महाभारतम्-11-स्त्रीपर्व-017

विकिस्रोतः तः
नेविगेशन पर जाएँ खोज पर जाएँ
← स्त्रीपर्व-016 महाभारतम्
स्त्रीपर्व
महाभारतम्-11-स्त्रीपर्व-017
वेदव्यासः
स्त्रीपर्व-018 →
  1. 001
  2. 002
  3. 003
  4. 004
  5. 005
  6. 006
  7. 007
  8. 008
  9. 009
  10. 010
  11. 011
  12. 012
  13. 013
  14. 014
  15. 015
  16. 016
  17. 017
  18. 018
  19. 019
  20. 020
  21. 021
  22. 022
  23. 023
  24. 024
  25. 025
  26. 026
  27. 027

गान्धार्या दुर्योधनमालिङ्ग्य परिदेवनम्।। 1 ।।

वैशम्पायन उवाच। 11-17-1x
दुर्योधनं हतं दृष्ट्वा गान्धारी शोककर्शिता।
सहसा न्यपतद्भूमौ छिन्नेव कदली वने।।
11-17-1a
11-17-1b
सा तु लब्ध्वा पुनः संज्ञां विक्रुश्य च विलप्य च।
दुर्योधनमभिप्रेक्ष्य शयानं रुधिरोक्षितम्।।
11-17-2a
11-17-2b
परिष्वज्याथ गान्धारी कृपणं पर्यदेवयत्।
हाहापुत्रेति शोकार्ता विललापाकुलेन्द्रिया।।
11-17-3a
11-17-3b
सुगूढजत्रु विपुलं हारनिष्कविभूषितम्।
वारिणा नेत्रजेनोरः सिञ्चन्ती शोकतापिता।।
11-17-4a
11-17-4b
समीपस्थं हृषीकेशमिद वचनमब्रवीत्।
उपस्थितेऽस्मिन्सङ्ग्रामे ज्ञातीनां संक्षये विभो।।
11-17-5a
11-17-5b
मामयं प्राह वार्ष्णेय प्राञ्चलिर्नृपसत्तमः।
अस्मिञ्ज्ञातिसमुद्धर्षे जयमम्बा ब्रवीतु मे।।
11-17-6a
11-17-6b
इत्युक्ते जानती सर्वमहं स्वव्यसनागमम्।
अब्रुवं पुरुषव्याघ्र यतो धर्मस्ततो जयः।।
11-17-7a
11-17-7b
तथा तु युव्यमानस्त्वं सम्प्रगृह्य सुपुत्रक।
ध्रुवं शखजिताँल्लोकान्प्राप्स्यस्यमरवत्प्रभो।।
11-17-8a
11-17-8b
इत्येवxxx पूर्वं नैवं शोचामि वै प्रभो।
धृतराष्ट्रं तु शोचामि कृपणं हतबान्धवम्।।
11-17-9a
11-17-9b
अमर्वणं युधां श्रेष्ठं कृतास्त्रं युद्धदुर्मदम्।
शयानं वीरशयने पश्य माधव मे सुतम्।।
11-17-10a
11-17-10b
बोऽयं मूर्धावसिक्तानाये याति परन्तपः।
सोऽवं पांसुषु शेतेऽद्य पञ्च कालस्य पर्ययम्।।
11-17-11a
11-17-11b
दुवं दुर्योधनो वीरो गतिं न सुलभां गतः।
तथा ह्यभिxxxx शेते शयने वीरसेविते।।
11-17-12a
11-17-12b
यं पुरा पर्युपासीना समयन्ति वरस्त्रियः।
सं वीरशयने सुप्तं रमयन्त्यशिवाः शिवाः।।
11-17-13a
11-17-13b
यं पुरा पर्युपासीना रमयन्ति महीक्षितः।
महीतलस्यं निहतं गृध्रास्तं पर्युपासते।।
11-17-14a
11-17-14b
यं पुरा व्यजनैरम्यैरुपवीजन्ति योषितः।
तमद्य पक्षव्यजनै रुपवीजन्ति पक्षिणः।।
