत्र हरेणासुरभीषणाः ।।
तेन पंचनदं नाम सर्वपातकनाशनम् ।। ६५-२६ ।।
तत्र स्नानेन दानेन निर्भयो जायते नरः ।।
कोटितीर्थँ ततो गच्छेद्यत्र रुद्रेण मोहिनि ।। ६५-२७ ।।
कोटितीर्थान्युपाहृत्य स्थापितानि महात्मना ।।
तत्र तीर्थे नरः स्नात्वा दृष्ट्वा कोटीश्वरं हरम् ।। ६५-२८ ।।
पंचयज्ञभवं पुण्यं तत्प्रभत्याप्नुयात्सदा ।।
तत्रैव वामनो देवः सर्वैर्देवैः प्रतिष्ठितः ।। ६५-२९ ।।
तस्मात्तं तत्र संपूज्य अग्निष्टोमफलं लभेत् ।।
ततोऽश्वितीर्थमासाद्ये श्रद्धावान्विजितेन्द्रियः ।। ६५-३० ।।
स्नात्वा तत्र यशस्वी च रूपवांश्च नरो भवेत् ।।
ततो वाराहतीर्थं च प्राप्य विष्णुप्रकल्पितम् ।। ६५-३१ ।।
आप्लुत्य श्रद्धया तत्र नरः सद्गतिमाप्नुयात् ।।
ततो व्रजेत्सोमतीर्थँ यत्र सोमो वरानने ।। ६५-३२ ।।
तपस्तप्त्वा ह्यरोगोऽभूत्तत्र स्नानं समाचरेत् ।।
दत्वा च तत्र गामेकां राजसूयफलं लभेत् ।। ६५-३३ ।।
भूतेश्वरं च तत्रैव ज्वालामालेश्वरं तथा ।।
तांडलिंगं समभ्यर्च्य न भूयो भवमाप्नुयात् ।। ६५-३४ ।।
एकहंसे नरः स्नात्वा गो सहस्रफलं लभेत् ।।
कृतशौचे नरः स्नात्वा पुंडरीकफलं लभेत् ।। ६५-३५ ।।
ततो मुंजवटं नाम प्राप्य देवस्य शूलिनः ।।
समुष्य च निशामेकां प्रार्च्येशं गणपोभवेत् ।। ६५-३६ ।।
प्रसाद्य यक्षिणीं तत्र द्वारस्थामुपवासकृत् ।।
स्नात्वाभ्यर्च्याशयेद्विप्रान्महापातकशांतये ।। ६५-३७ ।।
प्रदक्षिणमुपावृत्य पुष्करं च ततो व्रजेत् ।।
तत्र स्नात्वा पितॄन्प्रार्च्य कृतकृत्यो नरो भवेत् ।। ६५-३८ ।।
कन्यादानं च यस्तत्र कार्तिक्यां वै समाचरेत् ।।
प्रसन्ना देवतास्तस्य यच्छंत्यभिमतं फलम् ।। ६५-३९ ।।
कपिलश्च महायक्षो द्वारपालोऽत्र संस्थितः ।।
विघ्नं करोति पापानां सुकृतं च प्रयच्छति ।। ६५-४० ।।
पत्नी तस्य महाभागा नाम्नोलूखलमेखला ।।
आहत्य दुंदुभिं सा तु भ्रमते नित्यमेव हि ।। ६५-४१ ।।
वारयेत्पापिनः स्नानात्तथा सुकृतिनो नयेत् ।।
ततो रामह्रदं गच्छेत्स्नात्वा तत्र विधानतः ।। ६५-४२ ।।
देवान्पितॄनृषीनिष्ट्वा भुक्तिं मुक्तिं च विंदति ।।
राममभ्यर्च्य सच्छद्धः स्वर्णं दत्त्वा धनी भवेत् ।। ६५-४३ ।।
वंशमूलं समासाद्य स्रात्वा स्वं वंशमुद्दरेत् ।।
कायशोधनके स्नात्वा शुद्धदेहो हरिं विशेत् ।। ६५-४४ ।।
