पुटमेतत् सुपुष्टितम्
434
[अयोध्याकाण्डः
पौरमोहनम्
यथानिलयं-यथायोगं स्वस्वनिलयमायद्भिः-आगच्छद्भिः मृग-द्विजैर्निलीनानि-अन्तर्निलीनतया व्याप्तानि, अत एव शून्यानि, रुदन्तीव-खिन्नानीव चारण्यानि वर्तन्ते ; तानि पश्य ॥ ३ ॥
अद्यायोध्या तु नगरी राजधानी पितुर्मम ।
सस्त्रीपुंसा गतानस्मान् शोचिष्यति न संशयः ॥ ४ ॥
स्त्रीपुंसैस्साहिता सस्त्रीपुंसा, 'अचतुर....' इत्यादिना निपातः ॥ ४ ॥
अभीक्ष्णशः रुदन्तौ तौ पितरौ, रोदनवशादन्धौ भविष्यतः ॥ ६ ॥
भरतः खलु धर्मात्मा पितरं मातरं च मे ।
धर्मार्थकामसहितैः वाक्यैराश्वासयिष्यति ॥ ७ ॥
अथापि तदनुशोचने काचन प्रत्याशापीत्याह-भरतः खल्वित्यादि ॥ ७ ॥
- ↑ कुतः शोचिष्यतीत्यत्र हेतुमाह–अनुरक्ता इत्यादि । बहुभिर्गुणैरिति, राजानं त्वां मां शत्रुघ्नभरतौ इति सर्वत्रान्वेति । मनुजाः अनेकगुणैः राजानं त्वां मां शत्रुघ्नभरतौ च प्रति यतोऽनुरक्ताः अतः शोचिष्यन्ति। स्वस्याहंकाराभावसूचनाय, स्वप्रवासस्य सर्वानिष्टे पर्यवसानसूचनाय च जनानुरागस्य अविशेषेण सर्वविषयत्वमुक्तम्.
- ↑ अपि वान्धौ न भवेतां, अपि तु भवेतामेव-ति.
- ↑ नान्धौ-च., चान्धौ-ङ.
