पुटमेतत् सुपुष्टितम्
६२ सर्गः]
427
स दीनः शरणं प्राप विश्वामित्रं तपोधनम्
[१]न मेऽस्ति माता न पिता, ज्ञातयो बान्धवाः कुतः ॥
त्रातुमर्हसि मां सौम्य ! धर्मेण मुनिपुङ्गव !
त्राता त्वं हि मुनिश्रेष्ठ ! सर्वेषां त्वं हि भावनः ॥ ५ ॥
बान्धवाः कुत इति । दूरादेवेत्यर्थः । धर्मेण-धर्मप्रयोजनोद्देशेनेत्यर्थः । सर्वेषामिति । शरणागतानामिति शेषः । भावयतीति भावनः-सर्वसाधक इत्यर्थः ॥ ४-५ ॥
राजा च कृतकार्यः स्यादहं दीर्घायुरव्ययः ।
स्वर्गलोकमुपाश्नीयां तपस्तप्त्वा ह्यनुत्तमम् ॥ ६ ॥
यथा चेत् राजा कृतकार्यस्स्यात्, अहन्त्वव्ययः-अविनाशी दीर्घायुरनुत्तमं तपस्तप्त्वा स्वर्गलोकं-तत्रत्यभोगं उपाश्नीयां भुञ्जे, तथा[२]कुरुष्वेति शेषः ॥ ६॥
त्वं मे नाथो ह्यनाथस्य भव भव्येन चेतसा ।
पितेव पुत्रं धर्मात्मंस्त्रातुमर्हसि[३]किल्बिषात् ॥ ७ ॥
भव्यं-कल्यं । किल्बिषात्-तन्मूलविपत्तेरित्यर्थः ॥ ७ ॥
- ↑ स्वारक्षकत्वेन मात्रादीनां असत्प्रायत्वादेवमुक्तिः
- ↑ कुरु इति-ग.
- ↑ किल्बिषात्-जीवविपत्ति-रूपात्-ति.
- ↑ शान्तयित्वा-ड.
- ↑ पुत्रान् स्वपुत्रान्
- ↑ यस्य प्रयोजनस्य कृते पुत्रान् जनयन्ति,मम युष्माकं च परलोकहितार्थाय धर्माय तस्य वाक्यकरणस्य अयं काल आगतः, जीवतोर्वाक्यकरणात्' इति स्मृतेः-गो. हे परलोकहितार्थाः ! परलोकहितं-परलोकप्राप्तिः अर्थः-प्रयोजनं येषां ते-हे परलोकप्रापकपुत्राः !- शि.