लोकोद्धारं ततः प्राप्य स्नात्वाभ्यर्च्य जनार्दनम् ।।
प्राप्नोति शाश्वतं लोकं यत्र विष्णुः सनातनः ।। ६५-४५ ।।
श्रीतीर्थं च ततः प्राप्य शालग्राममनुत्तमम् ।।
स्नात्वाभ्यर्च्य हरिं नित्यं पश्यति स्वांतिके स्थितम् ।। ६५-४६ ।।
कपिलाह्रदमासाद्य स्नात्वाभ्यर्च्य सुरान्पितॄन् ।।
सहस्रकपिलापुण्यं लभते नात्र संशयः ।। ६५-४७ ।।
कपिलं तत्र विश्वेशं समभ्यर्च्य विधानतः ।।
देवैश्च सत्कृतो भद्रे साक्षाच्छिवपदं लभेत् ।। ६५-४८ ।।
सूर्यतीर्थे ततो भानुं सोपवासः समर्चयेत् ।।
अग्निष्टोमस्य यज्ञस्य फलं लब्ध्वा व्रजेद्दिवम् ।। ६५-४९ ।।
पृथिवीविवरद्वारि स्थितो गणपतिः स्वयम् ।।
तं दृष्ट्वाथ समभ्यर्च्य यज्ञस्य फलमाप्नुयात् ।। ६५-५० ।।
देव्यास्तीर्थे नरः स्नात्वा लभते रूपमुत्तमम् ।।
ब्रह्मावर्ते नरः स्नात्वा ब्रह्मज्ञानमवाप्नुयात् ।। ६५-५१ ।।
सुतीर्थके नरः स्नात्वा देवर्षिपितृमानवान् ।।
समभ्यर्च्याश्वमेधस्य यज्ञस्य फलमाप्नुयात् ।। ६५-५२ ।।
कामेश्वरस्य तीर्थे तु स्नात्वा श्रद्धासमन्वितः ।।
सर्वव्याधिविनिर्मुक्तो ब्रह्म प्राप्नोति शाश्वतम् ।। ६५-५३ ।।
स्नातस्य मातृतीर्थे तु श्रद्धयाभ्यर्चकस्य तु ।।
आसप्तमं कुलं देवि वर्द्धते श्रीरनुत्तमा ।। ६५-५४ ।।
ततः सीतावनं गच्छेत्तत्र तीर्थं महच्छुभे ।।
पुनातिदर्शनादेवपुरुषानेकविशतिंम् ।। ६५-५५ ।।
केशान्प्रक्षिप्य वै तत्र पूतो भवति पापतः ।।
दशाश्वमेधिकं तत्र तीर्थं त्रैलोक्यविश्रुतम् ।। ६५-५६ ।।
दर्शनात्तस्य तीर्थस्य मुक्तो भवति किल्बिषैः ।।
मानुषाह्वें ततस्तीर्थं प्राप्य स्रानं समाचरेत् ।। ६५-५७ ।।
यदीच्छेन्मानुषं जन्म पुनश्च विधिनंदिनि ।।
मानुषाच्च ततस्तीर्थात्कोशमात्रे महानदी ।। ६५-५८ ।।
आपगा नाम विख्याता तत्र स्नात्वा विधानतः ।।
श्यामाकं पयसा सिद्धं भोजयद्द्विजसत्तमान् ।। ६५-५९ ।।
तस्य पापं क्षयं याति पितॄणां श्राद्धतो गतिः ।।
नभस्ये मासि कृष्णे तु पितृपक्षे महालये ।। ६५-६० ।।
चतुर्दश्यां तु मध्याह्ने पिंडदो मुक्तिमाप्नुयात् ।।
ब्राह्मोदुंबरकं गच्छेद्ब्रह्मणः स्थानकं ततः ।। ६५-६१ ।।
तत्र ब्रह्मर्षिकुंडेषु स्नातः सोमफलं लभेत् ।।
वृद्धकेदारके तीर्थे स्थाणुं दंडिसमन्वितम् ।। ६५-६२ ।।
समर्च्य यत्र चाप्नोति नरोंऽतर्द्धानमिच्छया ।।
