यां द्वैरूप्येऽपि सादृश्यमधिकमिति च जलधरपदेन सूचितम् ।
सजलमेघानामेव तडित्सहभावदर्शनात् । अपि च, समुद्रः
स्वगाम्भीर्यगुणं प्रभुरङ्गीकृतवानिति गर्वेण गर्जति । तस्य तं
गर्वमपहन्तुं धर्मापेक्षया स्वरूपसादृश्यं स्वस्याधिकमिति
ज्ञापयितुमनुसागरमित्युक्तम् । देवा ज्ञात्वैव पुष्पवृष्टिं मुमुचुः,
मुनयश्च । शब्दवला मुनयः । अर्थबला देवाः । उभये
प्रामाणिकाः स्वसेवामभिज्ञतां च ज्ञापयितुं शुभसूचनार्थ
सुमनांसि पुष्पाणि हर्षेण अन्विता मुमुचुः । सर्वथा
मेघानामभावे विपरीतः कालधर्मोऽशुभकर इति
तेषामपि कार्यमाह ।। जलधरा मन्दं मन्दं
सागरनिकटे जगर्ज्जुः ॥ ७॥ ॥ एवं
देशकालयोस्तत्रत्यानाम् ऋतोश्च गुणानुक्त्वा रात्र्या
स्तन्मुहूर्तस्य च गुणानाह--
निशीथे तमउदभूते जायमाने जनार्दने ।।
देवक्यां विष्णुरूपिण्यां विष्णुः सर्वगुहाशयः ॥
आविरासीद्यथा प्राच्यां दिशीन्दुरिव पुष्कलः ॥८॥
निशीथ इति ॥ अर्द्धरात्रं निशीथं
पञ्चचत्वारिंशत्षट्चत्वारिंशद्धटिकाद्वयम् । तस्य दोषाभावः,
तमउद्भूत इति ॥ तम उद्भूतम् उर्ध्वं भूतं निवृत्तं यस्मिन् ।
यो हि निर्गच्छति स ऊर्ध्वो भवति । जायमाने जनार्द्दने
सतीति गुणा उक्ताः । यावता गुणेन जनानामविद्यामर्द्दयतीति
सर्वाविद्यानाशकः प्रादुर्भवति तादृशगुणवान् निशीथ इत्यर्थः ।
भगवज्जननस्य मूलभूतगुणानां प्राकट्ये भौतिकानां च प्राकट्ये
निमित्तत्वं वक्तुं जायमाने अजन इति मध्ये निरूपितम् ।
अजनत्वान्न कालनिमित्तत्वं, किन्तु कालस्य तादृशगुणवत्त्वे
अजन एव निमित्तम् । | अन्ते च पुनर्जायमाने जनार्दन
इति सर्वाविद्यानाशनार्थ प्रादु-
