२&२ कुमारसम्भवे
दैत्येश्वरो ज्वस्तिरोषविशेषभौमः
सद्यो मुमोच युधि याम्बिशिखान् (३) सहेलः ।
ते प्रापुरुइटभुजङ्गमभीमभावं
(४) गाढं बबन्धुरपि तां (५) स्त्रिदशेन्द्रमुख्यान् ॥५॥
ते नागपाशविशिखैरसुरेख बहाः (६) श्वासानिलाकुलमुखा विमुखा (७) रणस्य।
दिङ्नायका बलरिपुप्रमुखाः स्मरारि-
सूनोः समौपमगमन्विपदन्तहेतोः ॥ ६ ॥
उपमेयपचे कर्म । चिच्छेद छेदयामास उपमालङ्कारः ॥४॥
दैत्यति । दैत्यानाम् असुराणाम् ईश्वरः प्रभुः तारकः । कर्ता । व्वलितः दीपितः यः रोषः कोप: तेन विशेष- भीमः पतिभीषणः । तथा हेलया पवनया सह वर्तमानः सहेलः सन् सद्यः सहसा युधि संग्राम यान् विशिखान् वाणान् । कर्म । मुमोच मुक्तवान्, ते विशिखाः । कर्ता । टानां भोषणानां भुजङ्गमानां सर्पाणां भौमभावं भीषण प्रापुः जग्मः तदद्धोषणा बभूवुरित्यर्थः । पत्र निदर्शनालङ्कारः । लचणन्तु दर्पचे मृग्यम् । तान् विदशेन्द्रः देवेन्द्रः मुख्यः प्रधानं येषां तथोक्तान् इन्द्रप्रभृतीन्। कर्मभूतान्। गादं दृढं यथा तथा बबन्धुरपि नागपाशप्रभृतिरस्त्रैर्यवान् कतवन्तोऽपीत्यर्थः । ते इति कर्तृपदेन सान्वयः काय्र्यः ॥ ५ ॥
ते इति । बलरिपुः इन्द्रः प्रमुखः अग्रगष्यः येषां तथोक्ताः। दिशां पूर्वादीनां नायकाः अधिपाः । कर्तारः असुरेख तारक दैत्य न । कर्ता । "नागपाशा एव विशिखाः वाणाः से करणैः । बच्चाः संयताः निगड़िता इत्यर्थः । अतएव वासर
(३) सहेलम् । (४.) वाढम् । (५) विदिवेन्द्र। (4) मासाकुल । (०) रयान्तात् ।
