सुमंत्रेत्यादि । हे सुमंत्र ! इह-मद्वेश्मनि ये केचिन्मामका दाराः-स्त्रियस्सन्ति तान्सर्वान्दारानिहानय ॥ १० ॥
अतीत्य-अतिवेगेन प्राप्येत्यर्थः । आगम्यतामिति पदम् ॥
एवमुक्ताः स्त्रियस्सर्वाः सुमंत्रेण नृपाज्ञया ।
प्रचक्रमुस्तद्भवनं भर्तुराज्ञाय शासनम् ॥ १२ ॥
प्रचक्रमुः-गच्छन्ति स्म । तद्भवनं-तस्य राज्ञो भवनम् ॥ १२ ॥
अर्धसप्तशतास्तास्तु प्रमदास्ताम्रलोचनाः ।
कौसल्यां परिवार्याथ शनैर्जग्मुर्धृतव्रताः ॥ १३ ॥
अर्धं सप्तशतस्येत्येकदेशिसमासः । ताम्रलोचना इति । रामप्रयाणश्रुतिजदुःखरोदनादिति शेषः । कौसल्यां परिवार्येत्यनेन प्राग्लक्ष्मणोक्तं सर्वधारणसमर्थसर्वप्रभ्वीत्वं द्योतितम् ॥ १३ ॥
आगतेषु च दारेषु समवेक्ष्य महीपतिः ।
उवाच राजा तं सूतं सुमंत्रानयं मे सुतम् ॥ १४ ॥
स सूतो राममादाय लक्ष्मणं मैथिलीं तदा ।
जगामाभिमुखस्तूर्णं सकाशं जगतीपतेः ॥ १५ ॥
स राजा पुत्रमायान्तं दृष्ट्वा दूरात्कृताञ्जलिम् ।
उत्पपातासनात्तूर्णमार्तः स्त्रीजनसंवृतः ॥ १६ ॥
उत्पपातेत्येतदालिङ्गनार्थम् ॥ १६ ॥
