484
[अयोध्याकाण्डः
गङ्गातरणम्
नगरीं त्वां गतं दृष्ट्वा जननी मे यवीयसी ।
कैकेयी प्रत्ययं गच्छेत् इति रामो वनं गतः ॥ ६१ ॥
रामो वनं गत इति प्रत्ययमिति योजना ॥ ६१ ॥
[१]परितुष्टा हि मा देवी वनवासं गते मयि ।
राजानं नातिशङ्केत मिथ्यावादीति धार्मिकम् ॥ ६२ ॥
एष मे प्रथमः कल्पः यदम्बा मे यवीयसी ।
भरतारक्षितं [२]स्फीतं पुत्रराज्यमवाप्नुयात् ॥ ६३ ॥
अतिशङ्का-अन्यथाशङ्का । यवीयसी नातिशङ्केतेति यत् एष मे प्रथमः कल्पः-मुख्यं प्रयोजनमिति यावत् । भरतेन आरक्षितं-अत्यर्थं रक्षितं, पुत्रराज्यं-तज्जसुखमवाप्नुयादितीदं चान्यत् प्रयोजनमिति शेषः ॥ ६३ ॥
मम प्रियार्थं राज्ञश्च सरथस्त्वं पुरीं व्रज ।
सन्दिष्टश्चासि यानर्थान् तांस्तान् ब्रूयास्तथा तथा ॥ ६४ ॥
इत्युक्त्वा वचनं सूतं सान्त्वयित्वा पुनः पुनः ।
गुहं वचन [३]मक्लीबो रामो हेतुमदब्रवीत् ॥ ६५ ॥
नेदानीं, गुह ! योग्योऽयं वासो मे सजने वने ।
[४]अवश्यं ह्याश्रमे वासः कर्तव्यस्तद्गतो विधिः ॥ ६६ ॥
- ↑ परितुष्टा सा देवी धार्मिकं राजानं मिथ्यावादीति नातिशङ्केतेत्यन्वयः ।
- ↑ वृत्तं-ङ.
- ↑ मक्लीबं-ङ
- ↑ आश्रमवास एव कर्तव्यः तापसवत् । तादृशाश्रमगतः-तदनुगुणः विधिः-नियमादिश्च कर्तव्य इत्यर्थः ।
