महाभारतम्-02-सभापर्व-015

by वेदव्यासः

← सभापर्व-014

महाभारतम् द्वितीयपर्व महाभारतम्-02-सभापर्व-015 वेदव्यासः

सभापर्व-016 →

महाभारतम्/सभापर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103

राजसूयविषये श्रीकृष्णयुधिष्ठिरभीमानां संवादः।। 1।।

युधिष्ठिर उवाच।	2-15-1x
उक्तं त्वया बुद्धिमता यन्नान्यो वक्तुमर्हति। संशयानां हि निर्मोक्ता त्वन्नान्यो विद्यते भुवि।।	2-15-1a 2-15-1b
गृहे गृहे हि राजानः स्वस्य स्वस्य प्रियङ्कराः। न च साम्राज्यमाप्तास्ते सम्रादशब्दो हि कृच्छ्रभाक्।	2-15-2a 2-15-2b
कथं परानुभावज्ञः स्वं प्रशंसितुमर्हति। परेण समवेतस्तु यः प्रशस्यः स पूज्यते।।	2-15-3a 2-15-3b
विशाला बहुला भूमिर्बहुरत्नसमाचिता। दूरं गत्वा विजानाति श्रेयो वृष्णिकुलोद्वह।।	2-15-4a 2-15-4b
शममेव परं मन्ये शमात्क्षेमं भवेन्मम। आरम्भे पारमेष्ठ्यं तु न प्राप्यमिति मे मतिः।।	2-15-5a 2-15-5b
एवमेते हि जानन्ति कुले जाता मनस्विनः। कश्चित्कदाचिदेतेषां भवेच्छ्रेष्ठो जनार्दन।	2-15-6a 2-15-6b
वयं यैव महाभाग जरासन्धभयात्तदा। शङ्किताः स्म महाभाग द्वौरात्म्यात्तस्य चानघ।।	2-15-7a 2-15-7b
अहं हि तव दुर्धर्ष भुजवीर्याश्रयः प्रभो। नात्मानं बलिनं मन्ये त्वयि तस्माद्विशङ्किते।।	2-15-8a 2-15-8b
त्वत्सकाशाच्च रामाच्च भीमसेनाच्च माधव। अर्जुनाद्वा महाबाहो हन्तुं शक्यो नवेति वै। एवं जानन्हि वार्ष्णेय विमृशामि पुनः पुनः।।	2-15-9a 2-15-9b 2-15-9c
त्वं मे प्रमाणभूतोऽसि सर्वकार्येषु केशव। तच्छ्रुत्वा चाब्रवीद्भीमो वाक्यं वाक्यविशारदः।।	2-15-10a 2-15-10b
भीम उवाच।।	2-15-11x
अनारम्भपरो राजा वल्मीक इव सीदति। दुर्बलश्चानुपायेन बलिनं योऽधितिष्ठति।।	2-15-11a 2-15-11b
अतन्द्रितश्च प्रायेण दुर्बलो बलिनं रिपुम्। जयेत्सम्यक्प्रयोगेण नीत्याऽर्थानात्मनो हितान्।।	2-15-12a 2-15-12b
कृष्णे नयो मयि बलं जयः पार्थे धनञ्जये। मागधं साधयिष्याम इष्टिं त्रय इवाग्रयः।।	2-15-13a 2-15-13b
`त्वद्बुद्धिबलमाश्रित्य सर्वं प्राप्स्यति धर्मराद। जयोऽस्माकं हि गोविन्द येषां नाथो भवान्सदा'।।	2-15-14a 2-15-14b
कृष्ण उवाच।	2-15-15x
अर्थानारभते बालो नानुबन्धमवेक्षते। तस्मादरिं न मृष्यन्ति बालमर्थपरायणम्।।	2-15-15a 2-15-15b
जित्वा जय्यान्यौवनाश्विः पालनाच्च भगीरथः। कार्तवीर्यस्तपोवीर्याद्बलात्तु भरतो विभुः।।	2-15-16a 2-15-16b
ऋद्ध्या मरुत्तस्तान्पश्च सम्राजस्त्वनुशुश्रुम। `सर्वान्वंश्याननुमृशन्नैते सन्ति युगे युगे'।।	2-15-17a 2-15-17b
साम्राज्यमिच्छतस्ते तु सर्वाकारं युधिष्ठिर। निग्राह्यलक्षणं प्राप्तिर्धर्मार्थनयलक्षणैः।।	2-15-18a 2-15-18b
बार्हद्रथो नरासन्धस्तद्विद्धि भरतर्षभ। न चैनं प्रत्यत्युद्ध्यन्त कुलान्येकशतं नृपाः।।	2-15-19a 2-15-19b
तस्मादिह बलादेव साम्राज्यं कुरुते हि सः।।	2-15-20a
रत्नभाजो हि राजानो जरासन्धमुपासते। न च तुष्यति तेनापि बाल्यादनयमास्थितः।।	2-15-21a 2-15-21b
मूर्धाभिषिक्तं नृपतिं प्रधानपुरुषो बलात्। आदत्ते न च नो दृष्टोऽभागः पुरुषतः क्वचित्।।	2-15-22a 2-15-22b
एवं सर्वान्वशे चक्रे जरासन्धः शतावरान्। तं दुर्बलतरो राजा कथं पार्थ उपैष्यति।।	2-15-23a 2-15-23b
`तण्डुलप्रस्थके राजा कपर्दिनमुपासते'। प्रोक्षितानां प्रमृष्टानां राज्ञां पशुपतेर्गृहे। पशूनामिव प्रमृष्टानां राज्ञां पशुपतेर्गृहे।	2-15-24a 2-15-24b 2-15-24c
क्षत्रियः शस्त्रमरणो यदा भवति सत्कृतः। ततः स्म मागधं सङ्ख्ये प्रतिबाधेम यद्वयम्।।	2-15-25a 2-15-25b
षडशीतिः समानीताः शेषा राजंश्चतुर्दश। जरासन्धेन राजानस्ततः क्रूरं प्रवर्त्स्यते।।	2-15-26a 2-15-26b
प्राप्नुयात्स यशो दीप्तं तत्र यो विघ्नमाचरेत्। जयेद्यश्च जरासन्धं स सम्राण्णियतं भवेत्।।	2-15-27a 2-15-27b
।। इति श्रीमन्महाभारते सभापर्वणि मन्त्रपर्वणि पञ्चदशोऽध्यायः।। 25।।

2-15-18 युधिष्ठिर धर्मार्थनयलक्षणैः सहिता प्राप्तिः पालनं निग्राह्यलक्षणं साम्रा ज्यं च तेऽस्ति ।।

2-15-19 बार्हद्रथं जरासन्धं तं विद्धि इति क. घ.पाठः।। 2-15-22 बलात्प्रधानपुरुषः जरासन्धः पुरुषतः पुरुषेषु अभागः अस्वीकृतः।।

सभापर्व-014

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

सभापर्व-016