पुटमेतत् सुपुष्टितम्
424
[अयोध्याकाण्डः
पौरयाचनम्
पञ्चचत्वारिंशः सर्गः
[पौरयाचनम्]
एवं निवर्तितमातापितृवृत्तान्ते स्थिते, पुरमुत्सृज्य दूरमनुगच्छत्स्निग्घपौर-निवर्तनं सर्गाभ्याम् । अन्वित्यादि । वनवासाय प्रयान्तमिति योजना ॥ १ ॥
नैव त इति । ते अनुरक्ताः-परमभक्ता इत्यर्थः ॥ २ ॥
अयोध्यानिलयानां हि पुरुषाणां महायशाः ।
बभूव गुणसंपन्नः पूर्णचन्द्र इव प्रियः ॥ ३ ॥
स याच्यमानः काकुत्स्थः [५] स्वाभिः प्रकृतिभिस्तदा ।
कुर्वाणः पितरं सत्यं वनमेवान्वपद्यत ॥ ४ ॥
याच्यमान इति । प्रतिनिवृत्तिमिति शेषः । प्रकृतिभिरिति । परमानुरक्तभक्तप्रजामिरित्यर्थः ॥ ४ ॥
- ↑ अनुरक्तं-ङ.
- ↑ प्रयातं-ङ.
- ↑ सुहृद्वर्गे राजनि दशरथे च बलान्निवर्तितेऽपि ते पौरा नैव सन्नथवर्तन्त इत्यर्थः । तत्र हेतुरुत्तरश्लोकेनोच्यते ॥ सुहृद्धर्मेण 'यमिच्छेत्पुनरायान्तं नैनं दूरमनुब्रजेत्' इत्युक्तिरूपेण-ति.
- ↑ सुहृद्धर्मेण-च.
- ↑ ताभिः-च.
- ↑ स्नेहेन-ङ.
- ↑ स्वाः प्रजा इव-स्वापत्यानीव-गो., ति. भरताय राज्यस्य दत्तत्वात् स्वस्य राज्यस्य च सम्बन्धाभावेन वा तथोक्तिः । अनन्तरश्लोक इममर्थ द्रढयति ॥
