पुटमेतत् सुपुष्टितम्
४६ सर्गः]
437
सज्जीकृत्य रथं शीघ्रं प्रतस्थुस्ते रहस्तदा
उत्थाय तु महातेजाः प्रकृतीस्ता निशम्य च ।
अब्रवीत् भ्रातरं रामः लक्ष्मणं पुण्यलक्षणम् ॥ १८ ॥
निशम्य-अवलोक्य । निद्राणानिति शेषः ॥ १८ ॥
अस्मद्व्यपेक्षान्, सौमित्रे ! [१]निर्व्यपेक्षान् गृहेष्वपि ।
वृक्षमूलेषु संसुप्तान् पश्य, लक्ष्मण ! सांप्रतम् ॥ १९ ॥
अस्मद्व्यपेक्षान्-अस्मास्वेव विशेषेण अपेक्षावतः,अत एव गृहेषु निर्व्यपेक्षान् ॥ १९ ॥
यथेत्यादि ।[४]यथा वयमनिवृत्तौ नियमं कुर्मः, तथैते अस्मन्निवर्तने नियमं कुर्वन्ति (स्म) । अत एवेमे प्राणानप्यसिष्यन्तित्यक्ष्यन्ति, न तु निवर्तननिश्चयं त्यक्ष्यन्ति ॥ २० ॥
यावदेव तु संसुप्तास्तावदेव वयं लघु ।
रथमारुह्य गच्छामः पन्थानमकुतोभयम् ॥ २१ ॥
यदेवं अतः–यावदित्यादि ॥ २१ ॥
- ↑ निरपेक्षान् गृहेष्विमान्-ङ.,
- ↑ अस्मन्निवर्तने यथा नियमं कुर्वन्ति तथा प्राणानप्यसिष्यन्ति-गो., ति.
- ↑ अपि प्राणान्न रक्षन्ति-ङ.
- ↑ एतेन–रामेण प्रतिज्ञायाः प्रथममेव कृतत्वात् तद्विरोधी नियमः उपेक्ष्य एव । अत एवोत्तरत्र पौरमोहनं युज्यते । किञ्च न हि रामवियोगे एतेषां प्राणसंशयः येन रामवञ्चनानन्तरमप्यजीवन्नेव । इदं सर्वे पश्यन्नेव रामः पौरान् वचयामास इति सूचितम् ।
