उपदेशपरमप्रयोजनं निगमयति-न लक्ष्मणेति । यवीयसी माता नातिशङ्कनीयेति कुत इत्यत्राह-दैवाभिपन्नेति । प्रारब्धग्रस्तेति यावत् । अनिष्टं वदन्ती दृश्यते। त्वं च दैवं तथाप्रभावं-अस्मदुपदेशेन जानासि किल । अतो नातिशङ्कनीयेति । अंग (३०) मानः सर्गः ॥
इति श्रीमद्रामायणामृतकतकटीकायां अयोध्याकाण्डे द्वाविंशः सर्गः
त्रयोविंशः सर्गः
[लक्ष्मणाक्रोशः]
एवं शुद्धसत्त्वभावतो भगवता दैवावलम्बनेन परमार्थदृशा समाहितो लक्ष्मणो रजोन्मिश्रसत्त्वप्रधानतः दैवात्पौरुषं प्रबलमिति मन्यमानः पौरुषमवलम्ब्य दैवं प्रतिक्षेपणीयमिति ब्रूते । कृष्णावतारे बलदेववत्-रामावतारे लक्ष्मणश्शब्दब्रह्मशेषावतारः । अत उक्तप्रकृतित्वं लक्ष्मणस्य । तत्र मायाशक्तिप्रधानावतारं शुद्धं ब्रह्म भगवान् कुलगुरुः कृष्णः, सुस्थिरपेशीशक्तिप्रधानावतारं ब्रह्म सुशुद्धतरं ब्रह्म भगवान्राम इति विशेषः । इतीत्यादि । अधश्शिरा इति । उक्तार्थाङ्गीकारमूलमध-
- ↑ 'स्वानभ्युपगमसूचनायाधश्शिरास्सन्.... इवशब्देनास्थिरत्वमुच्यते । उत्तरत्र माध्यस्थ्यत्यागस्य वक्ष्यमाणत्वात्'-गो.
- ↑ लक्ष्मणोऽवाक्शिरा-ङ.
- ↑ श्रुत्वा-ङ.
- ↑ जगामेव मनसा-ङ.
- ↑ रामस्य धर्मे स्थैर्यं दृष्ट्वा हर्षः, राज्यभ्रंशा-दुःखमित्येषा मध्यगतिः। अधरिश्शिरस्त्वेनोक्तार्थस्यार्धाङ्गीकारध्वननम्-ति.
- ↑ दैन्य-हर्षयोः
