महाभारतम्-04-विराटपर्व-057
| ← विराटपर्व-056 | महाभारतम् चतुर्थपर्व महाभारतम्-04-विराटपर्व-057 वेदव्यासः |
विराटपर्व-058 → |
| महाभारतस्य पर्वाणि |
|---|
अर्जुनस्य भीष्मद्रोणादिभिः सह युद्धम् ।। 1 ।। अर्जुनेन कर्णस्य पराभवः ।। 2 ।।
वैशंपायन उवाच। | 4-57-1x |
अश्वत्थामा ततस्तत्र कर्णं संप्रेक्ष्य वीर्यवान्। | 4-57-1a 4-57-1b |
कर्ण यस्त्वं सभामध्ये बह्वबद्धं विकत्थसे। | 4-57-2a 4-57-2b |
एषोऽन्तक इव क्रुद्धः सर्वभूतावमर्दनः । | 4-57-3a 4-57-3b |
शूरोसि यदि संग्रामे दर्शयस्व सभां विना ।। | 4-57-4a |
यद्यशक्तोसि संग्रामे पार्थेनाद्भुतकर्मणा। | 4-57-5a 4-57-5b 4-57-5c |
वैशंपायन उवाच। | 4-57-6x |
एवमुक्तस्तथा कर्णः क्रोधादुद्वृत्य लोचने। | 4-57-6a 4-57-6b |
नाहं बिभेमि बीभत्सोर्न कृष्णाद्देवकीसुतात् । | 4-57-7a 4-57-7b |
सत्वाधिकानां पुंसां तु धनुर्वेदोपजीविनाम् । | 4-57-8a 4-57-8b |
पश्यत्वाचार्यपुत्रो मामर्जुनेनातिरंहसा । | 4-57-9a 4-57-9b |
वैशंपायन उवाच। | 4-57-10x |
ततः प्रहस्य बीभत्सुः कौन्तेयः श्वेतवाहनः। | 4-57-10a 4-57-10b |
महात्मानं मन्दबुद्धिर्निश्वसन्धृतराष्ट्रजः। | 4-57-11a 4-57-11b |
न विद्मो ह्यर्जुनं तत्र वसन्तं मत्स्यवेश्मनि । | 4-57-12a 4-57-12b |
एवं चेत्तर्हि गच्छामो विसृजन्तो धनं बहु । | 4-57-13a 4-57-13b |
किं च युद्धात्परं नास्ति क्षत्रियाणां सुखावहम्। | 4-57-14a 4-57-14b |
एतावदुक्त्वा राजा वै ह्यभियानमियेष सः। | 4-57-15a 4-57-15b 4-57-15c |
वर्मिता वाजिनस्तत्र संभृताश्च पदातिभिः । | 4-57-16a 4-57-16b |
अधिष्ठिताः सुसंयत्तैर्हस्तिशिक्षाविशारदैः। | 4-57-17a 4-57-17b |
पञ्च चैनं रथोदग्रास्त्वरिताः पर्यवारयन्। | 4-57-18a 4-57-18b |
अश्वत्थामा महाबाहुर्धनुर्वेदपरायणः। | 4-57-19a 4-57-19b |
ते लाभमिव मन्वानाः प्रत्यगृह्णन्धनंजयम्। | 4-57-20a 4-57-20b |
ततः प्रहस्य बीभत्सुः कौन्तेयः श्वेतवाहनः। | 4-57-21a 4-57-21b |
यथा रश्मिभिरादित्यः प्रच्छादयति मेदिनीम्। | 4-57-22a 4-57-22b |
न रथानां न चाश्वानां न ध्वजानां न वर्मिणाम्। | 4-57-23a 4-57-23b |
दैवयोगाद्धि पार्थस्य हयानामुत्तरस्य च। | 4-57-24a 4-57-24b 4-57-24c |
इतस्ततश्च संयाने दूरे वाऽप्यथवाऽन्तिके। | 4-57-25a 4-57-25b 4-57-25c |
समरेषु तु विद्वांसस्तस्य तांस्तान्परिक्रमान्। | 4-57-26a 4-57-26b 4-57-26c |
कालाग्निमिव बीभत्सुं निर्दहन्तमिव प्रजाः । | 4-57-27a 4-57-27b |
तानि भिन्नान्यनीकानि रेजुरर्जुनमार्गणैः। | 4-57-28a 4-57-28b |
अशोकाना वनानीव सञ्चितैः कुसुमैः शुभैः । | 4-57-29a 4-57-29b |
सहस्रशोऽर्जुनशरैश्छिन्नान्युच्चावचानि च। | 4-57-30a 4-57-30b |
ये ह्यर्जुनबलत्रस्ताः परिपेतुर्दिशो दश। | 4-57-31a 4-57-31b |
निकृत्तपूर्वचरणास्ते निपेतुः शितैः शरैः। | 4-57-32a 4-57-32b |
