पुटमेतत् सुपुष्टितम्
२१ सर्गः]
229
लक्ष्मणं चापि धर्मात्मा सान्त्वयामास राघवः
मम मातुर्महद्दुःखमपि जानाम्येव । अथापि मया तु सत्यस्य शमस्य चाभिप्रायं-रहस्यं ज्ञात्वा युष्मद्दुःखहेतुत्वेऽपि सत्ये प्रवर्ते । युष्माभिस्तु सत्यादे रहस्यमविज्ञाय खिद्यत इति शेषः ॥ ४१ ॥
धर्मो हि परमो लोके धर्मे सत्यं प्रतिष्ठितम् ।
धर्मसंश्रितमेतच्च पितुर्वचनमुत्तमम् ॥ ४२ ॥
धर्मसंश्रितामिति । प्रतिश्रुतसत्यपरिपालनरूपं इत्यर्थः ॥ ४२ ॥
संश्रुत्य च पितुर्वाक्यं मातुर्वा ब्राह्मणस्य वा ।
न कर्तव्यं वृथा, वीर ! धर्ममाश्रित्य तिष्ठता ॥ ४३ ॥
वृथा न कर्तव्यं न मोघीकर्तव्यमित्यर्थः ॥ ४३ ॥
सोऽहं न शक्ष्यामि पितुर्नियोगमतिवर्तितुम् ।
[४]पितुर्हि वचनाद्वीर ! कैकेय्याऽहं प्रचोदितः ॥ ४४ ॥