न । मातुश्च योनिसंबन्धेभ्य इति सत्याषाढापस्तम्बसूत्रयोश्चकारः सप्रवरपितृसपिण्डयोः समुच्चयार्थः । तेनैतयोरपि निषेधोऽस्त्येव ।
लक्षणान्यवश्यं परीक्षणीयान्यन्यथा दोष इत्युक्तं बौधायनेन--
|
"वर्जयेत्सर्वथा कन्या अशुभा लक्षणैश्च याः । |
इति कन्यालक्षणानि ।
अथ वरलक्षणानि ।
तत्राऽऽपस्तम्बः-- "श्रुतवानिति" इति ।
श्रुतमध्ययनं तेन संपन्नः । विदुष एवोक्तकर्माधिकारात् । इत्येवंभूता वरसंपत् । एवंभूताय वराय दद्यादित्यर्थ इति सुदर्शनः ।
बौधायनः--"बन्धुशीललक्षणसंपन्नः श्रुतवानरोग इति" इति ।
आश्वलायनः--"बुद्धिमते कन्यां प्रयच्छेत्" इति ।
यमः--
|
"कुलं च शीलं च वयश्च रूपं विद्यां च वित्तं च सनाथतां च । |
नाथशब्देन पोषकाः पित्रादय उच्यन्ते ।
यत्तु चन्द्रिकायाम्--
|
"ब्राह्मणस्य कुलं ग्राह्यं न वेदाः सपदक्रमाः । |
तत्कन्यादानादौ ब्राह्मणस्य कुलप्राधान्यप्रतिपादनपरं न तु लक्षणान्तरनिषेधपरम् ।
लैङ्गे--
|
"दातव्या श्रोत्रियायैव ब्राह्मणाय तपस्विने । |
अत्र ब्रह्मचारिण इत्यस्यायमर्थः--अस्खलितब्रह्मचर्येणैव प्रथमविवाहः कार्यः । ब्रह्मचर्ये स्खलिते यो ब्रह्मचारी स्त्रियमुपेयात्स गदर्भं पशुमालभेतेत्यादिना विहितं प्रायश्चित्तं कृत्वा कन्यामुद्वहेदिति ।
कात्यायनः--
|
"उन्मत्ताः पतिताश्चैव कुष्ठिषण्ढस्वगोत्रजाः । |
