महाभारतम्-15-आश्रमवासिकपर्व-041
| ← आश्रमवासिकपर्व-040 | महाभारतम् पञ्चादशपर्व महाभारतम्-15-आश्रमवासिकपर्व-041 वेदव्यासः |
मौसलपर्व → |
नारदेन युधिष्ठिरंप्रति दृथराष्ट्रादिदाहकाग्नेर्मन्त्रपूतत्वकथनम्।। 1 ।।
युधिष्ठिरेण युयुत्सुपुरस्कारेण गान्धारीधृतराष्ट्रयो रुदकदानपूर्वकं कुन्त्याश्च विधिवच्छ्राद्धदानम्।। 2 ।।
ततो नारदगमनानन्तरं प्रजापालनेन निजनगरे भ्रात्रादिभिः सह सुखविहारः।। 3 ।।
| नारद उवाच। | 15-41-1x |
|
नासौ वृथाऽग्निना दग्धो यथा तत्र श्रुतं मया। वैचित्रवीर्यो नृपतिर्न ते शोच्यो नराधिप।। | 15-41-1a 15-41-1b |
|
वनं प्रविशतानेन वायुभक्षेण धीमता। अग्नयः कारयित्वेष्टिमुत्सृष्टा इति नः श्रुतम्।। | 15-41-2a 15-41-2b |
|
याजकास्तु ततस्तस्य तानग्नीन्निर्जने वने। समुत्सृज्य यथाकामं जग्मुर्भरतसत्तम।। | 15-41-3a 15-41-3b |
|
स विवृद्धस्तदा वह्निर्वने तस्मिन्नभूत्किल। तेन तद्वनमादीप्तमिति ते तापसाऽब्रुवन्।। | 15-41-4a 15-41-4b |
|
स राजा जाह्नवीतीरे यथा ते कथितं मया। तेनाग्निना समायुक्तः स्वेनैव भरतर्षभ।। | 15-41-5a 15-41-5b |
|
एवमावेदयामासुर्मुनयस्ते ममानघ। ये ते भागीरथीतीरे मया दृष्टा युधिष्ठिर।। | 15-41-6a 15-41-6b |
|
एवं स्वेनाग्निना राजा समायुक्तो महीपते। मा शोचिथास्त्वं नृपतिं गतः स परमां गतिम्।। | 15-41-7a 15-41-7b |
|
गुरुशुश्रूषया चैव जननी ते जनाधिप। प्राप्ता सुमहतीं सिद्धिमिति मे नात्र संशयः।। | 15-41-8a 15-41-8b |
|
कर्तुमर्हसि राजेन्द्र तेषां त्वमुदकक्रियाम्। भ्रातृभिः सहितः सर्वैरेतदत्र विधीयताम्।। | 15-41-9a 15-41-9b |
| वैशम्पायन उवाच। | 15-41-10x |
|
ततः स पृथिवीपालः पाण्डवानां धुरंधरः। निर्ययौ सहसोदर्यः सदारश्च नरर्षभः।। | 15-41-10a 15-41-10b |
|
पौरजानपदाश्चैव राजभक्तिपुरस्कृताः। गङ्गां प्रजग्मुरभितो वाससैकेन संवृताः।। | 15-41-11a 15-41-11b |
|
ततोऽवगाह्य सलिले सर्वे तु कुरुपुङ्गवाः। युयुत्सुमग्रतः कृत्वा ददुस्तोयं महात्मने।। | 15-41-12a 15-41-12b |
|
गान्धार्याश्च पृथायाश्च विधिवन्नामगोत्रतः। शाचं निवर्तयन्तस्ते तत्रोषुर्नगराद्बहिः।। | 15-41-13a 15-41-13b |
|
प्रेषयामास स नरान्विधिज्ञानाप्तकारिणः। गङ्गाद्वारं कुरुश्रेष्ठो यत्र दग्धोऽभवन्नृपः। | 15-41-14a 15-41-14b |
|
तत्रैव तेषां तुल्यानि गङ्गाद्वारेऽन्वशात्तदा। कर्तव्यानीति पुरुषान्दत्तदेयान्महीपतिः।। | 15-41-15a 15-41-15b |
|
