वा० भा०-भूपरिघेरुपपतिगॉले कथ्यते । योजनलक्षण गणिते कथितमस्ति। तथाप्यत्र यदुच्यते तत्रेदं कारणम् । भूरेकैव किन्तु यत्त्वार्यभटादिभिराचार्यैः सत्यपि नियामके पलांशादर्शनेऽन्यथान्यथा तत्प्रमाणमभिहितं तत्र षट्ससाष्टयवमङ्गुलं कनिष्ठिकादिभेदेन शास्त्रेषूच्यते ॥ तेनाभि प्र,येणाऽन्येन वा यत् तैरुक्तं तदनेन स्पष्टीक्रियते । याम्योत्तरयोः पुरयोः पलांशान् वक्ष्यमाणप्रकारैज्ञात्वा तेषामन्तरेणानुपातः । यदि भांशपरिधौ दक्षिणोत्तरमण्डल एतावत् पलान्तरं तदा भूपरिधौ पुरान्तरे किमिति । यल्लब्ध तावन्तो विभागाः पुरान्तरस्य क्रियन्ते । यावानेको विभागस्तावद्योजन ज्ञेयम्। तादृशेयजनैर्देशान्तर कर्तव्यमित्यर्थ: ।। १ ।।
इदानीं भूपरिधिस्फुटीकरण मध्यरेखां चाह-
|
लम्बज्यागुणितो भवेत् कुपरििधः स्पष्टखिभज्याहुतो |
वा० भा० - अत्रोपपत्तिगले । २ ।।
इदानी देशान्तरमाह ।
|
यत्र रेखापुरे स्वाक्षतुल्यः पलस्तन्निजस्थानमध्यस्थितैयोंजनैः । |
वा० भा०-अत्रोपपतिस्त्रैराशिकेन गोलेऽभिहिता च । ३ ।। ।
इदानीं देशान्तरघटिका आह।
|
प्राग्भूविभागे गणितोत्थकालादनन्तरं प्रग्रहणं विधोः स्यात् । |
१. अत्र श्रीपतिः ।
|
लङ्का कुमारी नगरी च काञ्ची पानाटमद्रिश्च सितः षडास्यः । |
