महाभारतम्-02-सभापर्व-003

by वेदव्यासः

← सभापर्व-002

महाभारतम् द्वितीयपर्व महाभारतम्-02-सभापर्व-003 वेदव्यासः

सभापर्व-004 →

महाभारतम्/सभापर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103

सभानिर्माणसामग्र्यानयनाय बिन्दुसरः प्रति मयस्य गमनम्।।1।।
गदाशङ्खाभ्यां सह सामग्रीं गृहीत्वा मयस्य खाण्डवप्रस्थागमनम्।। 2।।
भीमार्जुनयोः गदाशङ्खदानं सभानिर्माणं च।। 3।।

वैशम्पायन उवाच।	2-3-1x
अथाब्रवीन्मयः पार्थमर्युनं जयतां वरम्। आपृच्छे त्वां गमिष्यामि पुनरेष्यामि चाप्यहम्।।	2-3-1a 2-3-1b
`विश्रुतां त्रिषु लोकेषु पार्थ दिव्यां सभां तव। प्राणिनां विस्मयकरीं तव प्रियविवर्धिनीम्। पाण्डवानां च सर्वेषां करिष्यामि धनञ्जय'।।	2-3-2a 2-3-2b 2-3-2c
उत्तरेण तु कैलासं मैनाकं पर्वतं प्रति। यियक्षमाणेषु पुरा दानवेषु मया कृतम्।।	2-3-3a 2-3-3b
चित्रं मणिमयं भाण्डं रम्यं बिन्दुसारः प्रति। सभायां सत्यसन्धस्य यदासीद्वृषपर्वणः।।	2-3-4a 2-3-4b
आगमिष्यामि तद्गृह्य यदि तिष्ठति भारत। ततः सभां करिष्यामि पाण्डवस्य यशस्विनीम्।।	2-3-5a 2-3-5b
मनः प्रह्लादिनीं चित्रां सर्वरत्नविभूषिताम्। अस्ति बिन्दुसारस्युग्रा गदा च कुरुनन्दन।।	2-3-6a 2-3-6b
निहिता यौवनाश्वेन राज्ञा हत्वा रणे रिपून्। सुवर्णबिन्दुभिश्चित्रा गुर्वी भारसहा दृढा।।	2-3-7a 2-3-7b
सा वै शतसहस्रस्य सम्मिता शत्रुघातिनी। अनुरूपा च भीमस्य गाण्डीवं भवतो यथा।।	2-3-8a 2-3-8b
वारुणश्च महाशङ्खो देवदत्तः सुघोषवान्। सर्वमेतत्प्रदास्यामि भवते नात्र संशयः।।	2-3-9a 2-3-9b
वैशम्पायन उवाच।	2-3-10x
इत्युक्त्वा सोऽसुरः पार्थं प्रागुदीचीं दिशं गतः। अथोत्तरेण कैलासान्मैनाकं पर्वतं प्रति।।	2-3-10a 2-3-10b
हिरण्यशृङ्गः सुमहान्महामणिमयो गिरिः। रम्यं बिन्दुसरो नाम यत्र राजा भगीरथः।।	2-3-11a 2-3-11b
द्रुष्टुं भागीरथीं गङ्गामुवास बहुलाः समाः। यत्रेष्टं सर्वभूतानामीश्वरेण महात्मना।।	2-3-12a 2-3-12b
आहृताः क्रतवो मुख्याः शतं भरतसत्तम। यत्र यूपा मणिमयाश्चैत्याश्चापि हिरण्मयाः।।	2-3-13a 2-3-13b
शोभार्थं विहितास्तत्र न तु दृष्टान्ततः कृताः। यत्रेष्ट्वा स गतः सिद्धिं सहस्राक्षः शचीपतिः।।	2-3-14a 2-3-14b
यत्र भूतपतिः सृष्ट्वा सर्वाँल्लोकान्सनातनः। अपस्यते तिग्मतेजाः स्थितो भूतैः सहस्रशः।।	2-3-15a 2-3-15b
नरनारायणौ ब्रह्मा यमः स्थाणुश्च पञ्चमः। उपासते यत्र परं सहस्रयुगपर्यये।।	2-3-16a 2-3-16b
यत्रेष्टं वासुदेवेन सत्त्रैर्वर्षगणान्बहून्। श्रद्दधानेन सततं धर्मसम्प्रतिपत्तये।।	2-3-17a 2-3-17b
सुवर्णमालिनो यूपाश्चैत्याश्चाप्यतिभास्वराः। ददौ यत्र सहस्राणि प्रयुतानि च केशवः।।	2-3-18a 2-3-18b
तत्र गत्वा स जग्राह गदां शङ्खं च भारत। `तस्माद्गिरेरुपादाय शिलाः सुरुचिरावहाः'। स्फाटिकं च सभाद्रव्यं यदासीद्वृषपर्वणः।।	2-3-19a 2-3-19b 2-3-19c
