"ऋग्वेदः सूक्तं १.९" इत्यस्य संस्करणे भेदः
No edit summary |
No edit summary |
||
पङ्क्तिः ९: | पङ्क्तिः ९: | ||
}} |
}} |
||
<poem><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%"> |
<poem><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%"> |
||
इन्द्रेहि मत्स्यन्धसो विश्वेभिः सोमपर्वभिः । |
|||
{| |
|||
|इन्द्रेहि मत्स्यन्धसो विश्वेभिः सोमपर्वभिः । |
|||
महाँ अभिष्टिरोजसा ॥१॥ |
महाँ अभिष्टिरोजसा ॥१॥ |
||
एमेनं सृजता सुते मन्दिमिन्द्राय मन्दिने । |
एमेनं सृजता सुते मन्दिमिन्द्राय मन्दिने । |
||
पङ्क्तिः ३१: | पङ्क्तिः २९: | ||
सुतेसुते न्योकसे बृहद्बृहत एदरिः । |
सुतेसुते न्योकसे बृहद्बृहत एदरिः । |
||
इन्द्राय शूषमर्चति ॥१०॥ |
इन्द्राय शूषमर्चति ॥१०॥ |
||
</span></poem> |
|||
{{सायणभाष्यम्| |
|||
इन्द्रेहि॒ मत्स्यन्ध॑सो॒ विश्वे॑भिः सोम॒पर्व॑भिः । |
|||
म॒हाँ अ॑भि॒ष्टिरोज॑सा ॥१ |
|||
इन्द्र॑ । आ । इ॒हि॒ । मत्सि॑ । अन्ध॑सः । विश्वे॑भिः । सो॒म॒पर्व॑ऽभिः । |
|||
म॒हान् । अ॒भि॒ष्टिः । ओज॑सा ॥१ |
|||
इन्द्र । आ । इहि । मत्सि । अन्धसः । विश्वेभिः । सोमपर्वऽभिः । |
|||
महान् । अभिष्टिः । ओजसा ॥१ |
|||
|इन्द्रेहि॒ मत्स्यन्ध॑सो॒ विश्वे॑भिः सोम॒पर्व॑भिः । |
|||
म॒हाँ अ॑भि॒ष्टिरोज॑सा ॥ |
|||
एमे॑नं सृजता सु॒ते म॒न्दिमिन्द्रा॑य म॒न्दिने॑ । |
एमे॑नं सृजता सु॒ते म॒न्दिमिन्द्रा॑य म॒न्दिने॑ । |
||
चक्रिं॒ विश्वा॑नि॒ चक्र॑ये ॥ |
|||
चक्रिं॒ विश्वा॑नि॒ चक्र॑ये ॥२ |
|||
आ । ई॒म् । ए॒न॒म् । सृ॒ज॒त॒ । सु॒ते । म॒न्दिम् । इन्द्रा॑य । म॒न्दिने॑ । |
|||
चक्रि॑म् । विश्वा॑नि । चक्र॑ये ॥२ |
|||
आ । ईम् । एनम् । सृजत । सुते । मन्दिम् । इन्द्राय । मन्दिने । |
|||
चक्रिम् । विश्वानि । चक्रये ॥२ |
|||
मत्स्वा॑ सुशिप्र म॒न्दिभि॒ः स्तोमे॑भिर्विश्वचर्षणे । |
मत्स्वा॑ सुशिप्र म॒न्दिभि॒ः स्तोमे॑भिर्विश्वचर्षणे । |
||
सचै॒षु सव॑ने॒ष्वा ॥ |
|||
सचै॒षु सव॑ने॒ष्वा ॥३ |
