पुटमेतत् सुपुष्टितम्
438
[अयोध्याकाण्डः
पौरमोहनम्
अतो भूयोऽपि स्वपेयुरिति । पूर्वदिने अन्नपानाद्यभावात्, पूर्वरात्रे च शोक[३]वशेन जागरणाच्चेत्याशयः ॥ २२ ॥
[४]पौरा ह्यत्मकृतादुःखात् विप्रमोक्ष्या नृपात्मजैः ।
न ते खल्वात्मना योज्या दुःखेन पुरवासिनः ॥ २३ ॥
आत्मकृतात्-आत्मनिमित्तात् । आत्मनेति । आत्मनिमित्तेनेति यावत् ॥ २३ ॥
अब्रवील्लक्ष्मणो रामं साक्षाद्धर्ममिव स्थितम् ।
रोचते मे [५]तथा, प्राज्ञ ! क्षिप्रमारुह्यतामिति ॥ २४ ॥
आरुह्यतामिति । रथ इति शेषः ॥ २४ ॥
तत इति । रथसंयोजनानन्तरं तेन रथेनेत्यर्थः । शीघ्रं गच्छेति । रथसंयोजनायेति शेषः । प्रभो-समर्थ ॥ २५ ॥
सूतस्ततः संत्वरितः स्यन्दनं तैर्हयोत्तमैः ।
योजयित्वाऽथ रामाय प्राञ्जलिः प्रत्यवेदयत् ॥ २६ ॥
- ↑ मामनुरक्ता इक्ष्वाकुपुरवासिन इदानीमिव भूयः-पुनः वृक्षमूलानि संश्रिताः न स्वपेयुः, अपि तु स्वगृहं गच्छेयुः । अतो यावन्नोत्तिष्ठन्ति तावत् लघु- शीघ्रं रथमारुह्य गच्छाम इत्येव नञुपश्लिष्टतया व्याख्या सर्वत्र दृश्यते । एतद्व्याख्यारीत्या तु 'नेदानीं' इत्यत्र नम्रहितः पाठ इति भाति ।
- ↑ मूलेषु-ङ,
- ↑ वेगेन-ग.
- ↑ आत्मकृतात्-स्वकृतात् । आत्मना-स्वेन-गो.
- ↑ महाप्राज्ञ-ङ.
- ↑ धीमान्-ङ.
- ↑ मतः-ङ.