किङ्करैः सह रक्षोभिर्यदरक्षन्महद्धनम्। तदगृह्णान्मयस्तत्र गत्वा सर्वं महाऽसुरः।।	2-3-20a 2-3-20b
तदाहृत्य च तां चक्रे सोऽसुरोऽप्रतिमां सभाम्। विश्रुतां त्रिषु लोकेषु दिव्यां मणिमयीं शुभाम्।।	2-3-21a 2-3-21b
गदां च भीमसेनाय प्रवरां प्रददौ तदा। देवदत्तं चार्जुनाय शङ्खप्रवरमुत्तमम्।।	2-3-22a 2-3-22b
यस्य शङ्खस्य नादेन भूतानि प्रचकम्पिरे। `स कालं कञ्चिदाश्वस्य विश्वकर्मा विचिन्त्य च।।	2-3-23a 2-3-23b
सभां प्रचक्रमे कर्तुं पाण्डवानां महात्मनाम्। अभिप्रायेण पार्थानां कृष्णस्य च महात्मनः।।	2-3-24a 2-3-24b
सर्वर्तुगुणसम्पन्नां दिव्यरूपामलङ्कृताम्। तर्पयित्वा द्विजश्रेष्ठान्पायसेन सहस्रशः। सभा च सा महाराज शातकुम्भमयद्रुमा।।	2-3-25a 2-3-25b 2-3-25c
दशकिष्कुसहस्राणि समन्तादायताभवत्। यथा वह्नेर्यथार्कस्य सोमस्य च यथा सभा।।	2-3-26a 2-3-26b
भ्राजमाना तथाऽत्यर्थं दधार परमं वपुः। अभिघ्नतीव प्रभया प्रभामर्कस्य भास्वराम्।।	2-3-27a 2-3-27b
प्रबभौ ज्वलमानेव दिव्या दिव्येन वर्चसा। नवमेघप्रतीकाशा दिवमाकृत्य विष्ठिता। आयता विपुला रम्या विपाप्मा विगतक्लमा ।।	2-3-28a 2-3-28b 2-3-28c
उत्तमद्रव्यसम्पन्ना रत्नप्राकारतोरणा। बहुचित्रा बहुधना सुकृता विश्वकर्मणा।।	2-3-29a 2-3-29b
न दाशार्ही सुधर्मा वा ब्रह्मणो वाथ तादृशी। सभा रूपेण सम्पन्ना यां चक्रे मतिमान्मयः।।	2-3-30a 2-3-30b
तां स्म तत्र मयेनोक्ता रक्षन्ति च वहन्ति च। सभामष्टौ सहस्राणि किङ्करा नाम राक्षसाः।।	2-3-31a 2-3-31b
अन्तरिक्षचरा घोरा महाकाया महाबलाः। रक्ताक्षाः पिङ्गलाक्षाश्च शुक्तिकर्णाः प्रहारिणः।।	2-3-32a 2-3-32b
तस्यां सभायां नलिनीं चकाराप्रतिमां मयः। वैदूर्यपत्रविततां मणिनालमयाम्बुजाम्।।	2-3-33a 2-3-33b
पद्मसौगन्धिकवतीं नानाद्विजगणायुताम्। पुष्पितैः पङ्कजैश्चित्रां कूर्मैर्मत्स्यैश्च काञ्चनैः। चित्रस्फटिकसोपानां निष्पङ्कसलिलां शुभाम्।।	2-3-34a 2-3-34b 2-3-34c
मन्दानिलसमुद्धूतां मुक्ताबिन्दुभिराचिताम्। महामणिशिलापट्टबद्धपर्यन्तवेदिकाम्।।	2-3-35a 2-3-35b
मणिरत्नचितां तां तु केचिदभ्येत्य पार्थिवाः। दृष्ट्वापि नाभ्यजानन्त तेऽज्ञानात्प्रपतन्त्युत ।।	2-3-36a 2-3-36b
तां सभामभितो नित्यं पुष्पवन्तो महाद्रुमाः। आसन्नानाविधा लोलाः शीतच्छाया मनोरमाः।।	2-3-37a 2-3-37b
काननानि सुगन्धीनि पुष्करिण्यश्च सर्वशः। हंसकारण्डवोपेताश्चक्रवाकोपशोभिताः।।	2-3-38a 2-3-38b
जलजानां च पद्मानां स्थलजानां च सर्वशः। मारुतो गन्धमादाय पाण्डवान्स्म निषेवते।।	2-3-39a 2-3-39b
ईदृशीं तां सभां कृत्वा मासैः परिचतुर्दशैः। निष्ठितां धर्मराजाय मयो राजन्न्यवेदयत्।।	2-3-40a 2-3-40b
।। इति श्रीमन्महाभारते सभापर्वणि तृतीयोऽध्यायः।। 3।।

सभापर्व-002

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

सभापर्व-004