पुटमेतत् सुपुष्टितम्
७ सर्गः]
55
दासी काचन कैकेय्याः कुब्जाऽऽसौन्मन्थराभिधा
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे वाल्मीकीये अयोध्याकाण्डे षष्ठः सर्गः
इन्द्रक्षयः-इन्द्रनिवासः । हरि (२८) मानः सर्गः ॥ २८ ॥
इति श्रीमद्रामायणामृतकतकटीकायां अयोध्याकाण्डे षष्ठः सर्गः
सप्तमः सर्गः
[मन्थरोपजापः]
- ↑ अयोध्यापुरस्यामरावतीसादृश्ये वक्तव्ये तत्सारभूतेन्द्रभवनदृष्टान्तीकरणात् अयोध्याया अतिरमणीयता द्योतते-गो. उपाहितैः-उपागतैः ।
- ↑ रुपाहितैः-ङ
- ↑ कर्णावतंसादिवदविश्लेषप्रदर्शनाय समुद्रशब्दः- गो.
- ↑ ज्ञातिदासी-कैकेय्या बन्धुदासौ-यतो जाता-यत्रकुत्रचिज्जाता, अविज्ञातदेशमातापितृकेत्यर्थः । अतः कैकेन्या ज्ञातिदासीत्वमपि
स्वोदरप्रपूरणार्थं कृतमित्यवगन्तव्यम् ।-यद्वा यतो जाता-यतः कुतश्चिज्जाता, तादृशी नामयोध्यायां जननासंभवात् । यद्वा तन्नामजातिनिरूपणायोग्यतया तथा निर्देशः । आचार्यास्तु-देवैरेव स्वकार्यार्थे कैकेयीं भेदयितुं प्रेषितेति देवरहस्यस्य गोप्यतया तथा
निर्देश इत्याहुः-गो. तिलकेऽप्ययमर्थः–'मन्थरा नाम कार्यार्थमप्सरा प्रेषिता सुरैः । दासी काचन कैकेय्यै दत्ता केकयभूभृता' इति पाद्मवचनेन समर्थितः । - ↑ यतो जाता-ङ. च.