चक्षुर्नासाविषाणेषु दन्तवेष्टेषु च द्विपान्। | 4-57-33a 4-57-33b |
कौरवाणां गजानां च शरीरैर्गतचेतसाम् । | 4-57-34a 4-57-34b |
अस्त्रैर्दिव्यैर्महाबाहुरर्जुनः प्रहसन्निव । | 4-57-35a 4-57-35b |
यथा युगान्तसमये सर्वं स्थावरजङ्गमम् । | 4-57-36a 4-57-36b |
तद्वत्पार्थोऽस्रतेजोभिर्धनुषो निस्वनेन च। | 4-57-37a 4-57-37b |
रणे शक्तिममित्राणां प्रणीयोपनिनाय सः। | 4-57-38a 4-57-38b |
सोऽतीयात्सहसा शत्रून्सहसा तेऽभिपेदिरे । | 4-57-39a 4-57-39b 4-57-39c |
खगपत्राभिसंवीतैः खाविष्टैः खगमैरिव। | 4-57-40a 4-57-40b |
अर्जुनेन विनिर्मुक्ताः शरा गाण्डीवधन्वना । | 4-57-41a 4-57-41b |
वर्माणि सारथिश्चैव हेमजालानि वाजिनाम् । | 4-57-42a 4-57-42b |
ततः सर्वाणि गात्राणि रथस्य द्विषतां शरैः । | 4-57-43a 4-57-43b |
सकृदेव न तं शेकुः कथमभ्यसितुं परे । | 4-57-44a 4-57-44b |
तच्छरा द्विट्शरीरेषु यथा च न ससञ्जिरे । | 4-57-45a 4-57-45b |
स तद्धि क्षोभयामास विगाह्यारिबलं रथी। | 4-57-46a 4-57-46b |
अस्यतो नित्यमत्यर्थं सर्वघोषाधिकस्तथा । | 4-57-47a 4-57-47b |
संच्छिन्नास्तत्र मातङ्गा बाणैरल्पान्तरान्तरैः। | 4-57-48a 4-57-48b |
दिशोऽनुभ्रमतः सर्वा सव्यदक्षिणमस्यतः। | 4-57-49a 4-57-49b |
पतन्त्यरूपेषु यथा चक्षूंषि न कदाचन। | 4-57-50a 4-57-50b |
महागजसहस्रस्य युगपन्मृद्गतो वनम्। | 4-57-51a 4-57-51b |
नूनं पार्थजयैषित्वाच्छक्रः सर्वामरैः सह। | 4-57-52a 4-57-52b |
घ्नन्तमत्यर्थमहितान्सव्यसाचिनमाहवे। | 4-57-53a 4-57-53b |
कुरुसेनाशरीराणि पार्थेनानाहतान्यपि । | 4-57-54a 4-57-54b |
ओषधीनां शिरांसीव कालपक्तिसमन्वयात्। | 4-57-55a 4-57-55b |
चकार चार्जुनः क्रोधाद्विमुखान्रुषितानपि ।। | 4-57-56a |
अर्जुनेनापि भिन्नानि बलाग्नाणि पुनः क्वचित्। | 4-57-57a 4-57-57b |
लोहितेनापि संपृक्तैः पांसुभिः पवनोद्धतैः । | 4-57-58a 4-57-58b |
लोहितार्द्रैः प्रहरणैः प्रभग्ना लोहितोक्षिताः। | 4-57-59a 4-57-59b |
बभूवुर्लोहितास्तत्र भृशमादित्यरश्मयः। | 4-57-60a 4-57-60b |
अप्यस्तं प्राप्य चादित्यो निवर्तेत न पाण्डवः। | 4-57-61a 4-57-61b |
तान्सर्वान्समरे शूरान्पौरुषे पर्यवस्थितान्। | 4-57-62a 4-57-62b |
स तु द्रोणं त्रिसप्तत्या नाराचानां समार्पयत्। | 4-57-63a 4-57-63b |
दुःसहं दशभिर्बाणैरर्जुनः समविध्यत । | 4-57-64a 4-57-64b 4-57-64c |
स कर्णं कर्णिनाऽविध्यत्पीतेन निशितेन च। | 4-57-65a 4-57-65b |
स कर्णं सतनुत्राणं निर्भिद्य निशितः शरः। | 4-57-66a 4-57-66b |
ततोऽस्य वाहान्व्यहनच्चतुर्भिश्चतुरः क्षुरैः । | 4-57-67a 4-57-67b 4-57-67c |
तस्मिन्विद्धे महाभागे कर्णे सर्वास्त्रपारगे। | 4-57-68a 4-57-68b |
।। इति श्रीमन्महाभारते विराटपर्वणि |
| विराटपर्व-056 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | विराटपर्व-058 |