महाभारतम्-09-शल्यपर्व-008

विकिस्रोतः तः
← शल्यपर्व-007 महाभारतम्
नवमपर्व
महाभारतम्-09-शल्यपर्व-008
वेदव्यासः
शल्यपर्व-009 →
  1. 001
  2. 002
  3. 003
  4. 004
  5. 005
  6. 005ब
  7. 006
  8. 007
  9. 008
  10. 009
  11. 010
  12. 011
  13. 012
  14. 013
  15. 014
  16. 015
  17. 016
  18. 017
  19. 018
  20. 019
  21. 020
  22. 021
  23. 022
  24. 023
  25. 024
  26. 025
  27. 026
  28. 027
  29. 028
  30. 029
  31. 030
  32. 031
  33. 032
  34. 033
  35. 034
  36. 035
  37. 036
  38. 037
  39. 038
  40. 039
  41. 040
  42. 041
  43. 042
  44. 043
  45. 044
  46. 045
  47. 046
  48. 047
  49. 048
  50. 049
  51. 050
  52. 051
  53. 052
  54. 053
  55. 054
  56. 055
  57. 056
  58. 057
  59. 058
  60. 059
  61. 060
  62. 061
  63. 062
  64. 063
  65. 064
  66. 065
  67. 066

अष्टादशदिवसयुद्धारभ्यः।। 1 ।।
सङ्कुलयुद्धम्।। 2 ।।

सञ्जय उवाच। 9-8-1x
ततः प्रववृते युद्धं कुरूणां भयवर्धनम्।
सृञ्जयैः सह राजेन्द्र घोरं देवासुरोपमम्।।
9-8-1a
9-8-1b
नरा रथा गजौघाश्च वाजिनश्च सहस्रशः।
वाजिनश्च पराक्रान्ताः समाजग्मुः परस्परम्।।
9-8-2a
9-8-2b
गजानां भीमरूपाणां द्रवतां निःस्वनो महान्।
अश्रूयत यथा काले जलदानां नभस्तले।।
9-8-3a
9-8-3b
नागैरभ्याहताः केचित्सरथा रथिनोऽपतन्।
व्यद्रवन्त रणे भीता द्राव्यमाणा मदोत्कटैः।।
9-8-4a
9-8-4b
हयौघान्पादरक्षांश्च रथिनस्तत्र शिक्षिताः।
शरैः सम्प्रेषयामासुः परलोकाय भारत।।
9-8-5a
9-8-5b
सादिनः शिक्षिता राजन्परिवार्य महारथान्।
विचरन्तो रणेऽभ्यघ्नन्प्रासशक्त्यृष्टिभिस्तथा।।
9-8-6a
9-8-6b
धन्विनः पुरुषाः केचित्परिवार्य महारथान्।
एकं बहव आसाद्य प्रैषयन्यमसादनम्।।
9-8-7a
9-8-7b
नागान्रथवरांश्चान्ये परिवार्य महारथाः।
सोत्तरा युधि निर्जघ्नुर्द्रवमाणं महारथम्।।
9-8-8a
9-8-8b
तथा च रथिनं क्रुद्धं विकिरन्तं शरान्बहून्।
नागा जघ्नुर्महाराज परिवार्य समन्ततः।।
9-8-9a
9-8-9b
नागा नागमभिद्रुत्य रथी च रथिनं रणे।
शक्तितोमरनाराचैर्निजघ्नुस्तत्र भारत।।
9-8-10a
9-8-10b
पादातानवमृद्गन्तो रथवारणवाजिनः।
रणमध्ये व्यदृश्यन्त कुर्वन्तो महदाकुलम्।।
9-8-11a
9-8-11b
हयाश्च पर्यधावन्त चामरैरुपशोभिताः।
हंसा हिमवतः प्रस्थे पिबन्त इव मेदिनीम्।।
9-8-12a
9-8-12b
तेषां तु वाजिनां भूमिः खुरैश्चित्रा विशाम्पते।
अशोभत यथा नारी करजैः क्षतविक्षता।।
9-8-13a
9-8-13b
वाजिनां खुरशब्देन रथनेमिस्वनेन च।
पत्तीनां चापि शब्देन नागानां बृंहितेन च।।
9-8-14a
9-8-14b
वादित्राणां च घोषेण शङ्खानां निनदेन च।
अभवन्नादिता भूमिर्निर्घातैरिव भारत।।
9-8-15a
9-8-15b
धनुषां कूजमानानां शस्त्रौघानां च पात्यताम्।
कवचानां प्रभाभिश्च न प्राज्ञायत किञ्चन।।
9-8-16a
9-8-16b
बहवो बाहवश्छिन्ना नागराजकरोपमाः।
उद्वेष्टन्ते विचेष्टन्ते वेगं कुर्वन्ति दारुणम्।।
9-8-17a
9-8-17b
शिरसां च महाराज पततां धरणीतले।
च्युतानामिव तालेभ्यः फलानां श्रूयते स्वनः।।
9-8-18a
9-8-18b
शिरोभिः पतितैर्भाति रुधिरार्द्रैर्वसुन्धरा।
तपनीयनिभैः काले नलिनैरिव भारत।।
9-8-19a
9-8-19b
उद्वृत्तनयनैस्तैस्तु गतसत्वैः सुविक्षतैः।
व्यभ्राजत मही राजन्पुण्डरीकैरिवावृता।।
9-8-20a
9-8-20b
बाहुभिश्चन्दनादिग्धैः सकेयूरैर्महारधनैः।
