एव सर्वोऽपि व्यवहारः ॥ देहिनामिति ।। देहाध्यासवताम् । अहङ्कारस्याज्ञानजनितत्वे देहाध्यासः प्रयोजक इति अधिकारत्वेन निरूपितः । अन्यथाज्ञानमहम्बुद्धिः । तदज्ञानकृतमन्यथा स्वरूपे भासमाने अन्यन्न भायात् ॥ २६ ॥
एवं तदुक्तं ज्ञानं नित्यानित्यवस्तुविवेकोपयोगित्वेन निरूप्य स्वसिद्धान्तसिद्धं ज्ञानं कृपयोपदिशति-
शोकहर्षभयद्वेषलोभमोहमदान्विताः॥
मिथोध्नन्तं न पश्यान्ति भावैर्भावं पृथग्दृशः ॥२७॥
शोकेति ॥ अत्र वस्तुतः स्वयं न मारयतीति सत्यम् ।
अस्वतन्त्रत्वात् । किन्तु केनचित् प्रेरितो मारयति । इतोऽपि
मुख्यः सिद्धान्तः। भगवानेव सर्वत्र प्रविष्टो मारयतीति शास्त्रम् ।
तस्य ज्ञाने जीवानां षड्धर्मा वाधका भगवत्प्रतिपक्षाः । शोक
ऐश्वर्यस्य । स हि कर्तुमकर्त्तुमन्यथा कर्तुं समर्थः । तत्कृतेऽर्थे
कथं शोकः । अन्यथा अपेक्षितं स्वांशानामन्यो न नाशयेत् ।
हर्षश्च प्राप्तौ भवति । तद्भगवतो वीर्ये कालरूपे ज्ञाते न भवेत् ।
भयं च न भवेद् यदि भगवतो यशो जानीयात् । स ह्ययुक्तं न
करिष्यति । अन्यथा यशो न स्यात् । द्वेषश्च न भवेद् लोभश्च,
यदि भगवदीयां श्रियं जानीयात् । द्वेषश्च स्त्रीकृतो भवति, लोभश्च
धनकृतः । तदुभयं भगवत एवेति न स्वस्य तथा कर्तुमुचितम् ।
ज्ञाने भगवदीये ज्ञाते मोहाभावः प्रसिद्धः । मदस्तु वैराग्याभावात् ।
सर्वथैवाविरक्तो मत्तो भवति । अतोऽन्योऽन्यं मारयन्तमपि जना न
पश्यन्ति । अन्यथा एक एव घातकः स्यात् ।
नन्वैकात्म्ये कथं वध्यघातकभावो भगवच्छास्त्रे उपपद्यत इतिचेत
तत्राह ।। भावैर्भावमिति ॥ भवन्तीति भावा धर्माः । वाधकैर्धमै
