अत्र येषु नवदिनेषु भोजनं प्राप्तं तत्र पाणिपूरानं [१]नियम्यते । पाणिपूरमेकग्रासपरिमितमन्नम् ।
|
“एकैकं ग्रासमश्नीयाच्यहाणि(दहानि ) त्रीणि पूर्ववत् । |
कच्छ्रलक्षणमपि तेनैवोक्तम्-
|
“कृच्छ्रातिकृच्छ्रः पयसा दिवसानेकविंशतिः(म्)" इति । |
पत्रपुटकादिना ग्रासपरिमाणं कृत्वैकग्रासपर्याप्तं दुग्धमेकविंशतिदिनेष्वश्नीयात् ।
प्राजापत्योक्तद्वाविंशत्यादिसंख्यया वा यावता प्राणधारणं भवति तावद्वेति मदनपारिजातः । पयोऽत्र जलम् ।
|
"चरेत्कृच्छ्रातिकृच्छ्रे तु पिबेत्तोयं तु शीतलम् " इति ब्रह्माण्डपुराणात् । |
अभक्षः कृच्छ्रातिकृच्छ्र इति गौतमोक्तेश्चेति भवदेवः ।
पराकलक्षणमाह याज्ञवल्क्यः-
|
“द्वादशाहोपवासेन पराकः परिकीर्तितः" इति । |
मासोपवासकृच्छ्रमाह जाबालि:-
|
" अनश्नन्मासमेकं तु महापातकनाशनम् ' इति । |
यविककृच्छ्रमाह शङ्खः-
|
" गोपुरीपाद्यवानश्नन्मासमेकं समाहितः । |
तप्तकृच्छ्रमाह मनु:-
|
" तप्तकृच्छ् चरन्विप्रो जलक्षीरघृतानिलान् । |
स्मृत्यन्तरे तु-
|
" तप्तक्षीरवृताम्बूनामेकैकं प्रत्यहं पिबेत् । |
क्षीरादीनां परिमाणमुक्तं पराशरेण-
|
" षट्पलं तु पिबेदम्भस्त्रिपलं तु पयः पिबेत् । |
तप्तकृच्छ्रमुक्त्वा शङ्कलिखितौ-" एष एव शीतैः शीतकृच्छ्रः" इति ।
सांतपनमाह शङ्ख:-
|
"गोमूत्रं गोमयं क्षीरं दधि सर्पिः कुशोदकम् । |
- ↑ क. ख. ग. नियम्य ।