पतितैर्भाति राजेन्द्र महाशक्रध्वजैरिव।।
9-8-21a
9-8-21b
ऊरुभिश्च नरेन्द्राणां विनिकृत्तैर्महाहवे।
हस्तिहस्तोपमैर्जज्ञे संवृतं तद्रणाङ्कणम्।।
9-8-22a
9-8-22b
कबन्धंशतसङ्कीर्णं छत्रचामरसङ्कुलम्।
सेनावनं तच्छुशुभे वनं पुष्पाचितं यथा।।
9-8-23a
9-8-23b
तत्र योधा महाराज विचरन्तो ह्यभीतवत्।
दृश्यन्ते रुधिराक्ताङ्गाः पुष्पिता इव किंशुकाः।।
9-8-24a
9-8-24b
मातङ्गाश्चाप्यदृश्यन्त शरतोमरपीडिताः।
पतन्तस्तत्र तवैव छिन्नाभ्रासदृशा रणे।।
9-8-25a
9-8-25b
गजानीकं महाराज वध्यमानं महात्मभिः।
व्यदीर्यत दिशः सर्वा वातनुन्ना धना इव।।
9-8-26a
9-8-26b
ते गजा धनसङ्काशाः पेतुरुर्व्यां समन्ततः।
वज्रनुन्ना इव बभुः पर्वता युगसङ्क्षये।।
9-8-27a
9-8-27b
हयानां सादिभिः सार्धं पतितानां महीतले।
राशयः स्म प्रदृश्यन्ते गिरिमात्रांस्ततस्ततः।।
9-8-28a
9-8-28b
सञ्जज्ञे रणभूमौ तु परलोकवहा नदी।
शोणितोदा रथावर्ता ध्वजवृक्षास्थिशर्करा।।
9-8-29a
9-8-29b
भुजनक्रा धनुःस्रोता हस्तिशैला हयोपला।
मेदोमज्जाकर्दमिनी छत्रहंसा गदोडुपा।।
9-8-30a
9-8-30b
कवचोष्णीषसञ्छन्ना पताकारुचिरद्रुमा।
चक्रचक्रावलीजुष्टा त्रिवेणूरगसंवृता।।
9-8-31a
9-8-31b
शूराणां हर्षजननी भीरूणां भयवर्धनी।
प्रावर्तत नदी रौद्रा कुरुसृञ्जयसङ्गमे।।
9-8-32a
9-8-32b
तां नदीं परलोकाय वहन्तीमतिभैरवाम्।
तेरुर्वाहननौभिस्ते शूराः परिघबाहवः।।
9-8-33a
9-8-33b
वर्तमाने तदा युद्धे निर्मर्यादे विशाम्पते।
चतुरङ्गक्षये घोरे युद्धे देवासुरोपमे।।
9-8-34a
9-8-34b
व्याक्रोशन्बान्धवानन्ये तत्र तत्र परन्तप।
क्रोशद्भिर्दयितैरन्ये भयार्ता न निवर्तिरे।।
9-8-35a
9-8-35b
निर्मर्यादे तथा युद्धे वर्तमाने भयानके।
अर्जुनो भीमसेनश्च मोहयाञ्चक्रतुः परान्।।
9-8-36a
9-8-36b
सा वध्यमाना महती सेना तव नराधिप।
अमुह्यत्तत्र तत्रैव योषिन्मदवशादिव।।
9-8-37a
9-8-37b
मोहयित्वा च तां सेनां भीमसेनधनञ्जयौ।
दध्मतुर्वारिजौ तत्र सिंहनादांश्च चक्रतुः।।
9-8-38a
9-8-38b
श्रुत्वैव तु महाशब्दं धृष्टद्युम्नशिखण्डिनौ।
धर्मराजं पुरस्कृत्य मद्रराजमभिद्रुतौ।।
9-8-39a
9-8-39b
तत्राश्चर्यमपश्याम घोररूपं महद्भयम्।
शल्येन सङ्गताः शूरा यदयुध्यन्त भागशः।।
9-8-40a
9-8-40b
माद्रीपुत्रौ तु रभसौ कृतास्त्रौ युद्धदुर्मदौ।
अभ्ययातां त्वरायुक्तौ जिगीषन्तौ बलं तव।।
9-8-41a
9-8-41b
ततोऽभ्यावर्तत बलं तावकं भरतर्षभ।
शरैः प्रणुन्नं बहुधा पाण्डवैर्जितकाशिभिः।।
9-8-42a
9-8-42b
वध्यमाना चमूः सा तु पुत्राणां प्रेक्षतां तव।
भेजे दश दिशो राजन्प्रणुन्ना शरवृष्टिभिः।।
9-8-43a
9-8-43b
हाहाकारो महाञ्जज्ञे योधानां तत्र भारत।
तिष्ठतिष्ठेति चाप्यासीद्द्रावितानां महात्मनाम्।।
9-8-44a
9-8-44b
क्षत्रियाणां तथाऽन्योन्यं संयुगे जयमिच्छताम्।
प्राद्रवन्नेव सम्भग्नाः पाण्डवैस्तव सैनिकाः।।
9-8-45a
9-8-45b
त्यक्त्वा युद्धे प्रियान्पुत्रान्भ्रातॄनथ पितामहान्।
मातुलान्भागिनेयांश्च वयस्यानपि भारत।।
9-8-46a
9-8-46b
हयान्द्विपांस्त्वरयन्तो योधा जग्मुः समन्ततः।
आत्मत्राणकृतोत्साहास्तावका भरतर्षभ।।
9-8-47a
9-8-47b
।। इति श्रीमन्महाभारते शल्यपर्वणि
शल्यवधपर्वणि अष्टादशदिवसयुद्धे अष्टमोऽध्यायः।। 8 ।।

[सम्पाद्यताम्]

9-8-35 न निवर्तिरे न निवर्तिताः।। 9-8-8 अष्टमोऽध्यायः।।

शल्यपर्व-007 पुटाग्रे अल्लिखितम्। शल्यपर्व-009