महाभारतम्-08-कर्णपर्व-017

विकिस्रोतः तः
← कर्णपर्व-016 महाभारतम्
अष्टमपर्व
महाभारतम्-08-कर्णपर्व-017
वेदव्यासः
कर्णपर्व-018 →
  1. 001
  2. 002
  3. 003
  4. 004
  5. 005
  6. 006
  7. 007
  8. 008
  9. 009
  10. 010
  11. 011
  12. 012
  13. 013
  14. 014
  15. 015
  16. 016
  17. 017
  18. 018
  19. 019
  20. 020
  21. 021
  22. 022
  23. 023
  24. 024
  25. 025
  26. 026
  27. 027
  28. 028
  29. 029
  30. 030
  31. 031
  32. 032
  33. 033
  34. 034
  35. 035
  36. 036
  37. 037
  38. 038
  39. 039
  40. 040
  41. 041
  42. 042
  43. 043
  44. 044
  45. 045
  46. 046
  47. 047
  48. 048
  49. 049
  50. 050
  51. 051
  52. 052
  53. 053
  54. 054
  55. 055
  56. 056
  57. 057
  58. 058
  59. 059
  60. 060
  61. 061
  62. 062
  63. 063
  64. 064
  65. 065
  66. 066
  67. 067
  68. 068
  69. 069
  70. 070
  71. 071
  72. 072
  73. 073
  74. 074
  75. 075
  76. 076
  77. 077
  78. 078
  79. 079
  80. 080
  81. 081
  82. 082
  83. 083
  84. 084
  85. 085
  86. 086
  87. 087
  88. 088
  89. 089
  90. 090
  91. 091
  92. 092
  93. 093
  94. 094
  95. 095
  96. 096
  97. 097
  98. 098
  99. 099
  100. 100
  101. 101