|||
मत्स्व॑ । सु॒ऽशि॒प्र॒ । म॒न्दिऽभिः॑ । स्तोमे॑भिः । वि॒श्व॒ऽच॒र्ष॒णे॒ । |
|||
सचा॑ । ए॒षु । सव॑नेषु । आ ॥३ |
|||
मत्स्व । सुऽशिप्र । मन्दिऽभिः । स्तोमेभिः । विश्वऽचर्षणे । |
|||
सचा । एषु । सवनेषु । आ ॥३ |
|||
असृ॑ग्रमिन्द्र ते॒ गिर॒ः प्रति॒ त्वामुद॑हासत । |
असृ॑ग्रमिन्द्र ते॒ गिर॒ः प्रति॒ त्वामुद॑हासत । |
||
अजो॑षा वृष॒भं पति॑म् ॥ |
|||
अजो॑षा वृष॒भं पति॑म् ॥४ |
|||
असृ॑ग्रम् । इ॒न्द्र॒ । ते॒ । गिरः॑ । प्रति॑ । त्वाम् । उत् । अ॒हा॒स॒त॒ । |
|||
अजो॑षाः । वृ॒ष॒भम् । पति॑म् ॥४ |
|||
असृग्रम् । इन्द्र । ते । गिरः । प्रति । त्वाम् । उत् । अहासत । |
|||
अजोषाः । वृषभम् । पतिम् ॥४ |
|||
सं चो॑दय चि॒त्रम॒र्वाग्राध॑ इन्द्र॒ वरे॑ण्यम् । |
सं चो॑दय चि॒त्रम॒र्वाग्राध॑ इन्द्र॒ वरे॑ण्यम् । |
||
अस॒दित्ते॑ वि॒भु प्र॒भु ॥ |
|||
अस॒दित्ते॑ वि॒भु प्र॒भु ॥५ |
|||
सम् । चो॒द॒य॒ । चि॒त्रम् । अ॒र्वाक् । राधः॑ । इ॒न्द्र॒ । वरे॑ण्यम् । |
|||
अस॑त् । इत् । ते॒ । वि॒ऽभु । प्र॒ऽभु ॥५ |
|||
सम् । चोदय । चित्रम् । अर्वाक् । राधः । इन्द्र । वरेण्यम् । |
|||
असत् । इत् । ते । विऽभु । प्रऽभु ॥५ |
|||
अ॒स्मान्सु तत्र॑ चोद॒येन्द्र॑ रा॒ये रभ॑स्वतः । |
अ॒स्मान्सु तत्र॑ चोद॒येन्द्र॑ रा॒ये रभ॑स्वतः । |
||
तुवि॑द्युम्न॒ यश॑स्वतः ॥ |
|||
तुवि॑द्युम्न॒ यश॑स्वतः ॥६ |
|||
अ॒स्मान् । सु । तत्र॑ । चो॒द॒य॒ । इन्द्र॑ । रा॒ये । रभ॑स्वतः । |
|||
तुवि॑ऽद्युम्न । यश॑स्वतः ॥६ |
|||
अस्मान् । सु । तत्र । चोदय । इन्द्र । राये । रभस्वतः । |
|||
तुविऽद्युम्न । यशस्वतः ॥६ |
|||
सं गोम॑दिन्द्र॒ वाज॑वद॒स्मे पृ॒थु श्रवो॑ बृ॒हत् । |
सं गोम॑दिन्द्र॒ वाज॑वद॒स्मे पृ॒थु श्रवो॑ बृ॒हत् । |
||
वि॒श्वायु॑र्धे॒ह्यक्षि॑तम् ॥ |
|||
वि॒श्वायु॑र्धे॒ह्यक्षि॑तम् ॥७ |
|||
सम् । गोऽम॑त् । इ॒न्द्र॒ । वाज॑ऽवत् । अ॒स्मे इति॑ । पृ॒थु । श्रवः॑ । बृ॒हत् । |
|||
वि॒श्वऽआ॑युः । धे॒हि॒ । अक्षि॑तम् ॥७ |
|||
