व्यापिनी जिविषाकार विश्वविद्याहषि । |
धायिनीति –अहंकारत्रयकथंरूपवशिष्टप्राकृतसर्गत्रितयःत्मकतया परिणामा
व्यापिनी । सर्वजगदन्यपिक व! ।।
इति भास्कररायेण कृते सोभायमास्करे। |
इति श्रीललितासहस्रनामभयं चतुर्थशतकं न|म पञ्चमी कसा ।। ५ ।।
विषिघाकरेति -- प्राकृता वैकृतः सर्गाः कोमारसर्गश्चेश्ये व विविध आकारा
यस्याः सा ।
विश्वबिधे ति-
विद्यां चविद्या च यस्तद्वेदोभयं सह। |
इति श्रुतो प्रसिद्ध विद्याविदो । विद्या स्वात्मरूपं ज्ञानम् । अविद्या वरमद्युतिरूपं
ज्ञानम् । तदुभयं स्वरूपमस्याः । उक्तं चं बृहन्नारदीयं
तस्य शक्तिः पर विष्णोर्जगत्कर्मपरिक्षमा। |
इति देवीभागवतेऽपि ‘ब्रह्मवसति दुष्प्रापा विश्वविद्यास्वरूपिणी' ति । तत्रैव
स्थलान्तरे --
विद्याविदो ति देव्या वै रूपे जानीहि पाथव ।। |
इति । यद्वा विधेव चरमवृत्तिरूपं ज्ञानम् । अविद्य भेदभ्रान्तिरूपं ज्ञानम् । स्वः
परब्रह्मामकं ज्ञानम् । स्वपदस्यात्मवाचित्वात् । ‘स्व ज्ञातावमनी' ति कोश
एतत्रयं रूपमस्याः । उक्तं च लोलं
भ्रान्तिवद्या परं चेति शिवरूपमिदं त्रयम । |