कृपकृतवर्मक्ष्यां धृष्टद्युम्नशिखण्डिनोः पराजयः।। 1 ।।

सञ्जय उवाच। 8-17-1x
धृष्टद्युम्नं कृपो राजन्वारयामास संयुगे।
यथा दृष्ट्वा वने सिंहं शरभो वारयेद्युधि।।
8-17-1a
8-17-1b
निरुद्वः पार्षतस्तेन गौतमेन बलीयसा।
पदात्पदं विचलितुं नाशकत्तत्र भारत।।
8-17-2a
8-17-2b
गौतमस्य रथं दृष्ट्वा धृष्टद्युम्नरथं प्रति।
वित्रेसुः सर्वभूतानि क्षयं प्राप्तं च मेनिरे।।
8-17-3a
8-17-3b
तदा जल्पन्ति पाण्डूनां रथिनः सादिनस्तथा।
द्रोणस्य निधनान्नूनं सङ्क्रुद्वो द्विपदां वरः।।
8-17-4a
8-17-4b
शारद्वतो महातेजा दिव्यास्त्रविदुदारधीः।
अपि स्वस्ति भवेदद्य धृष्टद्युम्नस्य गौतमात्।।
8-17-5a
8-17-5b
अपीयं वाहिनी कृत्स्ना मुच्येत महतो भयात्।
अप्ययं ब्राह्मणः सर्वान्न नो हन्यात्समागतान्।।
8-17-6a
8-17-6b
यादृशं दृश्यते रूपमन्तकप्रतिमं रणे।
गमिष्यत्यद्य पदवीं भारद्वाजस्य गौतमः।।
8-17-7a
8-17-7b
आचार्यः क्षिप्रहस्तश्च विजयी च सदा युधि।
अस्त्रवान्वीर्यसम्पन्नः क्रोधेन च समन्वितः।।
8-17-8a
8-17-8b
पार्षतश्च महायुद्वे विमुखोऽद्याभिलक्ष्यते।
इत्येवं विविधा वाचस्तावकानां परैः सह।
व्यश्रूयन्त महाराज तयोस्तत्र समागमे।।
8-17-9a
8-17-9b
8-17-9c
विनिःश्वस्य ततः क्रोधात्कृपः शारद्वतो नृप।
पार्षतं चार्दयामास निश्चेष्टं सर्वमर्मसु।।
8-17-10a
8-17-10b
स हन्यमानः समरे गौतमेन महात्मना।
कर्तव्यं न स्म जानाति मोहेन महता वृतः।।
8-17-11a
8-17-11b
तमब्रवीत्ततो यन्ता कञ्चित्क्षेमं तु पार्षत।
ईदृशं व्यसनं युद्धे न ते दृष्टं मया क्वचित्।।
8-17-12a
8-17-12b
दैवयोगात्तु ते बाणा नापतन्मर्मभेदिनः।
प्रेषिता द्विजमुख्येन मर्माण्युद्दिश्य सर्वतः।।
8-17-13a
8-17-13b
व्यावर्तये रथं तूर्णं नदीवेगमिवार्णवात्।
अवध्यं ब्राह्मणं मन्ये येन ते विक्रमो हतः।।
8-17-14a
8-17-14b
धृष्टद्युम्नस्ततो राजञ्शनकैरब्रवीद्वचः।
मुह्यते मे मनस्तात गात्रस्वेदश्च जायते।।
8-17-15a
8-17-15b
वेपथुश्च शरीरे मे रोमहर्षश्च सारथे।
वर्जयन्ब्राह्मणं युद्धे शनैर्याहि यतोऽर्जुनः।।
8-17-16a
8-17-16b
अर्जुनं भीमसेनं वा समरे प्राप्य सारथे।
क्षेममद्य भवेन्मह्यमिति मे नैष्ठिकी मतिः।।
8-17-17a
8-17-17b
ततः प्रायान्महाराज सारथिस्त्वरयन्हयान्।
यतो भीमो महेष्वासो युयुधे तव सैनिकैः।।
8-17-18a
8-17-18b
प्रद्रुतं च रथं दृष्ट्वा धृष्टद्युम्नस्य मारिष।
किरञ्शरशतान्येव गौतमोऽनुययौ तदा।।
8-17-19a
8-17-19b
शङ्खं च पूरयामास मुहुर्मुहुररिन्दमः।
पार्षतं त्रासयामास महेन्द्रो नमुचिं यथा।।
8-17-20a
8-17-20b
शिखण्डिनं तु समरे भीष्ममृत्युं दुरासदम्।
हार्दिक्यो वारयामास स्मयन्निव मुहुर्मुहुः।।
8-17-21a
8-17-21b
शिखण्डी तु समासाद्य हृदिकानां महारथम्।
पञ्चभिर्निशितैर्भल्लैर्जत्रुदेशे समाहनत्।।
8-17-22a
8-17-22b
कृतवर्मा तु सङ्क्रद्धो भित्त्वा षष्ट्या पतत्रिभिः।