सम् । गोऽमत् । इन्द्र । वाजऽवत् । अस्मे इति । पृथु । श्रवः । बृहत् । |
|||
विश्वऽआयुः । धेहि । अक्षितम् ॥७ |
|||
अ॒स्मे धे॑हि॒ श्रवो॑ बृ॒हद्द्यु॒म्नं स॑हस्र॒सात॑मम् । |
अ॒स्मे धे॑हि॒ श्रवो॑ बृ॒हद्द्यु॒म्नं स॑हस्र॒सात॑मम् । |
||
इन्द्र॒ ता र॒थिनी॒रिष॑ः ॥ |
|||
इन्द्र॒ ता र॒थिनी॒रिष॑ः ॥८ |
|||
अ॒स्मे इति॑ । धे॒हि॒ । श्रवः॑ । बृ॒हत् । द्यु॒म्नम् । स॒ह॒स्र॒ऽसात॑मम् । |
|||
इन्द्र॑ । ताः । र॒थिनीः॑ । इषः॑ ॥८ |
|||
अस्मे इति । धेहि । श्रवः । बृहत् । द्युम्नम् । सहस्रऽसातमम् । |
|||
इन्द्र । ताः । रथिनीः । इषः ॥८ |
|||
वसो॒रिन्द्रं॒ वसु॑पतिं गी॒र्भिर्गृ॒णन्त॑ ऋ॒ग्मिय॑म् । |
वसो॒रिन्द्रं॒ वसु॑पतिं गी॒र्भिर्गृ॒णन्त॑ ऋ॒ग्मिय॑म् । |
||
होम॒ गन्ता॑रमू॒तये॑ ॥ |
|||
होम॒ गन्ता॑रमू॒तये॑ ॥९ |
|||
वसोः॑ । इन्द्र॑म् । वसु॑ऽपतिम् । गीः॒ऽभिः । गृ॒णन्तः॑ । ऋ॒ग्मिय॑म् । |
|||
होम॑ । गन्ता॑रम् । ऊ॒तये॑ ॥९ |
|||
वसोः । इन्द्रम् । वसुऽपतिम् । गीःऽभिः । गृणन्तः । ऋग्मियम् । |
|||
होम । गन्तारम् । ऊतये ॥९ |
|||
सु॒तेसु॑ते॒ न्यो॑कसे बृ॒हद्बृ॑ह॒त एद॒रिः । |
सु॒तेसु॑ते॒ न्यो॑कसे बृ॒हद्बृ॑ह॒त एद॒रिः । |
||
इन्द्रा॑य शू॒षम॑र्चति ॥ |
|||
इन्द्रा॑य शू॒षम॑र्चति ॥१० |
|||
सु॒तेऽसु॑ते । निऽओ॑कसे । बृ॒हत् । बृ॒ह॒ते । आ । इत् । अ॒रिः । |
|||
इन्द्रा॑य । शू॒षम् । अ॒र्च॒ति॒ ॥१० |
|||
सुतेऽसुते । निऽओकसे । बृहत् । बृहते । आ । इत् । अरिः । |
|||
इन्द्राय । शूषम् । अर्चति ॥१० |
|||
|} |
|} |
||
</span></poem> |
|||
{{ऋग्वेदः मण्डल १}} |
{{ऋग्वेदः मण्डल १}} |
१३:२५, ५ जून् २०१९ इत्यस्य संस्करणं
← सूक्तं १.८ | ऋग्वेदः - मण्डल १ सूक्तं १.९ मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः |
सूक्तं १.१० → |
दे. इन्द्रः। गायत्री। अतिरात्रे द्वितीयपर्याये अच्छावाकशस्त्रे इन्द्रेहि इत्यनुरूपस्तृचः(आश्व.श्रौ. ६.४) |
इन्द्रेहि मत्स्यन्धसो विश्वेभिः सोमपर्वभिः ।
महाँ अभिष्टिरोजसा ॥१॥
