पुटमेतत् सुपुष्टितम्
४५ सर्गः]
429
रामस्तु तान् पुरं गन्तुं अवदत् स्निग्धया गिरा
अनवाप्तातपत्रस्य रश्मिसन्तापितस्य ते ।
एभिः छायां करिष्यामः [१]स्वच्छत्रैर्वाजपेयिकैः ॥ २३ ॥
अनवाप्तातपत्रस्येति । अप्राप्तश्वेतच्छत्रस्येत्यर्थः । वाजपेययागप्राप्तानि-वाजपेयिकानि ॥ २३ ॥
या हि नः सततं बुद्धिः वेदमन्त्रानुसारिणी ।
त्वत्कृता सा कृता, वत्स ! वनवासानुसारिणी ॥ २४ ॥
वेदमन्त्रानुसारिणी-तदभ्यासानुसरणशीला । त्वत्कृते मन्त्राभ्यासादि परित्यज्य वनवासोन्मुखीकृतेत्यर्थः ॥ २४ ॥
स्वेषां वनवासे अनुपपत्त्यभाव इत्याहुः-हृदयेष्वित्यादि । नः अस्माकं परं धनं ये वेदाः अस्माकं हृदय एवावतिष्ठन्ते-अनुसन्धीयमाना वर्तन्ते, चारित्रं-पातिव्रत्यं, तद्रक्षिता दाराश्च ॥ २५ ॥
- ↑ स्वैः छत्रैः-ङ., च.
- ↑ ज्ञानस्यैव मुख्यवेदत्वात्तयोक्तिः । दाराः तत्पातिब्रत्यरक्षिता वत्स्यन्ति, एवञ्चास्माकं वनगमने न कश्चन प्रतिरोध इति भावः त्वद्गतौ-त्वन्निवर्तनरूपगतौ मतिः सुकृता सुष्ठु कृता । निश्चयः-वनवासनिश्चयः पुनः न कार्यः, त्वयेति शेषः, त्वयि धर्मसापेक्षे अस्माभिरपि धर्मः अपेक्षणीयः किम् ? अथवा धार्मिके त्वय्यपि ब्राह्मणप्रार्थनारूपधर्मनिरपेक्षे किमन्यं धर्ममपेक्षितुं युक्तम्-इत्यर्थः ।
- ↑ हृदयेष्वेव तिष्ठन्ति-ङ.
- ↑ वसन्त्यपि-ङ.
- ↑ त्वद्गतौ-सर्वत्र
- ↑ स्याद्धर्मपथे स्थितम्-ङ., च.
