पुटमेतत् सुपुष्टितम्
296
[अयोध्याकाण्डः
वनवासदुःखपतिबोधनम्
वृक्षावपतितैः-वृक्षात्स्वयमेव पतितैः फलैरेव केवलं सन्तोषः कर्तव्यः ॥ १२ ॥
यथाप्राणेन-यथावलानुसारेण ॥ १३ ॥
[३]देवतानां पितॄणां च कर्तव्यं विधिपूर्वकम् ।
प्राप्तानामतिथीनां च नित्यशः प्रतिपूजनम् ॥ १४ ॥
कार्यस्त्रिरभिषेकश्च [४]काले काले च नित्यशः ।
चरतां नियमेनैव तस्माद्दुःखतरं वनम् ॥ १५ ॥
नियमेनैव चरतामिति । कालक्षेपं कुर्वतामित्यर्थः ॥ १५ ॥
[५]उपहारश्च कर्तव्यः कुसुमैः स्वयमाहृतैः ।
आर्षेण विधिना वेद्यां, बाले ! दुःखमतो वनम् ॥ १६ ॥
आर्षेण विधिनेति । न तु पौरजानपदपदार्थोपेतविधिनेत्यर्थः ॥
[६]यथालब्धेन सन्तोषः कर्तव्यस्तेन, मैथिलि !
यताहारैर्वनचरैर्नित्यं दुःखमतो वनम् ॥ १७ ॥
तेनेति । वन्यपदार्थेनेति यावत् ॥ १७ ॥
- ↑ केशसंस्कारोपयोगितैलासभावादिति भावः ।
- ↑ धारणम्-ङ.
- ↑ यद्यपि नगरेऽपि देवतादि कार्यं निर्वर्तनीयमेव; परन्तु वने तावत्सामग्रीसंपादनक्केशः अत्र विवक्षितः
- ↑ काले काले-त्रिकालेष्वपि । अत्रापि नगरापेक्षया विशेषे हेतुमाह-चरतां नियमेनेति ।
- ↑ उपहारः-बलिः-गो. आर्षेण वानप्रस्थोचित्तेन-ती.
- ↑ यथाल्लब्धेन-यावलब्धेन-गो.