कलश्यां च ततो गच्छेद्यत्र देवी स्वयं स्थिता ।। ६५-६३ ।।
स्नात्वास्यामंबिकां प्रार्च्य तरेत्संसारसागरम् ।।
सरके कृष्णभूतायां दृष्ट्वा देवं महेश्वरम् ।। ६५-६४ ।।
शैवं पदमवाप्नोति नरः श्रद्धासमन्वितः ।।
तिस्रः कोट्यस्तु तीर्थानां सरके संति भामिनि ।। ६५-६५ ।।
रुद्रकोटिस्तथा कूपे सरोमध्ये व्यस्थिता ।।
तस्मिन्सरसि यः स्नात्वा रुद्रकोटिं स्मरेन्नरः ।। ६५-६६ ।।
पूजिता रुद्रकोटिस्तु तेन स्यान्नात्र संशयः ।।
ईहास्पदं च तत्रैव तीर्थं पापप्रणाशनम् ।। ६५-६७ ।।
यस्मिन्मुक्तिमवाप्नोति दर्शनादेव मानवः ।।
तत्रस्थानर्चयित्वा च देवान्पितृगणानपि ।। ६५-६८ ।।
न दुर्गतिमवाप्नोति मनसा चिंतितं लभेत् ।।
केदारं च महातीर्थं सर्वकल्मषनाशनम् ।। ६५-६९ ।।
तत्र स्नात्वा च पुरुषः सर्वदानफलं लभेत् ।।
अन्यजन्मेति विख्यातं सरकस्य तु पूर्वतः ।। ६५-७० ।।
सरो महत्स्वच्छजलं देवौ हरिहरौ यतः ।।
विष्णुश्चतुर्भुजस्तत्र लिंगाकारः शिवः स्थितः ।। ६५-७१ ।।
तत्र स्नात्वा च तौ दृष्ट्वा स्तुत्वा मोक्षं लभेन्नरः ।।
नागह्रदे ततो गत्वा स्नात्वा चैत्रे सितांतके ।। ६५-७२ ।।
श्राद्धदो मुक्तिमाप्नोति यमलोकं न पश्यति ।।
ततस्त्रिविष्टपं गच्छेत्तीर्थं देवनिषेवितम् ।। ६५-७३ ।।
यत्र वैतरणी पुण्या नदी पापप्रमोचिनी ।।
तत्र स्नात्वार्चयित्वा च शूलपाणिं वृषध्वजम् ।। ६५-७४ ।।
सर्वपाप विशुद्धात्मा गच्छत्येव परां गतिम् ।।
रसावर्ते नरः स्नात्वा सिद्धिमाप्नोत्यनुत्तमाम् ।। ६५-७५ ।।
चैत्रस्य सितभूतायां स्नानं कृत्वा विलेपके ।।
पूजयित्वा शिवं भक्त्या सर्वपापैः प्रमुच्यते ।। ६५-७६ ।।
ततो गच्छेन्नरो देवि फलकीवनमुत्तमम् ।।
यत्र देवाः सगंधर्वास्तप्यंते परमं तपः ।। ६५-७७ ।।
तत्र नद्यां दृषद्वत्यां नरः स्नात्वा विधानतः ।।
देवान्पितॄंस्तर्पयित्वा ह्यग्निष्टोमातिरात्रभाक् ।। ६५-७८ ।।
दर्शे तथा विधुदिने तत्र श्राद्धं करोति यः ।।
गयाश्राद्ध समं तत्र लभते फलमुत्तमम् ।। ६५-७९ ।।
श्राद्धे फलमरण्यस्य स्मरणं पितृतृप्तिदम् ।।
पाणिघाते ततस्तीर्थे पितॄन्संतर्प्य मानवः ।। ६५-८० ।।
राजसूय फलं प्राप्य सांख्यं योगं च विंदति ।।
ततस्तु मिश्रके तीर्थे स्नात्वा मर्त्यो विधानतः ।। ६५-८१ ।।
सर्वतीर्थफलं प्राप्य लभते गतिमुत्तमाम् ।।