द्वादशेऽहनि तेभ्यः स कृतशौचो नराधिपः। ददौ श्राद्धानि विधिवद्दक्षइणावन्ति पाण्डवः।। | 15-41-16a 15-41-16b |
|
धृतराष्ट्रं समुद्दिश्य ददौ स पृथिवीपतिः। सुवर्णं रजतं गाश्च शय्याश्च सुमहाधनाः।। | 15-41-17a 15-41-17b |
|
गान्धार्याश्चैव तेजस्वी पृथायाश्च पृथक्पृथक्। सङ्कीर्त्य नामनी राजा ददौ दानमनुत्तमम्।। | 15-41-18a 15-41-18b |
|
यो यदिच्छति यावच्च तावत्स लभते द्विजः। शयनं भोजनं यानं मणिरत्नमथो धनम्।। | 15-41-19a 15-41-19b |
|
यानमाच्छादनं भोगान्दासीश्च समलङ्कृताः। ददौ राजा समुद्दिश्य तयोर्मात्रोर्महीपतिः।। | 15-41-20a 15-41-20b |
|
ततः स पृथिवीपालो दत्त्वा श्राद्धान्यनेकशः। प्रविवेश पुनर्धीमान्नगरं वारणाह्वयम्।। | 15-41-21a 15-41-21b |
|
ते चापि राजवचनात्पुरुषा ये गताऽभवन्। सङ्कल्प्य तेषां कुल्यानि पुनः प्रत्यागमंस्ततः।। | 15-41-22a 15-41-22b |
|
माल्यैर्गन्धैश्च विविधैरर्चयित्वा यथाविधि। कुल्यानि तेषां संयोज्य तदाचख्युर्महीपतेः।। | 15-41-23a 15-41-23b |
|
समाश्वास्य तु राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम्। नारदोप्यगमत्प्रीतः परमर्षिर्यथोप्सितम्।। | 15-41-24a 15-41-24b |
|
एवं वर्षाण्यतीतानि धृतराष्ट्रस्य धीमतः। वनवासे तथा त्रीणि नगरे दशपञ्च च।। | 15-41-25a 15-41-25b |
|
हतपुत्रस्य सङ्ग्रामे दानानि ददतः सदा। ज्ञातिसम्बन्धिमित्राणां भ्रातॄणां स्वजनस्य च।। | 15-41-26a 15-41-26b |
|
युधिष्ठिरस्तु नृपतिर्नातिप्रीतमनास्तदा। धारयामास तद्राज्यं निहतज्ञातिबान्धवः।। | 15-41-27a 15-41-27b |
|
।। इति श्रीमन्महाभारते शतसाहस्र्यां संहितायां वैयासिक्यां आश्रमिवासिकपर्वणि नारदागमनपर्वणि एकचत्वारिंशोऽध्यायः।। | |
|
।। समाप्तं नारदागमनपर्व।। 3 ।। आश्रमवासिकपर्व च।। 15 ।। | |
| अस्यानन्तरं मौसलपर्व भविष्यति। | |
| तस्यायमाद्यः श्लोकः। | |
| वैशम्पायन उवाच। | |
| षट्त्रिंशे त्वथ सम्प्राप्ते वर्षे कौरवनन्दनः। | |
| ददर्श विपरीतानि निमित्तानि युधिष्ठिरः।। | |
| इदमाश्रमवासिकपर्व कुंभघोणस्थेन टी.आर्. कृष्णाचार्येण टी.आर्.व्यासाचार्येण च मुम्बय्यां निर्णयसागरमुद्रायन्त्रे मुद्रापितम्। शकाब्दाः 1932 सन 1910. |
15-41-15 तत्रैव तेषां कृत्यानीति झ.पाठः।। 15-41-22 सङ्कल्प्य एकीकुत्य कुल्यानि अस्थीनि प्रत्यागमन् सङ्गामिति शेषः।। 15-41-23 संयोज्य गङ्गयेति शेषः।।
| आश्रमवासिकपर्व-040 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | मौसलपर्व |