एमेनं सृजता सुते मन्दिमिन्द्राय मन्दिने ।
चक्रिं विश्वानि चक्रये ॥२॥
मत्स्वा सुशिप्र मन्दिभि स्तोमेभिर्विश्वचर्षणे ।
सचैषु सवनेष्वा ॥३॥
असृग्रमिन्द्र ते गिरः प्रति त्वामुदहासत ।
अजोषा वृषभं पतिम् ॥४॥
सं चोदय चित्रमर्वाग्राध इन्द्र वरेण्यम् ।
असदित्ते विभु प्रभु ॥५॥
अस्मान्सु तत्र चोदयेन्द्र राये रभस्वतः ।
तुविद्युम्न यशस्वतः ॥६॥
सं गोमदिन्द्र वाजवदस्मे पृथु श्रवो बृहत् ।
विश्वायुर्धेह्यक्षितम् ॥७॥
अस्मे धेहि श्रवो बृहद्द्युम्नं सहस्रसातमम् ।
इन्द्र ता रथिनीरिषः ॥८॥
वसोरिन्द्रं वसुपतिं गीर्भिर्गृणन्त ऋग्मियम् ।
होम गन्तारमूतये ॥९॥
सुतेसुते न्योकसे बृहद्बृहत एदरिः ।
इन्द्राय शूषमर्चति ॥१०॥
{{सायणभाष्यम्|
इन्द्रेहि॒ मत्स्यन्ध॑सो॒ विश्वे॑भिः सोम॒पर्व॑भिः ।
म॒हाँ अ॑भि॒ष्टिरोज॑सा ॥१
इन्द्र॑ । आ । इ॒हि॒ । मत्सि॑ । अन्ध॑सः । विश्वे॑भिः । सो॒म॒पर्व॑ऽभिः ।
म॒हान् । अ॒भि॒ष्टिः । ओज॑सा ॥१
इन्द्र । आ । इहि । मत्सि । अन्धसः । विश्वेभिः । सोमपर्वऽभिः ।
महान् । अभिष्टिः । ओजसा ॥१
एमे॑नं सृजता सु॒ते म॒न्दिमिन्द्रा॑य म॒न्दिने॑ ।
चक्रिं॒ विश्वा॑नि॒ चक्र॑ये ॥२
आ । ई॒म् । ए॒न॒म् । सृ॒ज॒त॒ । सु॒ते । म॒न्दिम् । इन्द्रा॑य । म॒न्दिने॑ ।
चक्रि॑म् । विश्वा॑नि । चक्र॑ये ॥२
आ । ईम् । एनम् । सृजत । सुते । मन्दिम् । इन्द्राय । मन्दिने ।
चक्रिम् । विश्वानि । चक्रये ॥२
मत्स्वा॑ सुशिप्र म॒न्दिभि॒ः स्तोमे॑भिर्विश्वचर्षणे ।
सचै॒षु सव॑ने॒ष्वा ॥३
मत्स्व॑ । सु॒ऽशि॒प्र॒ । म॒न्दिऽभिः॑ । स्तोमे॑भिः । वि॒श्व॒ऽच॒र्ष॒णे॒ ।
सचा॑ । ए॒षु । सव॑नेषु । आ ॥३
मत्स्व । सुऽशिप्र । मन्दिऽभिः । स्तोमेभिः । विश्वऽचर्षणे ।
सचा । एषु । सवनेषु । आ ॥३
असृ॑ग्रमिन्द्र ते॒ गिर॒ः प्रति॒ त्वामुद॑हासत ।
अजो॑षा वृष॒भं पति॑म् ॥४
असृ॑ग्रम् । इ॒न्द्र॒ । ते॒ । गिरः॑ । प्रति॑ । त्वाम् । उत् । अ॒हा॒स॒त॒ ।
अजो॑षाः । वृ॒ष॒भम् । पति॑म् ॥४
असृग्रम् । इन्द्र । ते । गिरः । प्रति । त्वाम् । उत् । अहासत ।
अजोषाः । वृषभम् । पतिम् ॥४