ततो व्यासवने गत्वा स्नात्वा तीर्थे मनोजवे ।। ६५-८२ ।।
मनीषिणं विभुं दृष्ट्वा मनसा चिंतितं लभेत् ।।
गत्वा मधुवनं चैव देव्यास्तीर्थे नरः शुचिः ।। ६५-८३ ।।
स्नात्वा देवानृषीनिष्ट्वा लभते सिद्धिमुत्तमाम् ।।
कौशिकीसंगमे तीर्थे दृषद्वत्यां नरः प्लुतः ।। ६५-८४ ।।
नियतो नियताहारः सर्वपापैः प्रमुच्यते ।।
ततो व्यासस्थलीं गच्छेद्यत्र व्यासेन धीमता ।। ६५-८५ ।।
पुत्रशोकाभिभूतेन देहत्यागो विनिश्चितः ।।
पुनरुत्थापितो देवैस्तत्र गत्वा न शोकभाक् ।। ६५-८६ ।।
किंदुशूकूपमासाद्य तिलप्रस्थं प्रदाप्य च ।।
गच्छेद्धि परमां सिद्धिं मृतो मुक्तिमवाप्नुयात् ।। ६५-८७ ।।
आह्नं च मुदितं चैव द्वै तीर्थे भुवि विश्रुते ।।
तयोः स्नात्वा विशुद्धात्मा सूर्यलोकमवाप्नुयात् ।। ६५-८८ ।।
मृगमुच्यं ततो गत्वा गंगायां प्रणतः स्थितः ।।
अर्चयित्वा महादेवमश्वमेधफलं लभेत् ।। ६५-८९ ।।
कोटितीर्थं ततो गत्वा स्नात्वा कोटीश्वरं शिवम् ।।
दृष्ट्वा स्तुत्वा श्रद्दधानः कोटियज्ञफलं लभेत् ।। ६५-९० ।।
ततो वामनकं गच्छेत्त्रिषु लोकेषु विश्रुतम् ।।
यत्र वामनजन्माभूद्बलेर्यज्ञजिहीर्षया ।। ६५-९१ ।।
तत्र विष्णुपदे स्नात्वा पूजयित्वा च वामनम् ।।
सर्वपापविशुद्धात्मा विष्णुलोके महीयते ।। ६५-९२ ।।
ज्येष्ठाश्रमं च तत्रैव सर्वपातकनाशनम् ।।
ज्येष्ठस्य शुक्लैकादश्यां सोपवासः परेऽहनि ।। ६५-९३ ।।
स्नात्वा तत्र विधानेन श्रेष्ठत्वं लभते नृषु ।।
श्राद्धं तत्र कृतं देवि पितॄणामतितुष्टिदम् ।। ६५-९४ ।।
तत्रैव कोटितीर्थं च त्रिषु लोकेषु विश्रुतम् ।।
तस्मिंस्तीर्थे नरः स्नात्वा कोटियज्ञफलं लभेत् ।। ६५-९५ ।।
तत्र कोटीश्वरं नाम देवदेवं महेश्वरम् ।।
समभ्यर्च्य विधानेन गाणपत्यमवाप्नुयात् ।। ६५-९६ ।।
सूर्यतीर्थं च तत्रैव स्नात्वात्र रविलोकभाक् ।।
कुलोत्तारणके तीर्थे गत्वा स्नानं समाचरन् ।। ६५-९७ ।।
उद्धृत्य स्वकुलं स्वर्गे कल्पांतं निवसेत्ततः ।।
पवनस्य ह्रदे स्नात्वा दृष्ट्वा देवं महेश्वरम् ।। ६५-९८ ।।
विमुक्तः सर्वपापेभ्यः शैवं पदमवाप्नुयात् ।।
स्नात्वा च हनुमत्तीर्थे नरो मुक्तिमवाप्नुयात् ।। ६५-९९ ।।
शालहोत्रस्य राजर्षेस्तीर्थे स्नात्वाघवर्जितः ।।
श्रीकुंभाख्ये सरस्वत्यास्तीर्थए स्नात्वाथ यज्ञवाक् ।। ६५-१०० ।।
