( जीवानयनादि )
|
तिथ्यश्विदेवैः खखषट्कुदस्रान् हत्वाहिवेदाग्निकृताभ्रचन्द्रैः |
|
देवाश्विनः षटिलवैर्द्बिरामैराढया हरो व्यासदलाद् यदाप्तम्। |
|
हरेण मौर्व्यास्तु यतो यदाप्तं |
अथ एभ्यो मध्यमेभ्यः स्फुटक्रियां वक्ष्यन् तत्साधनभूतं जीवानयनं वृत्तव्यासानयनं चाह-तिथ्यश्विदेवैरित्यादि । 'अनन्तपुरम्' (२१,६००) इत्येत 'मान्या स्त्री बाला” ( ३३,२१५) इत्यनेन निहित्य 'देवलो विनेयः' ( १,०४,३४८) इत्यनेन विभज्य लब्धः परिधे: सर्वस्यापि वृत्तस्य लिप्तात्मको व्यासो भवति । तस्य व्यासस्यार्ध पदे राशित्रयात्मके वृतपदे अन्त्यार्धज्या भवति ॥ १ ॥
देवाश्विन इति । 'रज्ञे बाला स्त्री' (२३३ - ३२) इत्येष सावयवो हारः । व्यासाधद् हारेणाप्तं यत् फलं तस्यार्थम् श्रप्रन्त्यो ज्याखण्डः । एतेन हीना व्यासार्धरूपा अन्त्यज्या उपान्त्या त्रयोविंशी ज्या भवति ॥ २ ॥
हरेण मौर्व्या इति। पूर्वोक्तेन हारकेण यतो ज्याया: यत्फलं लब्धं तत् स्वोर्ध्वज्याखण्डेन युतं स्वखण्डो भवति । तेन स्वखण्डेनोनिता सा निजपूर्वा ज्या भवति । एवं त्रयोविंश्याः द्वाविंशी ज्या आनेया । तत' एकविंश्यादिकाश्च व्युत्क्रमेण नीत्वा क्रमेण पाठयाश्च ॥ ३।
मूलम् :- 1. E. Scribal om. after लब्घ: to रङ्गे बाला स्त्री in com. of verse 2 below.
2. G. खण्डं
व्याख्या '-1. A. साधनीभूतं
2. A.B.C.D. बाहुला (wrong)
3. C.D.F. त for तत