सं चो॑दय चि॒त्रम॒र्वाग्राध॑ इन्द्र॒ वरे॑ण्यम् ।
अस॒दित्ते॑ वि॒भु प्र॒भु ॥५
सम् । चो॒द॒य॒ । चि॒त्रम् । अ॒र्वाक् । राधः॑ । इ॒न्द्र॒ । वरे॑ण्यम् ।
अस॑त् । इत् । ते॒ । वि॒ऽभु । प्र॒ऽभु ॥५
सम् । चोदय । चित्रम् । अर्वाक् । राधः । इन्द्र । वरेण्यम् ।
असत् । इत् । ते । विऽभु । प्रऽभु ॥५
अ॒स्मान्सु तत्र॑ चोद॒येन्द्र॑ रा॒ये रभ॑स्वतः ।
तुवि॑द्युम्न॒ यश॑स्वतः ॥६
अ॒स्मान् । सु । तत्र॑ । चो॒द॒य॒ । इन्द्र॑ । रा॒ये । रभ॑स्वतः ।
तुवि॑ऽद्युम्न । यश॑स्वतः ॥६
अस्मान् । सु । तत्र । चोदय । इन्द्र । राये । रभस्वतः ।
तुविऽद्युम्न । यशस्वतः ॥६
सं गोम॑दिन्द्र॒ वाज॑वद॒स्मे पृ॒थु श्रवो॑ बृ॒हत् ।
वि॒श्वायु॑र्धे॒ह्यक्षि॑तम् ॥७
सम् । गोऽम॑त् । इ॒न्द्र॒ । वाज॑ऽवत् । अ॒स्मे इति॑ । पृ॒थु । श्रवः॑ । बृ॒हत् ।
वि॒श्वऽआ॑युः । धे॒हि॒ । अक्षि॑तम् ॥७
सम् । गोऽमत् । इन्द्र । वाजऽवत् । अस्मे इति । पृथु । श्रवः । बृहत् ।
विश्वऽआयुः । धेहि । अक्षितम् ॥७
अ॒स्मे धे॑हि॒ श्रवो॑ बृ॒हद्द्यु॒म्नं स॑हस्र॒सात॑मम् ।
इन्द्र॒ ता र॒थिनी॒रिष॑ः ॥८
अ॒स्मे इति॑ । धे॒हि॒ । श्रवः॑ । बृ॒हत् । द्यु॒म्नम् । स॒ह॒स्र॒ऽसात॑मम् ।
इन्द्र॑ । ताः । र॒थिनीः॑ । इषः॑ ॥८
अस्मे इति । धेहि । श्रवः । बृहत् । द्युम्नम् । सहस्रऽसातमम् ।
इन्द्र । ताः । रथिनीः । इषः ॥८
वसो॒रिन्द्रं॒ वसु॑पतिं गी॒र्भिर्गृ॒णन्त॑ ऋ॒ग्मिय॑म् ।
होम॒ गन्ता॑रमू॒तये॑ ॥९
वसोः॑ । इन्द्र॑म् । वसु॑ऽपतिम् । गीः॒ऽभिः । गृ॒णन्तः॑ । ऋ॒ग्मिय॑म् ।
होम॑ । गन्ता॑रम् । ऊ॒तये॑ ॥९
वसोः । इन्द्रम् । वसुऽपतिम् । गीःऽभिः । गृणन्तः । ऋग्मियम् ।
होम । गन्तारम् । ऊतये ॥९
सु॒तेसु॑ते॒ न्यो॑कसे बृ॒हद्बृ॑ह॒त एद॒रिः ।
इन्द्रा॑य शू॒षम॑र्चति ॥१०
सु॒तेऽसु॑ते । निऽओ॑कसे । बृ॒हत् । बृ॒ह॒ते । आ । इत् । अ॒रिः ।
इन्द्रा॑य । शू॒षम् । अ॒र्च॒ति॒ ॥१०
सुतेऽसुते । निऽओकसे । बृहत् । बृहते । आ । इत् । अरिः ।
इन्द्राय । शूषम् । अर्चति ॥१०
|}
मण्डल १ | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|