अथ रामो महातेजा विश्वामित्रं महामुनिम् ।
पप्रच्छ नरशार्दूलः कौतूहलसमन्वितः ॥ २२ ॥
भगवन् ! [१]किं नु देशोऽयं समृद्धवनशोभितः । श्रोतुमिच्छामि, भद्रं ते, वक्तुमर्हसि तत्त्वतः ॥ २३ ॥ अयं देश इति । शोणकूलप्रदेश इत्यर्थः । किं नु-किंवैभव इत्यर्थः ॥ २३ ॥
चोदितो रामवाक्येन कथयामास सुव्रतः ।
तस्य देशस्य निखिलमृषिमध्ये महातपाः ॥ २४ ॥
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे बालकाण्डे एकत्रिंशः सर्गः
निखिलमिति । वैभवमिति शेषः । खंवा (२४) मानः सर्गः ॥ २४ ॥
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणामृतकतकटीकायां बालकाण्डे एकत्रिंशः सर्गः
अथ द्वात्रिंशः सर्गः
[कुशनाभकन्योपाख्यानम् ]
ब्रह्मयोनिर्महानासीत् कुशो नाम महातपाः ।
अक्लिष्टव्रत[२]र्धमश्च सज्जनप्रतिपूजकः ॥ १ ॥
एवं शोणाकूलप्रदेशवैभवप्रश्ने, अयं देशो मद्वंश्यानामिति प्रतिपादनशेषतया निजान्वयः प्रकाश्यते–ब्रह्मयोनिरित्यादि । ब्रह्मयोनिः-