स्नातश्च नैमिषे कुंडे नैमिषस्नानपुण्यभाक् ।।
स्नात्वा वेदवतीतीर्थे स्त्री सतीत्वमवाप्नुयात् ।। ६५-१०१ ।।
ब्रह्मतीर्थे नरः स्रात्वा ब्राह्मण्यं लभते नरः ।।
ब्रह्मणः परमं स्थानं यत्र गत्वा न शोचति ।। ६५-१०२ ।।
सोमतीर्थे नरः स्नात्वा स्वर्गतिं समवाप्नुयात् ।।
सप्तसारस्वतं तीर्थं प्राप्य स्नात्वा च मुक्तिभाक् ।। ६५-१०३ ।।
यत्र सप्त सरस्वत्यः सम्यगैक्यं समागताः ।।
सुप्रभा कांचनाक्षी च विशाला च मनोहरी ।। ६५-१०४ ।।
सुनंदा च सुवेणुश्च सप्तमी विमलोदका ।।
तथैवौशनसे तीर्थे स्नात्वा मुच्येत पातकैः ।। ६५-१०५ ।।
कपाल मोचने स्नात्वा ब्रह्महापि विशुध्यति ।।
वैश्वामित्रे नरः स्नातो ब्राह्मण्यं समवाप्नुयात् ।। ६५-१०६ ।।
ततः पृथूदके स्नात्वा मुच्यते भवबंधनात् ।।
अवकीर्णे नरः स्नात्वा ब्रह्मचर्यफलं लभेत् ।। ६५-१०७ ।।
मधुस्रावेऽथप्रयातः स्नातो मुच्यते पातकैः ।।
स्नात्वा तीर्थे च वासिष्ठे वासिष्ठं लोकमाप्नुयात् ।। ६५-१०८ ।।
अरुणासंगमे स्नात्वा त्रिरात्रोपोषितो नरः ।।
स्नात्वा मुक्तिमवाप्नोति नात्र कार्या विचारणा ।। ६५-१०९ ।।
समुद्रास्तत्र चत्वारस्तेषु स्नातो नरः शुभे ।।
गोसहस्रफलं लब्ध्वा स्वग्रलोके महीयते ।। ६५-११० ।।
सोमतीर्थं च तत्रान्यत्तस्मिन्स्नात्वा च मोहिनि ।।
चैत्रे षष्ठ्यां च शुक्लायां श्राद्धं कृत्वोद्धरेत्पितॄन् ।। ६५-१११ ।।
अथ पञ्चवटे स्नात्वा योगमूर्तिधरं शिवम् ।।
समभ्यर्च्य विधानेन दैवतैः सहमोदते ।। ६५-११२ ।।
कुरुतीर्थे ततः स्नातः सर्वसिद्धिमवाप्नुयात् ।।
स्वर्गद्वारे प्लुतो मर्त्यः स्वर्गलोके महीयते ।। ६५-११३ ।।
स्नातो ह्यनरके तीर्थे मुच्यते सर्वकिल्बिषैः ।।
ततो गच्छेन्नरो देवि काम्यकं वनमुत्तमम् ।। ६५-११४ ।।
यस्मिन्प्रविष्टमात्रस्तु मुच्यते सर्वसंचयैः ।।
अथादित्यवनं प्राप्य दर्शनादेव मुक्तिभाक् ।। ६५-११५ ।।
स्नानं रविदिने कृत्वा तत्र वांछितमाप्नुयात् ।।
यज्ञोपवीतिके स्नात्वा स्वधर्मफलभाग्भवेत् ।। ६५-११६ ।।
ततश्चतुःप्रवाहाख्ये तीर्थे स्नात्वा नरोत्तमः ।।
सर्वतीर्थफलं प्राप्य मोदते दिवि देववत् ।। ६५-११७ ।।
स्नातस्तीर्थे विहारे तु सर्वसौख्यमवाप्नुयात् ।।
दुर्गातीर्थे नरः स्नात्वा न दुर्गतिमवाप्नुयात् ।। ६५-११८ ।।
ततः सरस्वतीकूपे पितृतीर्थापराह्वये ।।
