महाभारतम्-11-स्त्रीपर्व-027
| ← स्त्रीपर्व-026 | महाभारतम् स्त्रीपर्व महाभारतम्-11-स्त्रीपर्व-027 वेदव्यासः |
शांतिपर्व → |
मृतानामुदकदानाय धृतराष्ट्रयुधिष्ठिरादिभिर्गङ्गातीरगमनम्।। 1 ।। उदकदानारम्भे कुन्त्या युधिष्ठिरम्प्रति कर्णस्य स्वपुत्रत्वकथनपूर्वकं तस्या उदकदानचोदना।। 2 ।। धृतराष्ट्रयुधिष्ठिरादिभिर्बन्धुभ्यो जलदानम्।। 3 ।।
| वैशम्पायन उवाच। | 11-27-1x |
|
ते समासाद्य गङ्गां तु शिवां पुण्यजलान्विताम्। ह्लादिनीं च प्रसन्नां च महारूपां महावनाम्।। | 11-27-1a 11-27-1b |
|
भूषणान्युत्तरीयाणि वेष्टनान्यवमुच्य च। `कवचानि विचित्राणि गङ्गामवजगाहिरे'।। | 11-27-2a 11-27-2b |
|
ततः पितॄणां भ्रातॄणां पौत्राणां स्वजनस्य च। पुत्राणामार्यकाणां च पतीनां च कुरुस्त्रियः।। | 11-27-3a 11-27-3b |
|
उदकं चक्रिरे सर्वा रुदन्त्यो भृशदुःखिताः। सुहृदां चापि धर्मज्ञाः प्रचक्रुः सलिलक्रियाम्।। | 11-27-4a 11-27-4b |
|
उदके क्रियमाणे तु वीराणां विरपत्निभिः। सूपतीर्थाऽभवद्गङ्गा भूयो विप्रससार च।। | 11-27-5a 11-27-5b |
|
तन्महोदधिसङ्काशं निरानन्दमनुत्सवम्। वीरपत्नीभिराकीर्णं गङ्गातीरमशोभत।। | 11-27-6a 11-27-6b |
|
ततः कुन्ती महाराज रुदन्ती शोककर्शिता। व्रीडया मन्दया वाचा पुत्रान्वचनमब्रवीत्।। | 11-27-7a 11-27-7b |
|
यः स वीरो महेष्वासो रथयूथपयूथपः। अर्जुनेन हतः सङ्ख्ये वीरलक्षणलक्षितः।। | 11-27-8a 11-27-8b |
|
यं सूतपुत्रं मन्यध्वं राधेयमिति पाण्डवाः। यो व्यराजच्चमूमध्ये दिवाकर इव प्रभुः।। | 11-27-9a 11-27-9b |
|
प्रत्ययुध्यत वः सर्वान्पुरा यः सपदानुगान्। दुर्योधनबलं सर्वं यः प्रकर्षन्व्यरोचत।। | 11-27-10a 11-27-10b |
|
यस्य नास्ति समो वीर्ये पृथिव्यामपि कश्चन। यो वृणीत यशः शूरः प्राणैरपि सदा भुवि।। | 11-27-11a 11-27-11b |
|
कर्णस्य सत्यसन्धस्य सङ्ग्रामेष्वपलायिनः। कुरुध्वमुदकं तस्य भ्रातुरक्लिष्टकर्मणः।। | 11-27-12a 11-27-12b |
|
स हि वः पूर्वजो भ्राता भास्करान्मय्यजायत। कुण्डली कवची शूरो दिवाकरसमप्रभः।। | 11-27-13a 11-27-13b |
|
श्रुत्वा तु पाण्डवाः सर्वे मातुर्वचनमप्रियम्। कर्णमेवानुशोचन्तो भूयश्चात्यातुरा भवन्।। | 11-27-14a 11-27-14b |
|
ततः स पुरुषव्याघ्रः रुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः। उवाच मातरं वीरो निःश्वसन्निव पन्नगः।। | 11-27-15a 11-27-15b |
|
यः शरोर्मिर्ध्वजावर्तो महाभुजमहाग्रहः। तलशब्दप्रणुदितो महारथमहाग्रहः।। | 11-27-16a 11-27-16b |
|
यस्येषुपातमासाद्य कोऽन्यस्तिष्ठेद्धनञ्जयात्। कथं पुत्रो भवत्याः स देवगर्भः पुराऽभवत्। `कुण्डली कवची शूरो दिवाकरसमप्रभः।। | 11-27-17a 11-27-17b 11-27-17c |
|
यस्य बाहुप्रतापेन तापिताः सर्वतो वयम्। तमग्निमिव वस्त्रेण कथं छादितवत्यसि।। | 11-27-18a 11-27-18b |