धनुरेकेन चिच्छेद हसन्राजन्महारथः।।
8-17-23a
8-17-23b
अथान्यद्वनुरादाय द्रुपदस्यात्मजो बली।
तिष्ठतिष्ठेति सङ्क्रुद्धो हार्दिक्यं प्रत्यभाषत।।
8-17-24a
8-17-24b
ततोऽस्य नवतिं बाणान्रुक्मपुङ्खान्सुतेजनान्।
प्रेषयामास राजेन्द्र तेऽस्याभ्रश्यन्त वर्मणः।।
8-17-25a
8-17-25b
वितथांस्तान्समालक्ष्य पतितांश्च महीतले।
क्षुरप्रेण सुतीक्ष्णेन कार्मुकं चिच्छिदे भृशम्।।
8-17-26a
8-17-26b
अथैनं छिन्नधन्वानं भग्नशृङ्गमिवर्षभम्।
अशीत्या मार्गणैः क्रुद्धो बाह्वोरुरसि चार्पयत्।।
8-17-27a
8-17-27b
कृतवर्मा तु सङ्क्रुद्धो मार्गणैः क्षतविक्षतः।
ववाम रुधिरं गात्रैः कुम्भवक्रादिवोदकम्।।
8-17-28a
8-17-28b
रुधिरेण परिक्लिन्नः कृतवर्मा त्वराजत।
वर्षेण क्लेदितो राजन्यथा गैरिकपर्वतः।।
8-17-29a
8-17-29b
अथान्यद्वनुरादाय समार्गणगुणं प्रभुः।
शिखण्डिनं बाणगणैः स्कन्धदेशे व्यताडयत्।।
8-17-30a
8-17-30b
स्कन्धदेशस्थितैर्बाणैः शिखण्डी तु व्यराजत।
शाखाप्रशाखाविपुलः सुमहान्पादपो यथा।।
8-17-31a
8-17-31b
तावन्योन्यं भृशं विद्व्वा रुधिरेण समुक्षितौ।
`पोप्लुयमानौ हि यथा महान्तौ शोणितहदे।
तद्वद्विरेजतुर्वीरौ शोणितेन परिप्लुतौ।।
8-17-32a
8-17-32b
8-17-32c
यथा च किंशुकौ फुल्लौ पुष्पमासे समागते।
रुधिरोक्षितसर्वाङ्गौ रक्तचन्दनरूषितौ।
भुजगाविव सङ्क्रुद्धौ रेजतुस्तौ नरोत्तमौ।।
8-17-33a
8-17-33b
8-17-33c
तावुभौ शरवनुन्नाङ्गौ परस्परशरक्षतौ'।
अन्योन्यशृङ्गाभिहतौ रेजतुर्वृषभाविव।।
8-17-34a
8-17-34b
अन्योन्यस्य वधे यत्नं कुर्वाणौ तौ महारथौ।
रथाभ्यां चेरतुस्तत्र मण्डलानि सहस्रशः।।
8-17-35a
8-17-35b
कृतवर्मा महाराज पार्षतं निशितैः शरैः।
रणे विव्याध सप्तत्या स्वर्णपुङ्गैः शिलाशितैः।।
8-17-36a
8-17-36b
ततोऽस्य समरे बाणं भोजः प्रहरतां वरः।
जीवितान्तकरं घोरं व्यसृजत्त्वरयाऽन्वितः।।
8-17-37a
8-17-37b
स तेनाभिहतो राजन्मूर्च्छामाशु समाविशत्।
ध्वजयष्टिं च सहसा शिश्रिये कश्मलावृतः।।
8-17-38a
8-17-38b
अपोवाह रणात्तूर्णं सारथी रथिनां वरम्।
हार्दिक्यशरसन्तप्तं निःश्वसन्तं पुनःपुनः।।
8-17-39a
8-17-39b
पराजिते ततः शूरे द्रुपदस्यात्मजे प्रभो।
व्यद्रवत्पाण्डवी सेना व्यधमाना समन्ततः।।
8-17-40a
8-17-40b
।। इति श्रीमन्महाभारते कर्णपर्वणि
षोडशदिवसयुद्धे सप्तदशोऽध्यायः।। 17 ।।

[सम्पाद्यताम्]

8-17-1 शरभोऽष्टपादः सिंहघाती पशुपक्षिशरीरो नृसिंहवत् द्व्यात्मा।। 8-17-12 ईदृशं व्यसनं यद्धेन मे दृष्टं कदाचन। दैवयोगादिमे बाणा न जघ्नर्मम चाहवे इति क.ख.ट.पाठः।। 8-17-13 ईदृशं व्यसनं यद्धेन मे दृष्टं कदाचन। दैवयोगादिमे बाणा न जघ्नर्मम चाहवे इति क.ख.ट.पाठः।। 8-17-25 अभ्रश्यन्त भ्रष्टाः। वर्म न चिच्छिदुरित्यर्थः।। 8-17-28 ववाम वान्तवान्।। 8-17-36 पार्षतं शिखंडिनं।। 8-17-17 सप्तदशोऽध्यायः।।

कर्णपर्व-016 पुटाग्रे अल्लिखितम्। कर्णपर्व-018