विज्ञानं ति--विज्ञानं चैतन्यमेव घनं सान्द्रं तदेकरसं रूपमस्याः । विनषन
एवंतेभ्यो भूतेप्रः स मुथये 'ति श्रुतौ विज्ञानधनपदस्य चिदेकरसपरत्वेन व्याख्यान
दशनात् । अथवा विज्ञानशझो जीवपरः । यो विज्ञाने तिष्ठन्विज्ञानमन्तरे
मम पतो'थाद्यन्तर्यामि ब्राह्मणं तथा व्याख्यानात् । दोघेन समष्टघात्मकं रूपमस्याः ।
जीवसमष्टपभमनहरण्यगर्भामिवेत्यर्थः। एतस्माज्जीवघन 'दिति भृतो जीव-
घनपदस्य तथा व्याख्याता ।। ११२ ।।
|
प्यनध्यातध्येयरुपा धर्माधर्मविवीत । |
मिति योगसूत्रोक्तम् । व्रतज्ञातृनेयास्यत्रिपुटीरूपेश्यर्यः ।।
अमेति -इष्टानिष्टप्रापकं कर्मणो धर्माधिमा । तदुक्तं मत्स्यपुराणे
|
घम त धारणं धर्मंहवं वे प्रपद्यते । |
|
देशं देश य आचरः पारम्पर्यक्रमागतः । |
|
इज्याचरदमाहिमादानस्त्राध्यायकर्मणाम् । |
विहितनिषिद्धक्रियत्वे तलक्षणे ऊङ् । ताभ्यां विवजता। तियंगधिकरणन्यायेन
देवतानां कमनघिकारित्वात्, शास्त्रस्याविद्यावद्विषयवद्वा । यद्वा धर्माधर्मा। बन्ध
मोक्षौ । ‘धर्माधर्मस्य वाच्यस्य विषामृतमयस्य चे' ति नियङ्ग्यश्लोके तथा
व्याख्यानदर्शनात्तदुभयरहित। तथा च त्रिपुरोपनिषदि श्रूयते--
|
न निरोधो न चोपतिर्न बन्धो न च साधकः । |
इति । अथवा धर्मशब्दो मद्ययंत्रक्षषयाः धमक्षरः । अधर्मशब्दो बह्रीहिणा धर्म-
परः। धमचमंभवेन रहिता । जगता सहायन्ताभिनेत्यर्षेः । धर्माधर्मशष्य