स्नात्वा संतर्प्य देवादींल्लभते गतिमुत्तमाम् ।। ६५-११९ ।।
स्नात्वा प्राचीसरस्वत्यां श्राद्धं कृत्वा विधानतः ।।
दुर्लभं प्राप्नुयात्कामं देहांते स्वर्गतिं लभेत् ।। ६५-१२० ।।
शुक्रतीर्थे नरः स्नात्वा श्राद्धदः प्रोद्धरेत्पितॄन् ।।
अष्टम्यां वा चतुर्दश्यां चैत्रे कृष्णे विशेषतः ।। ६५-१२१ ।।
सोपवासो ब्रह्मतीर्थे मुक्तिभाङ्नात्र संशयः ।।
स्थाणुतीर्थे ततः स्नात्वा दृष्ट्वा स्थाणुवटं नरः ।। ६५-१२२ ।।
मुच्यते पातकैर्घोरैरितिप्राह पितामहः ।।
दर्शनात्स्थाणुलिंगस्य यात्रा पूर्णा प्रजायते ।। ६५-१२३ ।।
कुरुक्षेत्रस्य देवेशि सत्यं सत्यं मयोदितम् ।।
कुरुक्षेत्रसमं तीर्थं न भूतं न भविष्यति ।। ६५-१२४ ।।
तत्र द्वादश यात्रास्तु कृत्वा भूयो न जन्मभाक् ।।
पूर्तमिष्टं तपस्तप्तं हुतं दत्तं विधानतः ।। ६५-१२५ ।।
तत्र स्यादक्षयं सर्वमिति वेदविदो विदुः ।।
मन्वादौ च युगादौ च ग्रहणे चंद्रसूर्ययोः ।। ६५-१२६ ।।
महापाते च संक्रांतौ पुण्ये चाप्यन्यवासरे ।।
स्नातस्तत्र कुरुक्षेत्रे फलानंत्यमवाप्नुयात् ।। ६५-१२७ ।।
कलिजानां तु पापानां पावनाय महात्मनाम् ।।
ब्रह्मणा कल्पितं तीर्थं कुरुक्षेत्रं सुखावहम् ।। ६५-१२८ ।।
य इमां कीर्तयेत्पुण्यां कथां पापप्रणाशिनीम् ।।
श्रृणुयाद्वा नरो भक्त्या सोऽपि पापैः प्रमुच्यते ।। ६५-१२९ ।।
यद्यद्ददाति यस्तत्र कुरुक्षेत्रे रविग्रहे ।।
तत्तदेव सदाप्नोति नरो जन्मनि जन्मनि ।। ६५-१३० ।।
अथ किं बहुनोक्तेन विधिजे श्रृणु निश्चितम् ।।
सेवेतैव कुरुक्षेत्रं यदीच्छेद्भवमोक्षणम् ।। ६५-१३१ ।।
एतदेव महत्पुण्यमेतदेव महत्तपः ।।
एतदेव महज्ज्ञानं यद्व्रजेत्स्थाणुतीर्थकम् ।। ६५-१३२ ।।
कुरुक्षेत्रसमं तीर्थं नान्यद्भुवि शुभावहम् ।।
साचारो वाप्यनाचारो यत्र मुक्तिमवाप्नुयात् ।। ६५-१३३ ।।
एतत्ते सर्वमाख्यातं यत्पृष्टोऽहं त्वयानघे ।।
कुरुक्षेत्रस्य माहात्म्यं सर्वपापनिकृंतनम् ।। ६५-१३४ ।।
पुण्यदं मोक्षदं चैव किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि ।। ६५-१३५ ।।
इति श्रीहृहन्नारदीयपुराणे बृहदुपाख्याने उत्तरभागे वसुमोहिनीसंवादे कुरुक्षेत्रमाहात्म्ये तीर्थयात्रावर्णनं नाम पञ्चषष्टितमोऽध्यायः ।। ६५ ।।
।। इति कुरुक्षेत्रमाहात्म्यं समाप्तम् ।।