|
यस्य बाहुप्रभावेन वैरमस्मास्वरोचयत्। सुयोधनस्तु तं ज्येष्ठं कथं नोदितवत्यसि।। | 11-27-19a 11-27-19b |
|
तथा कर्णं महेष्वासं धार्तराष्ट्रैरुपासितम्। उपासितं यथाऽस्माभिर्बलं गाण्डीवधन्वनः।। | 11-27-20a 11-27-20b |
|
भूमिपानां च सर्वेषां बलं बलवतां वरः। नान्यः कुन्तीसुतात्कर्णादगृह्णाद्रथिनो रथी।। | 11-27-21a 11-27-21b |
|
स नः प्रथमजो भ्राता सर्वशस्त्रभृतां वरः। असूत तं भवत्यग्रे कथमद्भुतविक्रमम्।। | 11-27-22a 11-27-22b |
|
अहो भवत्या मन्त्रस्य गूहनेन वयं हताः। निधनेन हि कर्णस्य पीडितास्तु सबान्धवाः।। | 11-27-23a 11-27-23b |
|
अभिमन्योर्विनाशेन द्रौपदेयवधेन च। पाञ्चालानां विनाशेन, कुरूणां घातनादपि।। | 11-27-24a 11-27-24b |
|
ततः शतगुणं दुःखमिदमापतितं महत्। कर्णमेवानुशोचापि दह्याम्यग्नाविवाहितः।। | 11-27-25a 11-27-25b |
|
नेह स्म किञ्चिदप्राप्य भवेदपि दिवि स्थितम्। न चेदं वैशसं घोरकं कौरवान्तकरं भवेत्।। | 11-27-26a 11-27-26b |
|
एवं विलप्य बहुलं धर्मराजो युधिष्ठिरः। व्यरुदच्छनकैः राजंश्चकारास्योदकं प्रभुः।। | 11-27-27a 11-27-27b |
|
ततो विनेदुः सहसा स्त्रियस्ताः खलु सर्वशः। अभितो याः स्थितास्तत्र तस्मिन्नुदककर्मणि।। | 11-27-28a 11-27-28b |
|
तत आनाययामास कर्णस्य सपरिच्छदाः। स्त्रियः कुरुपतिर्धीमान्भ्रातुः प्रेम्णा युधिष्ठिरः।। | 11-27-29a 11-27-29b |
|
स ताभिः सह धर्मात्मा प्रेतकृत्यमनन्तरम्। `सर्वं चकार कर्णस्य विधिवद्भूरिदक्षिणम्।। | 11-27-30a 11-27-30b |
|
स राजा धृतराष्ट्रश्च कृत्वा जलमतन्द्रितः। समुत्ततार गङ्गाया भार्यया सह भारत।।' | 11-27-31a 11-27-31b |
|
[पापेनासौ मया श्रेष्ठो भ्राता ज्ञातिर्निपातितः। अतो मनसि यद्गुह्यं स्त्रीणां तन्न भविष्यति।। | 11-27-32a 11-27-32b |
|
इत्युक्त्वा स तु गङ्गाया उत्तताराकुलेन्द्रियः। भ्रातृभिः सहितः सर्वैर्गङ्गातीरमुपेयिवान्।।] | 11-27-33a 11-27-33b |
|
।। इति श्रीमन्महाभारते शतसाहस्रिकायां संहितायां वैयासिक्यां स्त्रीपर्वणि श्राद्धपर्वणि सप्तविंशोऽध्यायः।। 27 ।। | |
| अतः परंशान्तिपर्व भविष्यति तस्यायमाद्यः श्लोकः। | 11-27-1a |
| वैशम्पायन उवाच। | 11-27-1x |
|
कृत्वोदकं ते सुहृदां सर्वेषां पाण्डुनन्दनाः। विदुरे धृतराष्ट्रश्च सर्वाश्च भरतस्त्रियः।। | 11-27-1b 11-27-1c |
11-27-2 वेष्टनानि उष्णीषकटिबन्धनादीनि।। 11-27-5 जलावतरणमार्गा।। 11-27-14 भवन् अभवन्। अडभाव आर्षः।। 11-27-25 दग्धामग्नाविवाहुतिमिति क.पाठः।। 11-27-26 कर्णे भ्रातृत्वेन ज्ञाते सति तदनुसारिणामस्माकमपि दुर्लभं नाभविष्यन्नपि कौरवाणां क्षयोऽभविष्यदित्यर्थः। न च मे किञ्चिदप्राप्यमिति क.पाठः।। 11-27-27 सप्तविंशोऽध्यायः।।
| स्त्रीपर्व-026 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | शांतिपर्व |