11-17-15a
11-17-15b
एष शेते महाबाहुर्बलवान्सत्यविक्रमः।
सिंहेनेव द्विपः सङ्ख्ये भीमसेनेन पातितः।।
11-17-16a
11-17-16b
पश्य दुर्योधनं कृष्ण शयानं रुधिरोक्षितम्।
निहतं भीमसेनेन गदां सम्मृज्य भारत।।
11-17-17a
11-17-17b
अक्षौहिणीर्महाबाहुर्दश चैकां च केशव।
आनयद्यः पुरा सङ्ख्ये सोऽनयान्निधनं गतः।।
11-17-18a
11-17-18b
एष दुर्योधनः शेते महेष्वासो महाबलः।
शार्दूल इव सिंहेन भीमसेनेन पातितः।।
11-17-19a
11-17-19b
विदुरं ह्यवमत्यैष पितरं चैव मन्दभाक्।
बालो वृद्धावमानेन मन्दो मृत्युवशं गतः।।
11-17-20a
11-17-20b
निःसपत्ना मही यस्य त्रयोदशसमाः स्थिता।
स शेते निहतो भूमौ पुत्रो मे पृथिवीपतिः।।
11-17-21a
11-17-21b
अपश्यं कृष्ण पृथिवीं धार्तराष्ट्रानुशासिताम्।
पूर्णां हस्तिगवाश्वैश्च वार्ष्णेय न तु तच्चिरम्।।
11-17-22a
11-17-22b
तामेवाद्य महाबाहो पश्याम्यन्यानुशासिताम्।
हीनां हस्तिगवाश्वेन किन्नु जीवामि माधव।।
11-17-23a
11-17-23b
इदं कष्टतरं पश्य पुत्रस्यापि वधान्मम।
या इमाः पर्युपासन्ते हताञ्शूरान्रणे स्त्रियः।।
11-17-24a
11-17-24b
प्रकीर्णकेशां सुश्रोणीं दुर्योधनभूजाङ्कगाम्।
रुक्मवेदिनिभां पश्य कृष्ण लक्ष्मणमातरम्।।
11-17-25a
11-17-25b
नूनमेषा पुरा बाला जीवमाने महाभुजे।
भुजावाश्रित्य रमते सुभुजस्य मनस्विनी।।
11-17-26a
11-17-26b
कथं तु शतधा नेदं हृदयं मम दीर्यते।
पश्यन्त्या निहतं पुत्रं पौत्रेण सहितं रणे।।
11-17-27a
11-17-27b
पुत्रं रुधिरसंसिक्तमुपजिघ्रत्यनिन्दिता।
दुर्योधनं तु वामोरूः पाणिना परिमार्जती।।
11-17-28a
11-17-28b
किन्नु शोचति भर्तारं हतपुत्रं मनस्विनी।
तथा ह्यवस्थिता भाति पुत्रं चाप्यभिवीक्ष्य सा।।
11-17-29a
11-17-29b
स्वशिरः पञ्चशाखाभ्यामभिहत्यायतेक्षणा।
पतत्युरसि वीरस्य कुरुराजस्य माधव।।
11-17-30a
11-17-30b
पुण्डरीकनिभा भाति पुण्डरीकान्तरप्रभा।
मुखं प्रमृज्य पुत्रस्य भर्तुश्चैव तपस्विनी।।
11-17-31a
11-17-31b
यदि सत्यागमाः सन्ति यदि वै श्रुतयस्तथा।
ध्रुवं लोकानवाप्तोऽयं नृपो बाहुबलार्जितान्।।
11-17-32a
11-17-32b
।। इति श्रीमन्महाभारते स्त्रीपर्वणि
स्त्रीविलापपर्वणि सप्तदशोऽध्यायः।। 17 ।।

[सम्पाद्यताम्]

11-17-27 पुत्रेण सहितं रणे इति झ.पाठः।। 11-17-30 पञ्चशाखाभ्यां पञ्चाङ्गुलिभ्यां पाणिभ्याम्।। 11-17-17 सप्तदशोऽध्यायः।।

स्त्रीपर्व-016 पुटाग्रे अल्लिखितम्। स्त्रीपर्व-018