अथ कन्दर्पः तस्य महर्षेः वचनं श्रुत्वा निर्गतः, स इन्द्रश्च, महर्षेः वचनं श्रुत्वेति शेषः, निर्गतः ॥ १४ ॥
कोपेन सुमहातेजास्तपोऽपहरणे कृते ॥ १५ ॥
[१]इन्द्रियैरजितै राम ! न लेभे शान्तिमात्मनः ।
इन्द्रियैरजितैरिति । उक्तरीत्या [२]कामक्रोधाभ्यां [३]हृतत्वादेवाजितत्वं । तैर्हेतुभिरित्यर्थः । शान्तिं-नीरागद्वेषनिजात्मप्रतिष्ठालक्षणां ॥
[६]न च वक्ष्य इति । शापवचनमिति शेषः ॥ १७ ॥
अहं विशोषयिष्यामि ह्यात्मानं विजितेन्द्रियः ।
तावत्, यावद्धि मे प्राप्तं ब्राह्मण्यं [७]तपसाऽऽर्जितम् ॥ १८ ।।
अनुच्छ्वसन्नभुञ्जानः तिष्ठेयं शाश्वतीस्समाः ।
आत्मानमिति । सेन्द्रियग्रामं शरीरमित्यर्थः ॥ १८ ॥
न हि मे तप्यमानस्य क्षयं यास्यन्ति मूर्तयः ॥ १९ ॥
मूर्तयः-शिरः करचरणाद्यवयवाः न क्षयं यास्यन्ति; अनुच्छ्वासाभोजनयोः तपोऽर्थत्वात् तद्बलेन स्थास्यन्त्येवेति शेषः ॥ १९ ॥
